Zatwardzenie u dziecka

Przyczyny i objawy zaparć u dzieci

Zaparcie definiuje się jako utrudnione, wymagające wysiłku i bolesne oddawanie twardych stolców rzadziej niż jeden na dwa dni. Dodatkowo podczas zatwardzenia czasami występuje uczucie niepełnego wypróżnienia, mimo tego, że robi się to codziennie. Może się zdarzyć, że pojawi się przy tym brudzenie bielizny u dziecka przez puszczanie rzadkiego stolca z powodu zalegających mas kałowych.

W przypadku noworodków i niemowląt karmionych piersią za normę uznaje się od 1 wypróżnienia na 10 dni do kilku na dobę, więc powyższa definicja ich nie dotyczy.

Zaparcia mogą pojawić się przez obecność choroby, jak na przykład choroba Hirschprunga, niedoczynność tarczycy, alergie na pokarm, mukowiscydoza albo choroby neurologiczne. Te nazywamy zaparciami o podłożu organicznym, a oprócz nich istnieją jeszcze zaparcia czynnościowe.

W większości przypadków przyczyną są właśnie te ostatnie i wpływ na nie ma dieta, uwarunkowania genetyczne, przyjmowane leki albo stan emocjonalny, jak na przykład duża dawka stresu. Najczęstszym winowajcą jest tu dieta, przewlekłe zaparcia nią powodowane biorą się z powodu nieprzyjmowania odpowiedniej ilości płynów, a także braku owoców i warzyw zawierających błonnik. Nie pomaga też nadmiar słodyczy i przetworzonych produktów jak chrupki oraz siedzący tryb życia.

Zatwardzenie u dziecka objawia się uczuciem parcia na stolec, przy jednoczesnych kłopotach z pełnym wypróżnieniem. Do tego dziecko może skarżyć się na ból podczas defekacji, a na papierze toaletowym i w stolcu można zauważyć krew. Należy też zwrócić uwagę na postawę naszej pociechy, jeśli zaciskają pośladki, chowają się przed otoczeniem i przyjmują pozycję stojącą, to oznacza to tak zwaną postawę retencyjną, która może wskazywać na przewlekłe zaparcie.

Namnażanie się przyczyn zatwardzenia u dziecka

Jeśli dziecko cierpi na zaparcie, może to spowodować błędne koło i problem zacznie się tylko pogłębiać. Odczuwając ból przy oddawaniu stolca, dziecko zaczyna kojarzyć wypróżnianie się z nieprzyjemną sytuacją, której będzie unikać tym więcej, im dłużej będzie trwać problem. To z kolei sprawi, że w odbytnicy będzie zalegać masa kałowa, a wraz z nią pojawi się zanik uczucia parcia.

W związku z tym wypróżnienie będzie jeszcze trudniejsze niż wtedy, kiedy problem się dopiero pojawił. Warto zwrócić uwagę na to, czy nasza pociecha aktywnie unika wizyt w toalecie, bo może to być sygnał świadczący o zatwardzeniu.

Zatwardzenie u dziecka – leczenie

Najważniejsze to skupić się na odpowiednim dostosowaniu diety do zaistniałej sytuacji, a także wytłumaczyć dziecku dlaczego ma zaparcia i podkreślić, że trzeba sobie z tym jak najszybciej poradzić.

Jeśli dojdzie do leczenia farmakologicznego, lekarz może przepisać leki osmotycznie czynne. Te, regulując pracę jelit, zmiękczą stolec i ułatwią wypróżnianie. Pamiętajmy, że gdy pojawia się zatwardzenie u dziecka, nie powinno się podawać leków przeczyszczających bez konsultacji z lekarzem.

Leczenie powinno się też przedsięwziąć jak najszybciej, ponieważ zwlekanie prowadzi do pogłębienia się objawów.

Domowe sposoby na zatwardzenie u dziecka

Zatwardzenie u dziecka leczy się przede wszystkim odpowiednią dietą, a także zwiększeniem aktywności fizycznej. Wybierajmy produkty bogate w błonnik, takie jak surowe warzywa, owoce, produkty pełnoziarniste z mąki razowej. Ich ilość w posiłkach zwiększajmy stopniowo, aby nie doprowadzić do powstawania zbyt dużej ilości gazów w jelitach, co powoduje wzdęcia.

Ważne jest też przyjmowanie odpowiedniej ilości płynów. Dzięki nawodnieniu stolec staje się miększy, przez co dziecku łatwiej się wypróżnić. Unikajmy jednak napojów z cukrem oraz kakao.

Aby przyzwyczaić dziecko do regularnej defekacji, warto sadzać je na nocniku po posiłkach, a także rano. Pamiętajmy też by nagradzać dziecko za każdą próbę wypróżniania i w żadnym wypadku nie karcić go, nie zawstydzać, ani nie denerwować się, gdy pobrudzi bieliznę. Jeśli dziecko jest nieco starsze, zachęcenie go do zabawy wymagającej nieco większej aktywności fizycznej pomoże poprawić perystaltykę jelit.

Jeśli przewlekłe zaparcie ma podłoże psychologiczne, na przykład problemy w szkole lub w domu, warto zapewnić dziecku wsparcie psychologiczne, zwłaszcza gdy jest bardzo wrażliwe emocjonalnie.