Pępowina – co musisz o niej wiedzieć?
Budowa pępowiny
Pępowina to swego rodzaju sznur składający się z trzech owiniętych wokół siebie naczyń krwionośnych – żyły i dwóch tętnic (do 8 tygodnia ciąży są to po 2 żyły i tętnice, jednak jedna żyła ulega zanikowi). Splot ten otoczony jest galaretowatą substancją, a całość znajduje się w raczej twardej, chociaż wciąż elastycznej tubie.
Na jednym końcu pępowiny znajduje się dziecko, które jest adresatem tego, co pępowina przewodzi, na drugim zaś łożysko. Tam, gdzie pępowina łączy się z łożyskiem naczynia pępowinowe dzielą się na kolejne gałęzie i tak dalej aż do oplatających łożysko naczyń włosowatych.
Od strony dziecka natomiast żyła pępowinowa dochodzi do wątroby płodu, gdzie rozdziela się na kolejne 2 żyły, z których jedna doprowadza krew do serca a druga do wątroby.
Połączenie pępowiny z łożyskiem, a nie bezpośrednio z matką, ma na celu zapobieganiu mieszania się krwi dziecka z krwią mamy.
Długość pępowiny pod koniec ciąży może dochodzić do 60 centymetrów, a jej grubość do około 2 centymetrów.
Funkcje i działanie pępowiny
Podstawową funkcją pępowiny jest bycie swoistym transporterem pomiędzy matką a rozwijającym się w jej brzuchu dzieckiem. Dzięki niej maluch w brzuchu mamy otrzymuje niezbędne do życia i rozwoju składniki odżywcze i tlen.
Pępowina za pomocą wspomnianych wcześniej naczyń włosowatych pobiera z łożyska produkty przemiany materii i wraz z tlenem dostarcza je do płodu odżywiając go i umożliwiając mu oddychanie. W drugą natomiast stronę przy pomocy tętnic odprowadzane są z ustroju dziecka jego produkty przemiany materii (wraz z krwią) do łożyska, skąd przenikają do krwioobiegu matki, gdzie wydalane są przez jej nerki.
Jeśli ciąża przebiega prawidłowo wówczas krew dziecka nie miesza się z krwią matki. Tę szczególną nić łączącą matkę z dzieckiem przecina się dopiero po porodzie, gdy nie jest już ona potrzebna – po tym jak dziecko złapało pierwszy oddech. Po ustaniu pulsowania, personel medyczny zaciska klamrami pępowinę w 2 miejscach i dochodzi do jej przecięcia. Obecnie bardzo częstą praktyką jest przecięcie pępowiny przez ojca dziecka obecnego przy porodzie. Oczywiście o ile nie straci on wcześniej przytomności z emocji (co wcale nie jest takie oczywiste, jak mogłoby się wydawać).
Do mniej oczywistych funkcji pępowiny należy zaliczyć jej rolę w rozrywkowym życiu płodowym malucha. Będzie ona jedną z pierwszych zabawek nienarodzonego dziecka, którego – na pewnym etapie ciąży – ulubionym zajęciem, na równi z kopaniem mamy od środka i wierceniem się w macicy będą zabawy w łapanie, zaciskanie lub bujanie się na pępowinie.
Krew pępowinowa
Wewnątrz pępowiny, poza galaretą Whartona (składającej się z fibroblastów, makrofagów i mukopolisacharydów) znajduje się również bogata w komórki macierzyste krew pępowinowa. Tę można pobrać podczas porodu - w tym celu należy zgłosić się do firmy dostarczającej zestaw do pobrania tejże krwi, która również będzie ją przechowywać, o konieczności pobrania krwi należy poinformować personel szpitala odbierający poród – a jej właściwości mogą mieć duże znaczenie dla zdrowia dziecka. Dlaczego? Ponieważ komórki macierzyste mogą być wykorzystywane w leczeniu wielu chorób. Obecnie stosuje się je do leczenie takich schorzeń jak: choroba Parkinsona, reumatoidalne zapalenie stawów, stwardnienie rozsiane, porażenie mózgowe czy astma. Oraz trwają badania odnośnie możliwości wykorzystania komórek macierzystych przy kuracji w innych chorobach. Komórki te mają bowiem zdolność regeneracji i są wolne od wad wrodzonych. Wraz z postępem medycyny ich znaczenie w leczeniu może tylko wzrastać.
Co złego może stać się z pępowiną?
Generalnie pępowina jest dość dobrze zabezpieczona przed uszkodzeniami. Zdarza się, że zawiąże się ona w supeł, dojdzie do zagięcia lub złamania – wszystko to może skutkować pogorszeniem transportu składników na linii mama – dziecko.
Zdarza się również, że pępowina owija się wokół ciała lub szyi dziecka, co może znacznie utrudnić poród (jakby on sam w sobie nie był wystarczająco trudnym doświadczeniem). Pępowina owinięta wokół ciała owszem znacząco utrudnia poród, ale to pępowina zaciśnięta wokół szyi dziecka stanowi poważne zagrożenie dla jego zdrowia – może bowiem być przyczyną niedotlenienia malucha. Te rzeczy dotyczą głownie przypadków, gdy pępowina jest zbyt długa. Za krótka pępowina natomiast może skutkować przedwczesnym odklejeniem się łożyska. Wówczas to pępowina pojawi się przed dzieckiem w kanale rodnym, sytuacja ta jest na tyle niebezpieczna, że wymaga porodu przez cesarskie cięcie.
Bibliografia
undefined
