Szmery w sercu
Rodzaje dźwięków w sercu
Podczas badania osłuchowego serca u zdrowego dziecka lekarz usłyszy 2 dźwięki, które nazywane są tonami. Jeśli lekarz usłyszy dodatkowy dźwięk, będzie to właśnie szmer. Szmery w sercu mogą świadczyć o nieprawidłowym lub zbyt szybkim przepływie krwi do przedsionków lub z komór dużych do naczyń.
Szacuje się, że szmery nad sercem mogą pojawić się nawet u co trzeciego dziecka na pewnym etapie rozwoju. W większości przypadków szmery te mają charakter czynnościowy i przejściowy związany z okresowym przyspieszeniem akcji serca i nie są związane z żadnymi anatomicznymi wadami, a co za tym idzie nie stanowią zagrożenia dla zdrowia i życia dziecka.
Przyczyny szmerów w sercu
Przyczyn szmerów w sercu jest kilka. Do najczęściej występujących anatomicznych przyczyn zaliczamy:
ubytek przegrody międzyprzedsionkowej (atrialseptaldefect, ASD) – w tym przypadku szmer jest uwarunkowany wzmożonym przepływem krwi przez zastawkę półksiężycową tętnicy płucnej; jego charakter jest skurczowy, wraz z nim występuje trwałe rozdwojenie drugiego tonu serca;
ubytek przegrody międzykomorowej (ventricularseptaldefect, VSD) – w tym przypadku występuje bezpośrednie połączeni pomiędzy obiema komorami i dochodzi do przecieku krwi w kierunku od wyższego do niższego ciśnienia, im otwór jest mniejszy tym szmer będzie głośniejszy i lepiej słyszalny;
Zwężenie ujścia aorty (AS) lub tętnicy płucnej – jeśli następuje zwężenie drogi wyrzutu krwi z lewej lub prawej komory, to zmianie na nieprawidłowy i przyspieszony ulega wówczas przepływ krwi; efektem tego jest szmer, który najlepiej słyszalny będzie w rzucie odpowiedniego ujścia;
otwarty przewód Botalla (przetrwały przewód tętniczy) – wada, która jest bardzo charakterystyczna dla wcześniaków; mówimy o niej, gdy niezarośnięty przewód tętniczy odpowiedzialny jest za zmianę przepływu krwi przez jamy serca, objawia się on szmerami o różnym czasie trwania i nasileniu.
Inną przyczyną szmerów w sercu może być obecność strun – rzekomej i ścięgnistej. Tak samo struny ścięgniste jak i struny rzekome stanowią prawidłowe elementy budowy serca. Struny ścięgniste są to twory w postaci nitek, które łączą mięśnie brodawkowate komór serca z płatami zastawek. Struny rzekome natomiast budową przypominają ścięgniste, natomiast różnica objawia się w ich funkcji. Struny rzekome nie odpowiadają za łączenie mięśni brodawkowatych z łatkami zastawek, ale przebiegając poprzecznie łączą te mięśnie ze ścianą komory.
Diagnostyka szmerów w sercu
Jeśli w badaniu osłuchowym zostanie u zdrowego dziecka wykryty szmer, a dziecko nie wykazuje żadnych problemów zdrowotnych natury krążeniowej, można założyć, że nie było to niebezpieczne. Zaleca się wówczas obserwację okresową pacjenta.
Natomiast jeśli szmery nasuwają lekarzowi możliwość wystąpienia wady anatomicznej, zaleca się wówczas dalsze badania w celu potwierdzenia lub wykluczenia występowania wady. Najważniejszym z nich jest echokardiografia znana jako echo serca lub USG serca. To badanie umożliwia ocenę wyglądu wewnętrznej budowy serca dziecka, a także pozwala na uwidocznienie i zmierzenie przepływu krwi przez jego jamy (stosuje się w tym celu zjawisko Dopplera). Badanie serca dzięki temu jest na tyle kompleksowe, że umożliwia wyłapanie i zdiagnozowanie wszelakich nieprawidłowości, przecieków czy turbulencji strumienia krwi.
Usłyszenie przez lekarza szmerów w sercu dziecka podczas badania nie jest jeszcze jednoznaczne z koniecznością wpadania w panikę. W większości przypadków nie dotyczy to żadnych wad organu, lecz ma podłoże czysto fizjologiczne. Jeśli jednak lekarz rodzinny, pediatra lub inny specjalista stwierdzi, że szmery mogą być niepokojące, wówczas należy się umówić z dzieckiem na wizytę u kardiologa w celu przeprowadzenia szczegółowej diagnostyki.
Niepokojące szmery w sercu
Nie wszystkie szmery serca są niegroźne, zdarzają się takie, które świadczą o poważniejszych wadach. Cześć z nich może prowadzić w przyszłości do coraz głębszej niewydolności mięśnia sercowego, szmery w sercu mogą być spowodowane takimi schorzeniami jak ostre niedomykalności zastawki aortalnej lub mitralnej, koarktacji aorty czy tetralogii Fallota.
Jeśli poza szmerami w sercu osoba skarży się na takie dolegliwości jak ból w klatce piersiowej, duszności, ogólne osłabienie lub skłonność do obrzęków – jest to właściwy moment na wizytę u kardiologa.
undefined
Bibliografia
