Nietrzymanie moczu
Czym jest nietrzymanie moczu
Nietrzymanie moczu, choć dotyczy obojga płci, ponad dwukrotnie częściej dotyka kobiety. Dla wielu z nich jest to problem na tyle wstydliwy, że unikają podejmowania tematu podczas wizyt lekarskich. Według szacunków nawet 60% kobiet cierpiących z powodu nietrzymania moczu nie ujawnia tego problemu i nie kontaktuje się w tej sprawie z lekarzem.
Rodzaje nietrzymania moczu
Nietrzymanie moczu może mieć różne podłoże, szacuje się, że z jego powodu cierpi od 25 do 45% kobiet, rozbieżność w szacunkach spowodowana jest niechętnym zgłaszaniem problemu lekarzom. Obecnie wyróżnia się:
wysiłkowe nietrzymanie moczu – najczęściej występujący rodzaj schorzenia. Związany z osłabieniem mięśni dna miednicy, które nie są w stanie w sposób właściwy zaciskać cewki moczowej;
nietrzymanie moczu związane z parciem – mimowolne popuszczanie moczu pod wpływem przymusowego na niego parcia, może wynikać z niestabilności lub pobudliwości wypieracza pęcherza moczowego;
nietrzymanie moczu związane z przepełnieniem – dolegliwość typowo „męska” związana często z przerośniętym gruczołem krokowym; związane z nią jest stałe lub okresowe wyciekanie moczu z pęcherza, który może być przepełniony i rozciągnięty;
mieszane nietrzymanie moczu – występuje, gdy do objawów wysiłkowego nietrzymania moczu dołączone są objawy nietrzymania związanego z parciem (znanego też jako naglące).
Specjaliści wyróżniają 3 stopnie nietrzymania moczu.
Stopień 1. Niekontrolowany wypływ moczu ma miejsce podczas nagłego napięcia powłok brzusznych, kiedy w jamie brzusznej nagle wzrasta ciśnienie – np. podczas takich czynności jak kaszel albo kichanie
Stopień 2. Wypływ moczu ma miejsce podczas normalnych czynności jak praca fizyczna czy bieganie. Każda forma aktywności wymagająca rozstawienia nóg może być pretekstem do wypływu moczu.
Stopień 3. Najbardziej uciążliwy, ponieważ wypływ moczu może pojawić się w dosłownie dowolnym momencie i nie jest związany z żadnym wysiłkiem. Stan o tyle niebezpieczny, że poza oczywistym dyskomfortem kobiety może powodować również stany zapalne
Przyczyny nietrzymania moczu
Najczęstszą przyczyną nietrzymania moczu jest uszkodzenie mięśnie dna miednicy mniejszej i mięśni Kegla a także osłabienie mięśni okalających cewkę moczową lub osłabienia mięśni w wyniku przebytego porodu. Na nietrzymanie moczu wpływ mają także niekorzystne zmiany hormonalne w okresie menopauzy. U mężczyzn natomiast nietrzymanie moczu jest zazwyczaj związane z przerostem gruczołu krokowego. Czynnikami ryzyka dla wystąpienia nietrzymania moczu są: otyłość, infekcje, częste zaparcia lub przebyte zabiegi i operacje układu moczowo-płciowego, a także choroby układu nerwowego.
Diagnostyka choroby
Diagnostykę nietrzymania moczu rozpoczyna ogólna ocena stanu zdrowia, przeprowadzany jest wywiad ginekologiczno-położniczy albo urologiczny a także wywiad neurologiczny.
Następnie lekarz może zlecić lub wykonać szereg badań, które mają ułatwić postawienie diagnozy, zaliczamy do nich:
badanie jamy brzusznej,
badanie ultrasonograficzne,
ocenę ilości moczu zalegającego po mikcji,
badanie ogólne oraz posiew moczu,
badanie ginekologiczne,
badanie neurologiczne,
badanie per rectum,
badanie urodynamiczne,
cystouretroskopię.
Kolejnym elementem diagnostyki jest kwestionariusz oceniający nietrzymanie moczu oraz dzienniczek mikcji. Pacjent musi w nim odpowiedzieć na pytania:
jak często zdarza mu się gubienie moczu,
po jakim wydarzeniu wystąpiło gubienie moczu,
jak często w ciągu dnia jest oddawany mocz,
jak duże ilości moczu są gubione,
czy oddawaniu moczu towarzyszy ból,
czy moczenie występuje w nocy.
w jakich sytuacjach bezwiednie gubiony jest mocz.
Dzienniczek mikcji powinien zawierać:
ilość mikcji dziennie,
ilość epizodów nocnego oddawania moczu,
częstotliwość epizodów niekontrolowanego oddawania moczu,
ilość bezwiednie oddawanego moczu.
