Płytki krwi w ciąży
Rola płytek krwi
Aby móc rozmawiać o roli płytek krwi dla ciężarnej należy najpierw zrozumieć jaka jest ich rola w organizmie człowieka w ogóle. Trombocyty to pozbawione jądra komórkowego fragmenty komórek, które powstają w szpiku kostnym w procesie trombopoeazy. Ich żywotność to około 10 dni (dla porównania krwinki czerwone „żyją” 120 dni).
Trombocyty są potrzebne przede wszystkim do prawidłowego przebiegu procesu krzepnięcia krwi i powstawania strupa. W momencie przerwania ciągłości tkanki rolą trombocytów jest osiądnięcie na macierzy podśródbłonkowej. Wówczas zlepiają się, tworząc czop płytkowy. Właściwy skrzep formułuje się po uwolnieniu szeregu innych czynników, dzięki którym dochodzi do krzepnięcie i powstania strupa. Ponadto płytki krwi mają również swój udział we wzroście tkanki mięśniowej.
Zaburzenia związane z płytkami krwi
Częstym zaburzeniem związanym z ilością płytek krwi jest małopłytkowość. Jej wystąpienie u ciężarnej nie oznacza nieprawidłowego przebiegu ciąży, a wręcz przeciwnie. Wynika to z fizjologicznego zmniejszenia się liczby płytek krwi, co jest spowodowane ich aktywacją w krążeniu łożyskowym oraz ich krótszym czasem przeżycia.
Małopłytkowość ma różne postaci, wyróżnia się:
Incydentalną małopłytkowość ciążową – schorzenie stanowiące 75% wszystkich przypadków niskiej ilości płytek krwi u ciężarnych. Rozpoznanie najczęściej ma miejsce w II trymestrze ciąży, a poziom płytek normuje się po porodzie. Podczas akcji porodowej natomiast może dojść do nasilenia się tej postaci małopłytkowości. Warto pamiętać, że incydentalna małopłytkowość jest schorzeniem, które lubi pojawiać się w kolejnych ciążach kobiety. Liczba płytek krwi u ciężarnej będzie wynosiła 70-150 x 109/l.
Małopłytkowość na tle immunologicznym – w tym konkretnym przypadku dochodzi do niszczenia płytek krwi przez przeciwciała z grupy IgG, które są skierowane przeciwko płytkom krwi. W ciąży jest to o tyle niebezpieczne, ponieważ przeciwciała atakujące płytki mogą przedostać się przez łożysko do płodu, powodując rozpad płytek krwi nienarodzonego dziecka i są przyczyną występowania u niego małopłytkowości.
Małopłytkowość w przebiegu nadciśnienia indukowanego ciążą – w tym przypadku niski poziom płytek krwi obserwujemy u ciężarnych, u których doszło do stanu przedrzucawkowego. Niski poziom płytek może też świadczyć o tym, że właśnie zaczyna się stan przedrzucawkowy. Liczba płytek wówczas mieści się w zakresie 70-75 x 109/l.
Niski poziom płytek krwi a poród
Wspomnieliśmy wcześniej, że ilość płytek krwi jest jednym z kluczowych czynników podczas porodu zarówno naturalnego, jak i cesarskiego cięcia, a także jest czynnikiem warunkującym możliwość podania znieczulenia zewnątrzoponowego. W przypadku niedostatecznej ilości płytek krwi należy zastosować metody podnoszące ich ilość. Leczenie małopłytkowości odbywa się za pomocą takich metod jak:
sterydoterapia,
przetoczenie koncentratów płytek krwi,
wlewy dożylne z immunoglobulin.
Bezpieczne wartości dla porodu naturalnego to te powyżej 30 x 109/l płytek krwi, dla cesarskiego cięcia 50 x 109/l a dla podania znieczulenia zewnątrzoponowego 80 x 109/l.
Wskazania do badania poziomu trombocytów
Aby mieć pewność, że płytki krwi są na odpowiednim poziomie, należy je przebadać. Oczywiście nie ma potrzeby robienia tego z tygodnia na tydzień i o badaniu decyduje lekarz, ale są pewne wskazania, które mogą dać nam informację na temat tego, czy to badanie nie powinno zostać przeprowadzone. Zaliczamy do nich:
krew w stolcu oraz krwawienia z przewodu pokarmowego,
często występujące krwotoki z nosa,
silne krwawienia z niewielkich skaleczeń,
szybko powstające siniaki o nie do końca sprecyzowanej genezie powstania,
niewielkie czerwone krostki na skórze,
sine plamy na skórze (efekt krwawienia podskórnego).
Jeśli podczas ciąży u kobiety zostanie zdiagnozowana forma małopłytkowości, wówczas zalecana jest diagnostyka przyczyny choroby. Wykonuje się ją po porodzie, jeśli w czasie połogu liczba płytek krwi nie wróci do normy.
