Toksoplazmoza
Czym jest i skąd bierze się toksoplazmoza?
Toksoplazmoza to wywoływana przez pierwotniaki choroba pasożytnicza. Szacuje się, że jest ona jedną z najpopularniejszych chorób tego typu na świecie. W większości przypadków osoba chora przechodzi ją bezobjawowo i bez negatywnych skutków dla zdrowia, aczkolwiek jeśli zachoruje na nią ciężarna, może to spowodować realne zagrożenie dla płodu. Toksoplazmoza wynika z zakażenia się pierwotniakiem Toxoplasma gondii, do którego może dojść wskutek kontaktu z kocimi odchodami, spożyciem surowego lub niedogotowanego mięsa, spożyciem wody skażonej pierwotniakiem, zjedzeniem warzyw i owoców bez dokładnego umycia ich wcześniej oraz kontaktu z glebą, skażoną kocimi odchodami.
Toksoplazmoza jest zazwyczaj niegroźna dla dorosłej osoby, jednak jeśli dojdzie do zakażenia ciężarnej, wówczas istnieje ryzyko przeniesienia choroby przez łożysko na dziecko, a dla dziecka toksoplazmoza już taka łaskawa niestety nie jest.
W większości przypadków przechorowanie toksoplazmozy przed ciążą uodparnia kobietę na pasożyta, wyjątek stanowią stany silnego upośledzenia odporności przyszłej mamy.
Jakie są objawy toksoplazmozy?
Objawy toksoplazmozy uzależnione są od jej postaci. Wyróżnia się toksoplazmozę nabytą oraz toksoplazmozę wrodzoną.
Jeśli chodzi o toksoplazmozę nabytą, mówimy o tej postaci, którą zarażają się zazwyczaj dorośli przez kontakt ze skażonym materiałem. Jeśli nie mają szczęścia i nie przechodzą choroby bezobjawowo to toksoplazmoza powinna objawiać się u nich w postaci:
węzłowej – najczęściej będzie to powiększenie jednego lub obu węzłów chłonnych w okolicy szyi osoby chorej, często współwystępuje z gorączką, bólami mięśni czy ogólnym złym samopoczuciem, przez to często mylona z grypą lub przeziębieniem;
uogólnionej – ta postać dotyczy głównie osób o obniżonej odporności, choroba atakuje wówczas głównie płuca, serce czy wątrobę;
ocznej – zazwyczaj związana z zapaleniem siatkówki oraz naczyniówki oka, może mieć fazy pogorszenia i remisji; w ostateczności może prowadzić nawet do trwałego osłabienia wzroku osoby chorej;
mózgowej – przybiera postać zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych bądź mózgu.
Toksoplazmoza wrodzona jest szczególnie niebezpieczna, jeśli do zakażenia doszło w I trymestrze (I trymestr to właściwie najmniej sprzyjający czas na jakiekolwiek zakażenia). Na szczęście objawy toksoplazmozy wrodzonej dotyczą mniej niż 1/3 zakażonych dzieci. U tych, u których one jednak występują, mogą przyjąć bardzo niebezpieczne dla zdrowia dziecka formy i objawy. Toksoplazmoza wrodzona objawia się:
żółtaczką,
oczopląsem,
epilepsją i opóźnieniem umysłowym,
skazą krwotoczną,
powiększeniem śledziony i wątroby,
tak zwaną triadą Sabina-Pinkertona – wodogłowiem lub małogłowiem, zapaleniem naczyniówki i siatkówki i zwapnieniem śródczaszkowym.
undefined
Diagnostyka i leczenie toksoplazmozy.
Diagnostyka toksoplazmozy polega na oznaczeniu przeciwciał IgG oraz IgM w jej kierunku. Badanie ma charakter serologiczny. W przypadku ciężarnych badanie to jest obowiązkowe i zalecane już po pierwszej wizycie u ginekologa. Badanie jest następnie kilkukrotnie powtarzane.
Regularne badanie ciężarnej jest szczególnie ważne z punktu widzenia leczenia toksoplazmozy, dzięki wczesnemu wdrożeniu odpowiednich środków można bowiem zapobiec zakażeniu płodu. Lekami podawanymi w przypadku zakażenia są leki przeciwko pierwotniakom takie jak sulfodiazyna, pirymetamina lub spiramycyna. Ciężarne kobiety leczy się przy pomocy spiramycyny, która ma również zapobiegać zakażeniu płodu.
Profilaktyka przeciwko toksoplazmozie – co z tymi kotami?
Profilaktyka przeciwko zakażaniu toksoplazmozą wygląda bardzo podobnie jak profilaktyka przed innymi chorobami zakaźnymi takimi jak np. grypa. Szczególnie ważną rolę spełnia przestrzeganie podstawowych zasad higieny, częste mycie rąk, mycie pokarmów przed spożyciem. Oczywiście są też różnice, w profilaktyce grypy nie jest zabronione spożywanie surowego mięsa, natomiast jeśli nie chcemy zachorować na toksoplazmozę powinniśmy unikać tatara.
Pytaniem, które często pada w kontekście toksoplazmozy i jej zapobiegania, jest to w kwestii kotów. Zwierzęta kotowate są bowiem ostatnim łańcuchem występowania pierwotniaka toxoplasma gondii. To będące nosicielami koty wraz z kałem wydalają oocysty, które po kilku dniach od wydalenia nabywają zdolności zarażenia. Nie oznacza to, że powinniśmy pozbyć się kota z domu, a jedynie dbać o higienę jego kuwety, a czyszczenie jej najlepiej przeprowadzać np. w gumowych bądź jednorazowych rękawiczkach.
undefined
Bibliografia
