Anemia w ciąży
Skąd bierze się anemia w ciąży?
Podczas ciąży w organizmie kobiety dochodzi do zwiększenia się objętości krwi oraz jej rozcieńczenia. Te czynniki powodują obniżenie hematokrytu oraz zawartości hemoglobiny. Sytuacja ta oczywiście wynika bezpośrednio z obecności dziecka, które wymusza pewne zmiany w organizmie kobiety.
Anemia ciążowa ma miejsce, gdy poziom hemoglobiny spada poniżej 10g-dl lub poziom hematokrytu spada poniżej 30%
Najczęstszym powodem wystąpienia u ciężarnej anemii jest niedobór żelaza, który wynika z niedostatecznej podaży tego pierwiastka w stosunku do zwiększonego w czasie ciąży zapotrzebowania. Zdarza się, że za anemię ciężarnej odpowiedzialne są zaburzenia funkcjonowania układu pokarmowego i zmniejszone wchłanianie żelaza z jelit.
Rzadziej anemia spowodowana jest niedoborem kwasu foliowego lub witaminy B12.
Anemię u ciężarnej stosunkowo łatwo wykryć, ponieważ w przypadku prawidłowo prowadzonej ciąży morfologia krwi wykonywana jest średnio co 4-6 tygodni, a to właśnie wyniki morfologii są głównym narzędziem diagnostycznym dla tej przypadłości. Warto pamiętać, że wyniki powinny być każdorazowo oceniane przez lekarza prowadzącego ciążę, ponieważ poszczególne normy są inne dla ciężarnej, a inne dla osoby, która nie spodziewa się dziecka. I tak w przypadku 2 najważniejszych parametrów (czerwone ciałka krwi i hemoglobina) normy prezentują się następująco:
-
czerwone krwinki – norma u przeciętnego człowieka wynosi 4,2-5,4 mln/mikrolitr u ciężarnej natomiast 3,5-4,5 mln/mikrolitr,
-
hemoglobina - u przeciętnej kobiety jest 11,5-15,5 g/dl. U ciężarnej liczba ta powinna wynosić około 11,5-13,5 g/dl.
Objawy anemii w ciąży
Anemia w ciąży dzieli się na anemię wczesną i anemie ciężką. Objawy wczesnej anemii to:
-
osłabienie,
-
zmęczenie,
-
problemy z pamięcią i koncentracją,
-
bóle głowy,
-
zawroty głowy,
-
łamliwość paznokci, wypadanie włosów, pieczenie i wygładzenie języka, problemy z połykaniem,
-
brak tolerancji na wysiłek.
Do objawów ciężkiej anemii zaliczyć można
-
bóle brzucha,
-
żółtaczkę,
-
niskie ciśnienie,
-
bladość skóry,
-
duszności,
-
tachykardię,
-
objawy neurologiczne (głownie przy anemii spowodowanej brakiem witaminy B12 – drętwienie kończyn, zaburzenia czucia i widzenia).
Możliwe powikłania anemii w ciąży
Anemia w ciąży może nieść poważne konsekwencje dla dziecka. W zależności od tego, kiedy wystąpi, zmienia się wachlarz niekorzystnych zmian jakie może spowodować
I trymestr – zwiększa się ryzyko poronienia lub niewłaściwego zagnieżdżenia się płodu (co również skutkuje poronieniem)
II trymestr – anemia może spowodować powstanie wad rozwojowych płodu
III trymestr – anemia może spowodować przedwczesny poród
Leczenie i profilaktyka anemii w ciąży
Każdorazowo leczenie anemii uzależnione jest od stopnia jej ciężkości oraz przyczyny. Jeśli anemia spowodowana jest brakiem żelaza, wówczas zwyczajowo stosuje się doustne preparaty żelaza, które powinny być przyjmowane przez ciężarną w określonym czasie poprzedzającym posiłek (ok 30-60 minut). Zdarzają się sytuacje, kiedy lekarz zaleca podanie żelaza dożylnie, jest to szczególnie istotne, gdy zapas żelaza powinien być uzupełniony możliwie jak najszybciej. W przypadkach ekstremalnych stosuje się transfuzje krwi, do tych przypadków zaliczamy głównie nagłą utratę krwi (np. w wyniku wypadku).
Anemia spowodowana brakiem witaminy B12 jest stosunkowo rzadką dolegliwością i w tym przypadku stosowane są głównie preparaty doustne lub domięśniowe.
Anemia może też mieć źródło w niedoborze kwasu foliowego – wówczas lekarz zaleca zwiększenie suplementacji leku (kwas foliowy zwyczajowo przyjmowany jest przez całe ciążę, a w przypadku ciąży planowanej – nawet do 6 miesięcy przed planowanym zapłodnieniem)
W żadnym wypadku nie należy natomiast samodzielnie podejmować decyzji o rozpoczęciu bądź zakończeniu terapii. Wyniki morfologii powinny być oceniane i interpretowane przez lekarza prowadzącego ciążę.
W ciąży niezwykle ważna jest odpowiednia dieta. Kobieta nie musi jeść za dwoje, natomiast musi zadbać o odpowiednie dostarczenie wszelkich mikro oraz makroskładników do organizmu tak, aby zarówno zdrowie jej i dziecka nie były zagrożone. W przeciwdziałaniu anemii na pewno pomoże spożycie takich produktów jak bogate w żelazo:
-
jajka,
-
ryby i owoce morza,
-
wołowina, jagnięcina, wieprzowina oraz drób,
-
warzywa takie jak: brokuł, fasola, zielony groszek, kapusta włoska.
Źródeł kwasu foliowego:
-
groch,
-
fasola,
-
soki z cytrusów,
-
pieczywo pełnoziarniste.
Bibliografia
