DDA – czym jest i co trzeba o nim wiedzieć?
Czym jest syndrom DDA?
Syndrom DDA dotyczy osób, które wychowywały się (choć to duże stwierdzenie) w rodzinach, w których życie domowe zdominowane było przez problem alkoholowy jednego lub obojga rodziców. Skierowanie uwagi domowników wokół problemu z nadużywaniem alkoholu sprawia, że dorosła osoba z DDA może mieć uczucie, że właściwie nie miała ona dzieciństwa.
Żeby zobrazować z czym mają do czynienia DDA należy uzmysłowić sobie, że dzieci alkoholików swoje dzieciństwo spędzają w nieustającym napięciu i strachu. Pozbawione są poczucia bezpieczeństwa, ponieważ nie są w stanie przewidzieć co zastaną w domu po powrocie z podwórka czy szkoły, albo w jakim stanie wróci do domu rodzic (lub rodzice) cierpiący z powodu choroby alkoholowej.
W rodzinach DDA dziecko funkcjonuje w bardzo nienaturalnym, dysfunkcyjnym środowisku. Poza przetrwaniem dzieci za wszelką cenę starają się zataić problem, którego doświadczają. Jest to mechanizm, który ma na celu uniknięcie możliwego odtrącenia przez grupę rówieśniczą czy stania się wręcz obiektem żartów. Niestety na tym etapie życia, świadomość problemu jaki może spowodować choroba alkoholowa rodzica nie jest dostatecznie rozwinięta w dziecku. W wielu przypadkach powoduje to wycofanie się młodej osoby.
Zachowania te wzmacniane są przez rodziców, którzy mniej lub bardziej świadomie wywołują w dziecku poczucie wstydu czy winy za zaistniałą sytuację, wykorzystując przewagę do utrzymania statusu quo.
Co dzieje się z dzieckiem w rodzinie alkoholowej?
Żeby zrozumieć zachowania DDA należy cofnąć się do czasów, kiedy jako dziecko musieli przyjąć jakąś rolę, która umożliwi im przetrwanie w dysfunkcyjnej rodzinie. Wyróżnia się 4 podstawowe role, jakie przyjmuje dziecko alkoholików:
Bohater – dziecko, swoimi osiągnieciami i działaniami przynosi chlubę rodzinie. Nad wyraz pracowite, odpowiedzialne i dojrzałe. Otoczenie może być przekonane, że to dziecko jest poniekąd skazane na sukces. Psychika tego dziecka każe mu jednak myśleć o sobie w negatywny sposób, będzie ono z siebie wiecznie niezadowolone, wychowane w poczuciu wstydu za to kim się jest. Niska samoocena może utrzymywać się również w dorosłym życiu, niezależnie od tego, co osoba będzie w stanie osiągnąć.
Kozioł ofiarny – dziecko będące kozłem ofiarnym przyjmuje na siebie całe spektrum negatywnych emocji rodziców i rodziny, które nierozerwalnie związane są z chorobą alkoholową. Przez to, że obarczane jest ono winą za wiele sytuacji, budowane jest w nim przeświadczenie, że nie nadaje się do niczego. Kozły ofiarne to często osoby mające problemy z nauką, oraz przystosowaniem społecznym, na niepowodzenia reagują agresją, wykazują też większe skłonności do nałogów niż rówieśnicy.
Maskotka – dziecko przyjmujące rolę maskotki posiada pozytywny wpływ na rodzica alkoholika. Może ono zadziałać uspokajająco na np. zaczynającego awanturować się ojca. Nie robi tego jednak z przyjemnością, a do swojej roli podchodzi zestresowane, dodatkowo rola maskotki wpływa na poczucie bycia niepotrzebnym, jeśli nie musi starać się nikomu pomóc.
Niewidzialne dziecko – dziecko mocno izolujące się. Nie rzuca się w oczy, nie sprawia problemów. Ucieczka od problemów i zamknięcie w sobie powodują uczucie bycia nieważnym, niegodnym zauważenia, dorosłe niewidzialne dzieci często mają problemy w podstawowych interakcjach społecznych.
Objawy DDA w dorosłym życiu
Alkoholizm rodzica ma bardzo negatywny i długofalowy wpływ na żucie dziecka. Osoby pochodzące z domów, w których choroba alkoholowa stanowiła niejako centrum życia rodzinnego cierpią z powodu wielu problemów związanych z budowaniem czy utrzymaniem relacji, a także z identyfikacją własnych potrzeb czy uczuć.
Osoby cierpiące na syndrom DDA można rozpoznać po:
Braku chęci do otrzymania i przyjęcia pomocy od kogokolwiek z zewnątrz. Nawet świadome istniejącego problemu odrzucają wszelkie formy pomocy jaka może być im oferowana.
Problemach w nawiązywaniu kontaktów z innymi ludźmi – konieczność zamykania się w sobie, poczucie niższości, brak poczucia własnej wartości sprawiają, że dorosłe dzieci alkoholików mogą być niezdolne do budowania jakichkolwiek relacji międzyludzkich. Ponadto nie są nauczeni, jak wyglądają zdrowe relacje międzyludzkie, co dodatkowo utrudnia im funkcjonowanie w społeczeństwie.
Nie są w stanie opowiadać o sobie – dorosłe osoby cierpiące na DDA często nie tyle nie zostały nauczone mówić o sobie i o swoich potrzebach, problemach czy uczuciach, co było to w nich tłamszone oraz zakazywano im tego. Przekłada się to bezpośrednio na dorosłe życie, w którym te osoby uznają, że mogą nie być warte niczyjej uwagi.
Utrzymującym się poczuciu zagrożenia, bycia niepotrzebnym, niskiej samooceny. Destrukcyjny wpływ wychowywania się w rodzinie alkoholowej dotyka bardzo wielu sfer ogólnego zdrowia psychicznego osoby dorosłej.
Skłonnościach do nałogów- niestety dorośli z DDA często dziedziczą skłonność do uzależnień po rodzicach
Ryzykownych zrachowaniach seksualnych – dotyczy to zazwyczaj nastoletnich dziewcząt z rodzin dysfunkcyjnych
Zrachowaniach agresywnych – przypadłość typowo chłopięca.
Leczenie syndromu DDA
Jak w przypadku wielu innych chorób i dolegliwości psychicznych w leczeniu syndromu DDA najlepsze efekty przynosi psychoterapia prowadzona przez terapeutę. W tym przypadku powinien być to terapeuta uzależnień. Jeśli DDA występuje samo, bez innych chorób takich jak depresja leczenie nie powinno trwać dłużej niż 2 lata. W zależności od indywidualnych preferencji pacjenta terapia może mieć charakter indywidualny lub grupowy.
Terapia powinna skupiać się na diagnozie mechanizmów wytworzonych w dzieciństwie i przeniesionych na życie dorosłe. Dzięki temu osoba taka będzie mogła przepracować i usunąć te problemy a co za tym idzie odzyskać kontrolę nad swoim życiem.
Niestety trzeba mieć świadomość, że syndrom DDA może być jedną z przyczyn poważnych stanów depresyjnych i lękowych a nawet jedną z przyczyn depresji jako choroby samej w sobie.
undefined
Bibliografia
http://www.psychologia.edu.pl/czytelnia/50-artykuly/796-dda-kim-jestesmy.html
http://www.swiatproblemow.pl/wplyw-doswiadczen-dda-na-tworzenie-rodziny-i-zwiazkow-w-doroslym-zyciu/
https://stopuzaleznieniom.pl/moj-bliski-ma-problem/co-to-jest-dda/
undefined
