Złe wyniki cytologii – co oznaczają?

Czym jest cytologia?

Cytologia to podstawowe badanie ginekologiczne, dzięki któremu istnieje szansa na wykrycie nowotworu szyjki macicy. Zalecane jest zarówno kobietom młodym, jak i dojrzałym. Wykrywa nowotwór nawet w jego wczesnym stadium, zapobiegając dzięki temu 80% przypadków raka. Oprócz tego badanie wykrywa zakażenie wirusem HPV (brodawczak ludzki), odpowiedzialnym za powstawanie nowotworu.

Jeśli zmiany przedrakowe zostaną wykryte odpowiednio wcześniej, istnieje duża szansa na całkowite wyzdrowienie. Dlatego właśnie złe wyniki cytologii mogą okazać się na dłuższą metę zbawienne i uchronić od problemów, które pojawiłyby się w wypadku zaniedbania tego testu.

Poza tym cytologia przydaje się w diagnostyce stanu nabłonka pochwy i ocenie efektywności kuracji hormonalnej.

Wykonanie pierwszej cytologii zaleca się w wieku od 20 do 25 lat, lub wcześniej, jeśli kobieta rozpoczęła współżycie seksualne przed tym przedziałem wiekowym. Potem zaleca się powtarzanie zabiegu co trzy lata, nawet u kobiet, które są już po menopauzie, ponieważ nie wszystkie nowotwory szyjki macicy pojawiają się przez infekcje wirusowe.

W niektórych sytuacjach badanie zaleca się co roku:

• jeśli kobieta ma osłabiony układ odpornościowy,

• jest nosicielką wirusa HIV,

• cierpi na dysplazję, nadżerki lub przedrakowy stan szyjki macicy.

Cytologia – interpretacja wyników

Ważne jest to, czy w pobranym wymazie znajdują się nieprawidłowe lub w inny sposób podejrzane komórki. Jeśli tak jest, to otrzymujemy wiadomość o nieprawidłowym wyniku, w innym przypadku wynik uznawany jest za prawidłowy. Istnieje 5 grup interpretacyjnych badania cytologicznego.

Grupa I: komórki powierzchownej warstwy nabłonka wielowarstwowego płaskiego tarczy szyjki macicy są w prawidłowym stanie. Obserwowane są pojedyncze komórki zapalne i gruczołowe z kanału szyjki macicy.

Grupa II: oprócz komórek z pierwszej grupy można zauważyć dużą grupę komórek zapalnych oraz nabłonkowych, u których widać zwyrodnienia. Do tej grupy należą też komórki z procesów regeneracyjnych. Ta grupa często występuje u pacjentek z nadżerką i nie stwierdza się w niej komórek nowotworowych oraz dysplastycznych.

Grupa III: widać w niej komórki dysplastyczne. Po ich zaobserwowaniu konieczne jest ustalenie z jakim stanem dysplazji mamy do czynienia (o małym, średnim lub dużym nasileniu). To bardzo ważna grupa, ponieważ drobne zmiany dysplastyczne mogą zwiastować silny stan zapalny, ale łatwo ustępują po zastosowaniu leczenia. Jeśli pomimo leczenia ta grupa utrzymuje się przez kilka miesięcy, stosuje się pobranie wycinków z szyjki macicy oraz elektrokonizację szyjki.

Grupa IV: widoczne są w niej komórki nowotworowe, charakterystyczne dla raka płaskonabłonkowego przedinwazyjnego.

Grupa V: w rozmazie widoczne są komórki raka płaskonabłonkowego naciekającego szyjkę macicy lub innego złośliwego nowotworu trzonu lub szyjki macicy.

Dlaczego wyniki cytologii są tak ważne?

Złe wyniki cytologii nie zawsze oznaczają nowotwór. Często jego przyczyną jest inna choroba tocząca szyjkę macicy, jak nadżerki czy infekcja.

Niektóre komórki mogą przekształcić się w komórki rakowe i większość z nich nie zniknie sama. Leczenie tych, które się utrzymają w organizmie, pozwala znacząco obniżyć ryzyko nowotworu szyjki macicy.

Co oznaczają złe wyniki cytologii?

Złe wyniki cytologii mogą mieć wiele przyczyn. Wynik badania nie zawsze jest jednoznaczny, i wtedy lekarz może zalecić ponowne wykonanie badania. W przypadku gdy wynik jest jednoznacznie nieprawidłowy i widać zmiany w komórkach, możemy spodziewać się bardziej szczegółowych badań, jak biopsja czy kolposkopia.

Dzięki wynikom uzyskanym z tych badań można określić jaki rodzaj leczenia będzie najbardziej skuteczny. Dokładnemu ustaleniu stadium choroby pomagają też morfologia krwi, badanie moczu, przezpochwowe USG jamy brzusznej czy też RTG klatki piersiowej.

Samo leczenie zależy od stadium rozwoju choroby. Kiedy rak jest ograniczony do nabłonka, jego komórki niszczy się laserowo, za pomocą pętli elektrycznej lub zamrażając je. Metoda usunięcia ich zależy też od wieku kobiety i jej planów w kierunku posiadania dzieci w przyszłości.

Gdy rak rozrósł się poza błonę podstawną szyjki macicy i nacieka głębsze tkanki, a także sąsiadujące narządy, metody są bardziej inwazyjne. Może to doprowadzić do histerektomii, czyli wycięcia macicy i szyjki macicy. Alternatywą jest chemioterapia, czyli leki przeciwnowotworowe, które stosuje się zwłaszcza podczas przerzutów na inne narządy albo radioterapia, czyli traktowanie komórek rakowych wysokimi dawkami promieniowania, dzięki czemu ogranicza się zdolność nowotworu do namnażania.