Zespół HELLP

Zespół HELLP - przyczyny

Zespół HELLP to poważny problem wiążący się głównie z nieprawidłowym funkcjonowaniem wątroby. Pojawia się również hemoliza, czyli przedostawanie się hemoglobiny do osocza na skutek zniszczenia erytrocytów, podwyższenie się poziomu enzymów wątrobowych, co świadczy o jej niewydolności, oraz małopłytkowość, czyli niska liczba płytek krwi.

Mimo tego, że czasami objawy mogą sugerować co innego, to zespół HELLP jest ściśle związany z ciążą, a czasami jego pojawienie się poprzedza stan przedrzucawkowy. Stan przedrzucawkowy to podobnie grupa objawów, spośród których wyróżnia się szczególnie wysokie ciśnienie. Pojawiający się później zespół HELLP można zaobserwować w trzecim trymestrze. Jeśli zaś pojawia się po samym porodzie, to może to nastąpić już po tygodniu od narodzin.

Jest to groźna choroba, która zagraża życiu mamy oraz jej dziecka. Wskaźnik śmiertelności wynosi w tym wypadku około 2,5%. Jeśli wystąpiła podczas pierwszej ciąży, to jest jakieś 30% szans, że pojawi się też podczas kolejnej. Same przyczyny schorzenia nie zostały do końca poznane, ale spekuluje się, że wiążą się ze skurczami naczyń krwionośnych, uszkodzeniem śródbłonka naczyniowego i nadmierną aktywacją płytek krwi. Naczynka krwionośne włóknieją, a to skutkuje zmniejszonym przepływem przez wątrobę, co może prowadzić do martwicy jej komórek. Określa się to jako ogniskową martwicę organu, a to dopiero początek, bo przez nią dochodzi do kolejnych uszkodzeń. Pojawia się hemoliza, czyli niszczenie czerwonych krwinek.

Sama nazwa choroby bierze się z połączenia pierwszych liter angielskich nazw obecnych objawów, Hemolytic anemia (hemoliza), Elevated Liver enzymes (podwyższone enzymy wątrobowe) i Low Platelet Count (małopłytkowość).

Zespół HELLP - objawy

Pierwszych objawów można spodziewać się około dwudziestego tygodnia ciąży. Zespół HELLP poprzedzany jest stanem przedrzucawkowym, przy którym pojawia się podwyższone ciśnienie, białkomocz i wzrost stężenia kreatyniny. Do tego dochodzi uszkodzenie wątroby, zaburzenie widzenia i obrzęk płuc. Pojawiają się bóle brzucha (na wysokości wątroby), górnej części ciała, nudności, przyrost masy ciała, obrzęk rąk i nóg (poprzez zatrzymanie płynów w organizmie), a badanie krwi wykazuje wzrost wskaźników wątrobowych.

Często zdarza się, że zespół HELLP jest na początku źle zdiagnozowany. Objawy są podobne do tych występujących podczas grypy albo innej choroby wirusowej. Stąd bardzo ważna jest tu diagnostyka. Głównym wskaźnikiem by wykonać badania laboratoryjne jest wysokie ciśnienie, obrzęk nóg i powiększenie wątroby, a także wrażliwość brzucha po jego prawej górnej stronie. Aby stwierdzić zespół HELLP, bada się krew, czynność wątroby oraz mocz.

Zespół HELLP - leczenie i rokowania

Bardzo ważny jest moment pojawienia się choroby. Jeśli ciąża jest dopiero między drugim a trzecim trymestrem, stosuje się leki obniżające ciśnienie, kortykosteroidy (które przyśpieszają rozwój płodu), siarczan magnezu (który redukuje szanse na pojawienie się drgawek), a czasem nawet transfuzję krwi. Po wystąpieniu choroby wiele dzieci rodzi się przedwcześnie, nawet przed 37 tygodniem ciąży. Im lepiej rozwinięte są organy płodu, tym większe szanse ma na przeżycie. Bardzo ważny jest tu szczególnie rozwój płuc dziecka.

Nie jest to choroba, w której leczy się przyczyny, te nie są zresztą do końca poznane. Najważniejsze jest rozwiązanie ciąży tak szybko, jak to będzie możliwe. Jeśli zaś nie podejmie się leczenia, konsekwencje mogą być bardzo poważne tak dla matki jak i dla jej maleństwa. Śmiertelność wśród dzieci wynosi od 10 do 60% przypadków, zależnie od tego, na jakim etapie jest ciąża i kiedy podjęto leczenie. Szansa na to, że umrze również mama, jest niewielka, wynosi około 1%. W przypadku gdy nie podejmie się leczenia, płód może wykazywać ostrą niewydolność nerek, łożysko może odkleić się przedwcześnie, a ciężarna ryzykuje obrzękiem i niewydolnością płuc.