Hematokryt w ciąży

23 marca 2022

Hematokryt w ciąży – normy

Hematokryt (czyli w skrócie HTC lub Ht) to stosunek objętości erytrocytów do objętości całej krwi, wyraża się go w procentach lub ułamkach. Kiedyś oceniano go na podstawie obserwacji erytrocytów oddzielonych od osocza po upłynięciu odpowiedniej ilości czasu od rozpoczęcia badania, teraz zaś robi się to automatycznie bazując na objętości i zawartości erytrocytów we krwi. Ocenia się go podczas morfologii krwi, i jest to bardzo ważne badanie, gdy kobieta spodziewa się dziecka.

Hematokryt w ciąży zależy od kilku czynników: ilości czerwonych krwinek, objętości całej krwi w naszym ciele, wieku pacjenta oraz płci.

HTC jest oceniany procentowo i biorąc pod uwagę powyższe czynniki, prawidłowe wartości wyglądają następująco:

u mężczyzn: 54%
u kobiet: od 37% do 47%
u dzieci: od 30% do 40%

Podczas ciąży jednak wartość ta się zmienia, ponieważ dochodzi do zwiększenia ilości czerwonych krwinek i objętości osocza w organizmie matki. Zmiany te pomagają przystosować się do faktu, że w łonie rozwija się dziecko. Wartość osocza zwiększa się wtedy o wiele bardziej, niż ilość czerwonych krwinek, co prowadzi do zmniejszenia ogólnej wartości hematokrytu.

U ciężarnych kobiet za normalną wartość HTC uważa się taką, która jest od 4% do nawet 7% niższa niż u kobiet, które nie spodziewają się dziecka. Wartości te zmieniają się dla poszczególnych trymestrów: w pierwszym jest to od 31% do 41%, w drugim od 30% do 39%, a w trzecim od 28% do 40%.

Podwyższony hematokryt – przyczyny

Tak podwyższony, jak i obniżony hematokryt w ciąży może świadczyć o problemach zdrowotnych. Podwyższony wskazuje na znacznie zwiększającą się ilość czerwonych krwinek lub spadek objętości osocza.

Czasami dzieje się tak z prozaicznych przyczyn, jak na przykład odwodnienie spowodowane długotrwałą biegunką. Nie należy jednak tego bagatelizować, zwłaszcza jeśli przyszła mama dba o prawidłowe uzupełnianie płynów, ponieważ równie dobrze może wskazywać na groźne choroby. Może to być nadkrwistość (wywołują ją często hormonalne guzy produkujące erytropoetynę), moczówka prosta albo nawet nowotwór nerek.

Podwyższony hematokryt w ciąży mogą powodować również choroby płuc i serca, zapalenie otrzewnej, przebywanie na dużych wysokościach czy rozległe oparzenia ciała.

Zagęszczenie krwi, który to objaw jest charakterystyczny dla podwyższonego HTC, może doprowadzić do nadciśnienia tętniczego. Mogą o tym świadczyć takie objawy jak krwotoki z nosa, zaczerwienienie oczu, ciągłe zmęczenie, duszności i ból w klatce piersiowej.

Obniżony hematokryt – przyczyny

Obniżony hematokryt w ciąży to zazwyczaj oznaka, że u przyszłej mamy doszło do zwiększenia objętości krwi, albo zmniejszenia ilości czerwonych krwinek. To często występuje naturalnie, jednak gdy obniżenie będzie zbyt duże może to świadczyć o schorzeniu, przez które produkcja czerwonych krwinek w szpiku nie jest tak wydajna jak powinna być (np. zwłóknienie szpiku).

Inne przyczyny to błędna budowa hemoglobiny, niedobór witamin (takich jak magnez czy kwas foliowy), marskość wątroby, choroby nowotworowe oraz anemia.

Ta ostatnia wyraża się nie tylko niską wartością hematokrytu w ciąży, ale też zmniejszeniem poziomu erytrocytów i ilości hemoglobiny we krwi. W tym przypadku należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem i rozważyć wzbogacenie diety o produkty bogate w żelazo i kwas foliowy.