Wodniak jądra u niemowlaka – jakie są przyczyny, jak się objawia i jak leczyć?
Czym jest i jakie są przyczyny wodniaka jądra u niemowlaka?
Wodniak jądra u niemowlaka jest schorzeniem, które dotyka około 6% nowonarodzonych chłopców. Charakteryzujące się pojawieniem się guza w okolicach pachwiny, spowodowanego nagromadzeniem się płynu surowiczego w wyrostku pochwowym otrzewnej. Przyczyn pojawienia się wodniaka jądra u niemowlaków może być kilka, ale w większości przypadków dzieje się tak z powodu powikłań po operacji przepukliny, zapaleniu jądra, zapaleniu najądrza, a także wskutek urazu. Może się zdarzyć, że wodniak jądra u niemowlaka ma charakter wrodzony. Dzieje się tak w przypadku, gdy nie nastąpiło jeszcze zrośnięcie wyrostka pochwowego. W takiej sytuacji zaleca się czekanie, aż wodniak samoistnie zniknie na skutek zrośnięcia się wyrostka. Zazwyczaj dzieje się to między 1. a 2. rokiem życia dziecka.
Jak się objawia wodniak jądra u niemowlaka?
Wodniak jądra u niemowlaka jest stosunkowo łatwo dostrzec, ponieważ skóra w tym miejscu jest wyraźnie napięta, a jedno jądro jest wyraźnie powiększone, przez co wygląda jakby zostało wypełnione wodą. Wynika to z nagromadzenia się w nim płynu znajdującego się między błoną surowiczą a otrzewną. Najczęściej schorzenie to dotyczy prawego jądra, ale istnieje możliwość wystąpienia go w obydwu. Wodniak zazwyczaj w ciągu dnia zmniejsza swoją objętość, a powiększa się wieczorem. Przyczyną zmiany rozmiaru jest swobodne przepływanie płynu także do jamy otrzewnej. Co ciekawe, wodniak jądra nie daje innych spodziewanych objawów, jak problemy z oddawaniem moczu. Rzadko też w przypadku tego schorzenia pojawia się ból jądra, choć jeśli mamy do czynienia z wodniakiem o dużych rozmiarach istnieje duże prawdopodobieństwo pojawienia się bólu.
Jak leczyć wodniaka jądra u niemowlaka?
W przypadku podejrzeń pojawienia się wodniaka jądra u niemowlaka bardzo ważne jest, aby potwierdzić lub wskazać inną diagnozę. Zwłaszcza że podobne objawy mogą także świadczyć o innych groźnych chorobach jak nowotwór jądra, przepuklina pachwinowa czy zapalenie jądra. W celu postawienia diagnozy wykonuje się próbę transluminacji, która pozwoli wykluczyć przepuklinę. Badanie to polega na podświetleniu worka mosznowego malucha i obserwowaniu zachowania światła. Aby wykluczyć zapalenie lub nowotwór jądra wykonuje się badanie USG. Warto jednak podkreślić, że rzadko wodniak jądra jest mylony z nowotworem, ponieważ ma nieco inne objawy. W przypadku nowotworu jądro jest twarde, podczas gdy wodniak jądra charakteryzuje się delikatną strukturą, w dotyku przypominającą balonik napełniony wodą. Jednak aby mieć pewność, że w jądrze nie pojawiła się żadna niepokojąca zmiana, należy wykonać niezbędne badania.
W przypadku noworodków wrodzony wodniak jądra zazwyczaj nie musi być objęty leczeniem. Najczęściej znika samoistnie po upływie 1-2 lat od urodzenia. Zdarza się jednak, że po przeprowadzeniu badania lekarz zaleci wykonanie zabiegu polegającego na usunięciu nadmiaru płynu. Dzieje się tak zwłaszcza w przypadku, gdy wodniak jądra powiększa się lub mamy do czynienia z dużym wodniakiem jądra. Do tego celu wykorzystuje się dwie metody: Bergmanna i Winkelmanna. Różnica pomiędzy nimi polega na sposobie zaopatrzenia osłonek jądra. W przypadku metody Winkelmanna osłonki jądra są przecinane, a następnie przesuwane do ich zagięcia i zszywane ze sobą. W metodzie Bergmanna nadmiar błony pochwowej jest wycinany z obydwu stron i na ich brzegi zakładany jest ciągły szew hemostatyczny. Jeśli jednak wodniak jest nabyty jego leczenie jest uzależnione od tego, czy pojawiły się dolegliwości w postaci kłopotów z chodzeniem czy bólu jądra. Leczenie jest konieczne również wtedy, gdy u mężczyzny została zdiagnozowana niepłodność. Zaleca się usunięcie zmiany na jądrze również w przypadku, gdy nie da się na podstawie przeprowadzonych badan ustalić czy przyczyną jest wodniak czy też inna choroba.
