Badanie GBS w ciąży – czym jest i po co je robić?

O co chodzi z tym GBS?

GBS to skrót od angielskojęzycznego zwrotu oznaczającego paciorkowca a dokładniej rzecz biorąc Streptococcus agalactiae lub group B Streptococcus. Według badań i danych szacunkowych paciorkowiec ten występuje u około 10-30% kobiet. Miejscem jego bytowania jest przewód pokarmowy. Ze względu na to, że układ pokarmowy, a w zasadzie jego ostatnia część znajduje się w szczególnie bliskim sąsiedztwie zakończenia układu rodnego kobiety zdarza się, że paciorkowce przechodzą z cewki moczowej do pochwy. Ryzyko związane jest z tym, że często paciorkowiec nie daje żadnych objawów. Paciorkowiec ten z reguły nie stanowi zagrożenia dla matki, niemniej jednak jego obecność w drogach rodnych stwarza wysokie ryzyko, że podczas akcji porodowej GBS przeniesie się na dziecko. Bakterie te u noworodka mogą spowodować szereg szczególnie niebezpiecznych dla zdrowia i życia powikłań. Do najczęstszych możemy zaliczyć zapalenie opon mózgowych, posocznicę i zapalenia płuc oraz inne choroby układu oddechowego.

Kto powinien zostać przebadany?

Wedle zaleceń polskiego towarzystwa ginekologicznego badaniu w kierunku obecności GBS powinna zostać każda ciężarna kobieta. Badanie w kierunku GBS wykonuje pomiędzy 35 a 37 tygodniem ciąży.

Jak wygląda badanie w kierunku GBS?

Procedura badania GBS nie należy do szczególnie skomplikowanych, w niektórych przypadkach dopuszcza się, aby ciężarna samodzielnie przeprowadziła pobranie próbki materiału w celu przekazania go do badania. Do pobrania materiału używa się specjalnej wymazówki, a sam materiał pobierany jest z odbytnicy oraz przedsionka pochwy.

Wynik badania zwyczajowo dostępny jest po około 5 dniach od przesłania próbki do laboratorium, wyniki intepretowane są przez lekarza prowadzącego ciąże, choć de facto w tym konkretnym przypadku wynik jest dodatni lub ujemny, co oznacza, że stwierdzono lub nie obecność bakterii paciorkowca w przesłanym materiale.

GBS dodatni – co dalej?

Jeśli u ciężarnej zostanie potwierdzony dodatni wynik testu na GBS lekarz zobowiązany jest do wprowadzenia tej informacji do karty ciąży pacjentki. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne dodatkowo zaleca profilaktykę zakażenia GBS w przypadku:

• kobiet, u których w 35-37 tygodniu wykryto obecność S. agalactiae,

• kobiet, u których wynik badania mikrobiologicznego jest ujemny, ale w wywiadzie pacjentka podaje wystąpienie zakażenia okołoporodowego S. agalactiae, u któregoś z poprzednich dzieci,

• kobiet, u których wynik badania mikrobiologicznego jest ujemny, ale wcześniej w obecnej ciąży stwierdzono obecność S. agalactiae w moczu,

• kobiet, u których poród rozpoczął się przed wykonaniem planowych badań na nosicielstwo S. agalactiae (przed 35-37 tyg.),

• kobiet, u których nieznane są wyniki badań nosicielstwa, ale które zgłosiły się do szpitala po 18h od pęknięcia błon płodowych,

• kobiet, u których nieznane są wyniki badań nosicielstwa, ale u których temperatura ciała ≥38°C.

Profilaktyka powinna zostać wdrożona bezpośrednio po przyjęciu ciężarnej do szpitala. Dla większości przypadków zalecanym lekiem jest penicylina G, której podanie odbywa się dożylnie w dawkach:

I dawka – 5mln jednostekkażda kolejna dawka – 2.5mln jednostek podawane co 4h aż do zakończenia porodu.

Możliwe jest również zastosowanie ampicyliny zgodnie ze schematem

I dawka 2g, każda kolejna 1g co 4h do zakończenia porodu.