Znieczulenie podpajęczynówkowe przy cesarskim cięciu
Znieczulenie podpajęczynówkowe to obecnie najbardziej popularna forma znieczulenia przy planowanych operacjach cesarskiego cięcia. W zasadzie nie stosuje się jej tylko w przypadku konieczności nagłego i natychmiastowego znieczulenia pacjentki. Co jeszcze powinniśmy o nim wiedzieć?
Czym właściwe jest znieczulenie podpajęczynówkowe?
Jest to forma znieczulenia regionalnego z grupy blokad centralnych. W tej metodzie leki wywołujące przerwanie przewodnictwa nerwowego (odpowiedzialnego za odczuwanie bólu) podaje się bezpośrednio do płynu mózgowo-rdzeniowego, który znajduje się w worku oponowym otaczającym rdzeń kręgowy. Zabieg wykonuje się przy pomocy punkcji lędźwiowej, ze względów bezpieczeństwa ma to miejsce w odcinku lędźwiowym kręgosłupa, tam, gdzie nie występuje już ryzyko uszkodzenia rdzenia kręgowego. Znieczulenie podpajęczynówkowe charakteryzuje się krótkim czasem działania i jego szybkim początkiem.
Znieczulenie podpajęczynówkowe wykonywane jest przeważnie przez anestezjologa, chociaż może to być również chirurg lub stomatolog.
Czy znieczulenie podpajęczynówkowe jest bezpieczne?
Jak na wiele pytań z zakresu medycyny odpowiedź w tym przypadku również nie jest jednoznaczna. Co do zasady należałoby się zgodzić, że jest to bezpieczna forma znieczulenia, zwłaszcza, że nie występuje ryzyko uszkodzenia rdzenia kręgowego. Natomiast mogą po nim wystąpić pewne skutki uboczne i niedogodności. Najpopularniejszym efektem ubocznym jest zespół popunkcyjny, który charakteryzuje się silnym bólem głowy w okolicy czołowej i potylicznej. Bóle nasilają się, jeśli pacjent przyjmuje pozycję stojącą, dlatego zaleca się, aby po zabiegu, w którym stosowane było znieczulenie podpajęczynówkowe, pacjent pozostawał w pozycji leżącej przez przynajmniej 24 godziny. Poza zespołem popunkcyjnym mogą dolegać również:
spadek ciśnienia krwi,
zwolnienie akcji serca,
zatrzymanie akcji serca i oddechu,
zatrzymanie moczu,
zakażenie w miejscu wkłucia,
bóle kręgosłupa,
powikłania neurologiczna,
podrażnienia korzeni nerwów rdzeniowych,
zapalenie opon mózgowo – rdzeniowych.
Skutki uboczne związane z powikłaniami neurologicznymi są niezwykle rzadkie – 1 : 200 000 przypadków, więc wspominamy o nich z kronikarskiego obowiązku.
Jeśli obawiałaś się o bezpieczeństwo dziecka podczas cesarskiego cięcia – nie musisz. Środek znieczulający nie dostaje się do krążenia płodowego, a co za tym idzie, nie ma on wpływu na dziecko.
Poza mało prawdopodobnymi skutkami ubocznymi, należy również pamiętać o zaletach znieczulenia podpajęczynówkowego, wśród nich można śmiało wymienić:
szybkie rozpoczęcie działania,
opóźnia wystąpienie bólu pooperacyjnego,
nie występują powikłania i niebezpieczeństwa związane z górnymi drogami oddechowymi,
pacjent pozostaje świadomy.
Jak wykonywane jest znieczulenie podpajęczynówkowe?
Jak już wspominaliśmy wcześniej, jednym z plusów znieczulenia podpajęczynówkowego jest pozostanie pacjenta w stanie pełnej świadomości i zdolnego do kontaktu z otoczeniem. Naturalnie – nie będzie odczuwać bólu ani innych bodźców zewnętrznych, oraz nie będzie w stanie wykonywać ruchów w obszarze, który został znieczulony.
Wykonując znieczulenie podpajęczynówkowe lekarz nakłuwa przestrzeń podpajęczynówkową, która wypełniona jest płynem mózgowo – rdzeniowym. Nakłucie wykonywane jest za pomocą igły punkcyjnej. Za pomocą tej samej igły wprowadzana jest właściwa dawka środka znieczulenia miejscowego.
Podczas wykonywania nakłucia pacjent może być w pozycji leżącej na boku albo pozycji siedzącej. Nakłucie wykonywane jest w linii kręgosłupa pomiędzy wyrostkami kolczystymi 3-4 albo 4-5 kręgu lędźwiowego. Miejsce punkcji, przed jej przeprowadzeniem powinno się zdezynfekować, aby uniknąć zakażenia oraz znieczulić miejscowo, aby była ona bezbolesna. Substancję znieczulającą (zwyczajowo lidokaina lub bupiwakaina) podaje się do przestrzeni podpajęczynówkowej, w której znajduje się płyn mózgowo-rdzeniowy. Po wykonaniu tych czynności pozostaje czekać, aż znieczulenie zacznie działać. Zasięg znieczulenia reguluje się poprzez ustawienie wysokości stołu operacyjnego. Przy użyciu tej techniki można znieczulić obszar poniżej 4 kręgu piersiowego.
Znieczulenie podpajęczynówkowe nie tylko powoduje brak odczuwania bólu, ale również dotyku, temperatury i uniemożliwia poruszanie mięśniami w znieczulonym obszarze.
Bibliografia
