Drapanie się dziecka – co to oznacza?
Świąd skóry pojawia się w wyniku podrażnienia nerwów, znajdujących się w jej obrębie. Najczęściej objawia się uczuciem swędzenia, w związku z czym dziecko odczuwa potrzebę drapania wrażliwego miejsca. Niekiedy to uczucie może być tak silne, że brzdąc będzie drapał dane miejsce, aż do krwi. Swędzenie zazwyczaj nasila się w nocy, w czasie, gdy ciało jest rozgrzane. Przeważnie za taki stan odpowiada zwykłe wysuszenie skóry, jednakże przyczyn może być znacznie więcej. Kluczową rolę w zdiagnozowaniu problemu oznacza miejsce, które maluchowi przeszkadza. Jeżeli brzdąc drapie się po głowie to może to świadczyć o łupieżu, w okolicy odbytu – o zakażeniu owsikami, po głowie, twarzy oraz szyi - o atopowym lub zapaleniu skóry. W sytuacji kontaktowego zapalenia skóry świąd pojawia się tam, gdzie skóra miała kontakt z drążnicą substancją. Niekiedy drapanie pojawia się w końcowym etapie gojenia się ran. Wówczas pojawia się uczucie swędzenia, tuż przed odpadnięciem strupa. Swędzenie może być również oznaką: alergii, zakażenia pasożytniczego, infekcji bakteryjnych, rogowacenia skóry, zapalenia mieszków włosowych, zaburzeń metabolicznych bądź tarczycowych, a nawet sygnałem chorób wewnętrznych, czyli niewydolności nerek lub wątroby oraz uszkodzeń układu krwionośnego. Świądu skóry nie należy lekceważyć, ponieważ w rozdrapane miejsca łatwo mogą przedostać się zakażenia bakteryjne, które mogą być niebezpieczne dla brzdąca. Dlatego w sytuacji intensywnego drapania się przez dziecko, warto skonsultować się z lekarzem, który przeprowadzi odpowiednią diagnostykę.
Najczęstsze symptomy drapania się dziecka
Swędzenie i drapanie skóry to jedne z głównych objawów atopowego zapalenia skóry. Jest to alergiczna choroba skóry, powstała w wyniku uczulenia dziecka na pewne substancje drażniące, znajdujące się w jego środowisku, jak alergeny pokarmowe lub kontaktowe (ubrania, sierść zwierząt, roztocza kurzu). Jedyna ulgę w uczuciu świądu przynosi dziecku drapanie, które powoduje pojawienie się na jego ciele wielu ilości zadrapań i zranień. Co więcej, w tym czasie skóra malucha łuszczy się oraz jest dość szorstka i sucha, w związku z czym łatwo podlega podrażnieniom, a co za tym idzie – zakażeniom bakteryjnym. Choroba w dużej mierze jest wywołana genetycznie i uwarunkowana przez nieprawidłową reakcję immunologiczną, zwłaszcza odpowiedzi odpornościowej, wobec czego na małe dawki antygenów przypada za duża ilość przeciwciał, skierowanych przeciwko tym alergenom. Atopowe zapalenie skóry występuje na poszczególnym obszarze ciała chorego, głównie w zgięciu łokciowym bądź kolanowym, buzi lub szyi, ale swoim zasięgiem może objąć również większy obszar. Dolegliwości mogą towarzyszyć inne objawy, jak: astma oskrzelowa, katar sienny czy alergiczne zapalenie spojówek. Diagnostyka choroby polega na przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu z chorym, opartego na kryteriach Hannifina-Rajki, wedle których muszą zostać spełnione trzy warunki z kryteriów większych lub metody kryteriów Williama, oznaczające wystąpienie trzech innych objawów, poza świądem. U dzieci powyżej czwartego roku życia można wykonywać punktowe testy skóry. Leczenie choroby zależy od wieku i rodzaju objawów malucha, aczkolwiek do podstawowych metod należą: ograniczanie środków drażniących, stosowanie preparatów nawilżająco-natłuszczających bezpośrednio na skórę w czasie kąpieli i do nawilżania ciała, maści sterydowe i leki antyhistaminowe. Warto również zadbać o dietę oraz odpowiedni ubiór malucha – jego ubrania powinny być przewiewne i oddychające, a także należy zwrócić uwagę na krótkie kąpiele w niezbyt gorącej wodzie.
Bardzo często czynnikiem wywołującym świąd jest różnego rodzaju alergia, zwłaszcza gdy dziecko drapie się bezpośrednio po określonych czynnościach, jak po: przyjęciu pokarmu, głaskaniu zwierząt czy po powrocie do domu z dworu. Wówczas należy wykonać testy alergiczne, które pozwolą potwierdzić, na co dziecko jest uczulone. Po uzyskaniu wyniku wystarczy w przypadku uczulenia na dany składnik żywnościowy – usunąć go z diety, reakcji alergicznej na sierść – ograniczyć kontakt z danym zwierzęciem, zaś w sytuacji uczulenia na roztocza lub pyłki – zastosować odpowiednie środki zapobiegawcze w postaci leków antyhistaminowych, zaleconych przez lekarza.
Świąd może być wywołany działaniem pasożytów. Świerzb jest chorobą zakaźną, której można się nabawić po bezpośrednim kontakcie z chorym lub jego rzeczami. Wówczas występuję uporczywy świąd, a co więcej na ciele malucha pojawia się czerwona wysypka, a także obecność nor i tuneli drążonych przez pasożyta w skórze. Dodatkowo powstają pęcherzyki z płynem, które z czasem zaczynają pękać. Choroba najczęściej dotyka: miękkie fałdy skóry, pośladki, miejsca intymne i dłonie, aczkolwiek u brzdąców może ukazać się również na powierzchni stóp i owłosionej skórze głowy. Diagnostyka opiera się na rozpoznaniu objawów klinicznych lub przy wykonaniu badania dermatoskopowego, które pozwala na dostrzeżenie niepokojących zmian w ciele brzdąca. Świerzb leczy się farmakologicznie, przy użyciu odpowiednich preparatów. Leczenie trwa od kilku dni do kilku tygodni, w zależności od wieku pacjenta, stopnia zaawansowania choroby i przypisanego środka. Dodatkowo, warto zadbać o odpowiednią higienę ciała i otoczenia, w którym przebywa osoba chora, a także regularnym praniu materiałów, z których korzysta.
Warto pamiętać, że drapanie nie zawsze musi oznaczać coś złego. Czasami jest spowodowane zbytnim wysuszeniem skóry malucha, za które w dużej mierze odpowiadają warunki pogodowe. Wówczas wystarczy regularnie dbać o odpowiednie nawilżenie skóry brzdąca, stosując preparaty nawilżająco-natłuszczające.
