Hiperprolaktynemia a ciąża
Czym jest Hiperprolaktynemia?
Hiperprolaktynemia jest to stan, w którym prolaktyna osiąga poziom przekraczający jej nominalne normy w surowicy, te kształtują się na poziomie 20-25 ng/ml u kobiet, powyżej 15 ng/ml u mężczyzn.
W tym miejscu warto pochylić się nad samą prolaktyną. Czym jest i jakie funkcje spełnia? Pierwsze skojarzenie jakie przychodzi większości do głowy to funkcja mlekotwórcza i jest ono całkiem bliskie prawdy, ponieważ spełnia ona rolę w regulacji procesu laktacji. Nie jest jednak to hormon wyłącznie żeński – występuje również u mężczyzn, ale w znacznie mniejszym stężeniu. Poza wspomnianą już regulacją laktacji prolaktyna ma swój udział w procesach metabolicznych, osmoregulacji i procesach immunologicznych. Prolaktyna, ze względu na powiązania z dopaminą, która reguluje jej wydzielanie, jest również częściowo odpowiedzialna za libido. Oba hormony są odpowiedzialne za napięcie seksualne, a prolaktyna obniża poziom dopaminy po orgazmie.
Poziom prolaktyny nie jest stały. U mężczyzn wyższy jest ranem, u kobiet prolaktyna związana jest z cyklem menstruacyjnym, wzrasta w pierwszej połowie cyklu wraz ze wzrostem estrogenów.
Przyczyny hiperprolaktynemii
Zanim omówimy przyczyny hiperprolaktynemii należy zaznaczyć, że sama w sobie nie jest ona chorobą, a symptomem pewnych zmian. Przyczyny hiperprolaktynemii można podzielić na kilka głównym grup ze względu na ich naturę. Najczęściej hiperprolaktynemia ma podłoże farmakologiczne, to jest – związana jest z substancjami/lekami przyjmowanymi przez osobę, u której występują zaburzenia. Lista tych substancji prezentuje się następująco:
leki będące antagonistami receptorów dopaminowych lub takie, które eliminują dopaminę,
hormony (antyandrogeny, estrogeny),
werapamil,
cymetydyna,
opiaty.
Inną grupą powodów wystąpienia hiperprolaktynemii są choroby, którym ona współtowarzyszy, a zaliczamy do nich:
choroby szypuły przysadki i podwzgórza,
guzy przysadki,
niewydolność nerek,
pierwotna niedoczynność tarczycy,
marskość wątroby,
napady epileptyczne,
urazy klatki piersiowej.
Ostatnią grupą są przyczyny fizjologiczne, takie jak:
ciąża,
karmienie piersią,
hipoglikemia,
sen,
stres,
drażnienie brodawek sutkowych.
Objawy hiperprolaktynemii
Żeby móc zacząć diagnostykę przyczyn hiperprolaktynemii, warto poznać jej objawy. Kobiety, u których prolaktyna osiągnęła zbyt wysoki poziom, mogą zaobserwować u siebie takie objawy jak:
wtórny brak miesiączki,
bóle piersi,
wypływ mleka z sutków poza okresem laktacji,
osteopenię i osteoporozę,
objawy tożsame dla obecności makrogruczolaka,
osłabienie libido.
Skutki hiperprolaktynemii
O ile hiperprolaktynemia w ciąży oraz okresu laktacji – to jest karmienia dziecka piersią – jest naturalnym stanem i nie należy się niepokoić podwyższonym poziomem prolaktyny, tak poza tymi okresami może być przyczyną wielu problemów. Jednym z najbardziej powszechnych jest niemożliwość zajścia w ciążę. Zbyt wysoki poziom prolaktyny u kobiety powoduje bezpłodność oraz może być przyczyną zespołu Amenorrhea-Galactorhea. W kontekście bezpłodności – prolaktyna hamuje występowanie owulacji, a co za tym idzie pojawienia się miesiączki. Dobra wiadomość jest taka, że hiperprolaktynemia jest jednocześnie najczęstszym powodem niepłodności u kobiet, które chciałyby zajść w ciąże, jak też najprostszym do wyleczenia.
Panuje powszechne przekonanie, że kamienie piersią, które sprzyja wysokiemu poziomowi prolaktyny, skutecznie chroni przed zajściem w kolejną ciążę. Nie jest to do końca prawda. Stężenie prolaktyny w okresie laktacji jest co prawda wyższe, ale podlega też pewnemu cyklowi i uzależnione jest od długości każdego karmienia i jego częstotliwości. Jeśli kobieta karmi długo i często, wówczas wysoki poziom prolaktyny faktycznie może uniemożliwić kolejne zapłodnienie. Niemniej jednak, jeśli dziecko jest już karmione stałym pokarmem, a pokarm z piersi traktowany jest już tylko uzupełniająco, wówczas zajście w kolejną ciążę jest jak najbardziej możliwy.
