Zaburzenia sensoryczne u dzieci

Zaburzenia sensoryczne – przyczyny

Integracja sensoryczna to taki czas, w którym mózg przetwarza docierające do niego bodźce i uczy się je interpretować. Informacje przekazują mu zmysły, równowaga oraz czucie ciała. Jeśli proces ten przebiegnie poprawnie, to gwarantuje poprawny rozwój i zapewni dobry wzrok, słuch, umiejętność mowy i poruszania się, a także precyzję w wykonywaniu różnych czynności jak pisane lub prace manualne.

Zaburzenia sensoryczne u dzieci powstają wtedy, gdy mózg nie potrafi odpowiednio przetworzyć otrzymywanych bodźców. Trudności, które mogą się wtedy pojawić, są bardzo różne. Zaczynają się na problemach z koncentracją, a kończą na zaburzeniach koordynacji ruchowej, pisania albo czytania.

Proces ten jest najbardziej intensywny od chwili urodzenia dziecka do siódmego roku życia. Czasami w odpowiednim rozwoju przeszkadzają również uszkodzenia narządów, przez co nie potrafią one odpowiednio odbierać sygnałów z otoczenia. Niektóre problemy mogą mieć swoje źródło z okresu ciąży. Przyczyniają się do tego takie działania jak palenie przez matkę dziecka papierosów lub picie alkoholu, a także zażywanie narkotyków, szczególnie tych mocnych. Powodem nie muszą być jednak tylko używki, mogą to być też bardzo silne leki, których stosowanie w ciąży jest ryzykowne.

Sam poród to też moment, w którym coś może pójść nie tak, zwłaszcza jeśli jest przedwczesny albo nastąpiło niedotlenienie narządów, w tym mózgu, co jest najgroźniejszym stanem i może spowodować silne zaburzenia sensoryczne u dzieci w przyszłości.

Zaburzenia sensoryczne u dzieci – objawy

Zaburzenia sensoryczne u dzieci mogą się objawiać na różne sposoby. Mogą to być problemy z modulacją sensoryczną, czyli dotyczące tego, jak dziecko reguluje swoje doznania, problemy z dyskryminacją sensoryczną, czyli to jakie dziecko ma trudności w rozróżnianiu odbieranych bodźców, oraz problemy motoryczne o podłożu sensorycznym, a więc wszystko to, co dotyczy kłopotów z planowaniem ruchów kończyn i przemieszczaniem całego ciała.

Jeśli zaburzenia sensoryczne u dzieci dotyczą dotyku, to zauważymy, że takie dziecko może unikać dotykania i bycia dotykanym przez ludzi ale i przedmioty. Może gwałtownie reagować na to, gdy się ubrudzi albo gdy jakieś ubranie ma szczególnie niemiłą dla niego fakturę. Czasami może to wyglądać zupełnie odwrotnie – dziecko nie jest świadome tego, że się ubrudziło, nie czuje też, że coś trzyma, często upuszcza zabawki i nie chce się nimi bawić.

Gdy nasz maluch ma problemy z ruchem i równowagą może być albo bardzo zachowawcze, będzie się bało upadku i rzadko zechce się przemieszczać. W przeciwnym, równie skrajnym przypadku, może nie zdawać sobie sprawy z tego, że zaraz upadnie i nie będzie dobrze się przed tym upadkiem chroniło. Może też na przykład obracać się i nie czuć, kiedy ma dość ruchu, w ogóle nie robi mu się od ciągłego kręcenia niedobrze.

Gdy zaburzenia sensoryczne u dzieci dotyczą wzroku, zauważymy że często zasłania oczy, nie nawiązuje kontaktu wzrokowego, źle reaguje na jasne światło, jest bez przerwy bardzo ożywione. W razie braku odpowiednio wykształconej czułości może też ignorować przeszkody, mieć problemy z łapaniem rzuconych mu przedmiotów i w ogóle nie reagować na zbyt jasne światło, które powinno w normalnym przypadku wywołać reakcję.

Problemy ze słuchem są dość łatwo zauważalne, może to być zasłanianie uszu i odcinania się od dźwięków, narzekania na hałas, który nie przeszkadza innym lub wręcz odwrotnie, upodobanie do hałaśliwych miejsc lub zbyt głośno grającego telewizora. Samo też może mówić podniesionym głosem.

Zaburzenia w rozwoju węchu i smaku objawiają się nietolerancją na zapachy i smaki, które innym zupełnie nie przeszkadzają, na przykład na jakieś owoce. Można też spotkać się z kłopotami w rozpoznawaniu jakichkolwiek smaków lub woni, a także jedzenie ostrych potraw bez wyczuwania tej ostrości.

Zaburzenia sensoryczne u dzieci – terapia

Zaburzenia sensoryczne u dzieci leczy się korygując zaburzenia poprzez wykonywanie zadań. Najczęściej mają formę zabawy, ale ich celem jest stymulacja układu nerwowego, co może dać dobre efekty poprzez częste powtarzanie. Z czasem zauważymy, że dziecko ma coraz mniejsze problemy z daną kategorią sensoryczną, a jeszcze lepsze efekty osiągniemy, jeśli będziemy z dzieckiem ćwiczyć w taki sposób również w domu.