Odwodnienie u dziecka

Odwodnienie u dziecka – przyczyny i rodzaje

Odwodnienie u dziecka to groźny problem, który może przyczynić się do powstania stanu chorobowego, a nawet do śmierci malucha. Może pojawić się na skutek utraty płynów lub przyjmowania niewystarczającej ich ilości. Jest bardzo częste przy biegunce, wymiotach oraz zapaleniu żołądka i jelit. Woda oraz elektrolity mogą w tym przypadku wytracać się przez przewód pokarmowy, ale czasami dzieje się tak również poprzez nerki, zwłaszcza u dzieci chorych na cukrzycę.

Skóra często również przyczynia się do utraty dużej ilości płynów. Dzieje się tak za sprawą nadmiernego pocenia się, czy to przez chorobę, czy też przez wysoką temperaturę otoczenia, która zwiększa utratę płynów ustrojowych.

Odwodnienie u dziecka dzieli się na trzy rodzaje:

• odwodnienie lekkie: u niemowląt oraz noworodków określa się je jako 5, 10 i 15% utratę masy ciała, u starszych dzieci oraz dorosłych jest to 3, 6 i 9%, towarzyszy mu suchość jamy ustnej i wzmożone pragnienie;

• odwodnienie umiarkowane: występują tu te same objawy, co w odwodnieniu lekkim, a dochodzi do nich dodatkowo przyśpieszona akcja serca, osłabienie i wydłużony nawrót kapilarny (badanie polegające na uściśnięciu skóry i obserwacji jak szybko wróci do naturalnego koloru);

• odwodnienie ciężkie: można tu zauważyć spadek ciśnienia tętniczego krwi, wyraźny jest też ciężki stan dziecka.

Odpowiednio szybkie określenie jaki stopień ma odwodnienie u dziecka jest bardzo ważne, ponieważ w przypadku jego cięższych postaci konieczna jest jak najszybsza wizyta w szpitalu, by można było rozpocząć nawadnianie dożylne.

Odwodnienie u dzieci – objawy

Niełatwo jest zauważyć lekkie odwodnienie, ponieważ poza wzmożonym uczuciem pragnienia dziecko zachowuje się zupełnie normalnie. Jednak już w przypadku odwodnienia umiarkowanego można spostrzec różnice w zachowaniu dziecka. Maluch staje się wtedy pobudzony i niespokojny, wyraźnie chce mu się pić o wiele bardziej niż zazwyczaj. Pojawia się suchość w jamie ustnej, zapadają się gałki oczne, rzadko też oddaje mocz, lub robi to w małych ilościach. Jeśli płacze, to jest to płacz bez łez, jego skóra jest sucha i mało elastyczna, czasem pojawia się też głębokie oddychanie.

Takie zaburzenie gospodarki wodno-elektrolitowej wpływa również na umysł dziecka, ma problemy z koncentracją i z koordynacją ruchową. Jest osłabione, czego nie da się przeoczyć. Stan taki potrzebuje już odpowiedniego leczenia, aby odwodnienie nie przeszło w stan ciężki.

Sposoby na odwodnienie u dziecka

Jeśli mamy do czynienia z odwodnieniem u dziecka w stopniu lekkim lub umiarkowanym, zazwyczaj stosuje się nawadnianie doustne. Jest skuteczne, wygodne i bezpieczne, a poza tym kosztuje o wiele mniej niż nawadnianie dożylne. Służą do tego specjalne doustne płyny nawadniające, a można je podawać już wtedy, gdy wystąpi biegunka. Jeśli dziecko wymiotuje, podaje się je małymi porcjami. Ich smak jest jednak dość słony, więc nasze pociechy mogą za nimi nie przepadać.

Jeśli jednak doustne płyny nawadniające nie przynoszą rezultatów, to wtedy odwodnienie u dziecka może być przyczyną wizyty w szpitalu. Jest to konieczne zwłaszcza gdy równocześnie występują uporczywe wymioty, w których może znajdować się żółć, a także widać wyraźne osłabienie dziecka (jest słabe, czasem wręcz wiotkie, nie chce jeść ani pić). Wszystko to jest powodem do nawadniania dożylnego.