Ile powinno wynosić prawidłowe tętno płodu?
Serce dziecka zazwyczaj zaczyna bić około 23. dnia życia płodowego, a jego oddźwięk rodzice mogą usłyszeć już w ósmym tygodniu ciąży. Jednakże lekarze zlecają wykonanie pomiaru tętna najczęściej pomiędzy dziesiątym, a dwunastym miesiącem życia. Badanie akcji serca płodu jest jedną z podstawowych informacji, która pozwala stwierdzić, czy dziecko dorasta w sposób zadowalający. Jeśli w trakcie badania lekarz dostrzeże, że serduszko płodu bije za szybko lub za wolno, może to oznaczać pewne zaburzenia czy patologie, które będą stwarzały niebezpieczeństwo dla jego życia. Dlatego wszelkie nieprawidłowości stwierdzone podczas badania należy poddać szczegółowej diagnostyce.
Prawidłowy wynik akcji serca płodu
Serce płodu zazwyczaj bije o wiele szybciej niż serce dorosłego człowieka. Prawidłowe tętno płodu powinno wynosić od 110 do 150 uderzeń na minutę, podczas gdy u dorosłego za odpowiednie tętno przyjmuje się wartości od 60 do 90 uderzeń na minutę. Tak szybka akcja serca nie powinna niepokoić rodziców, gdyż jest oznaką, że płód rozwija się w sposób prawidłowy. Problem pojawia się w sytuacji, gdy tętno płodu jest za wysokie lub za niskie.
Pomiary tętna płodu
Wyniki przekraczające prawidłową normę zdarzają się dość często. Akcja serca wynosząca poniżej 110 uderzeń na minutę to bradykardia, z kolei wartości wynoszące więcej niż 150 uderzeń na minutę oznaczają tachykardię. Do bradykardii dochodzi, gdy serce dziecka bije wolniej niż wynosi norma, w co najmniej dziesięciominutowym zapisie. Przyczynami bradykardii są między innymi:
obniżone ciśnienie krwi oraz niska temperatura ciała matki dziecka;
hipoglikemia (śladowy poziom cukru we krwi);
silne skurcze macicy;
przyjmowanie niektórych leków;
wada i arytmia serduszka płodu;
niewydolność łożyska;
ucisk główki maluszka;
pępowina owinięta wokół szyi dziecka.
Z kolei z tachykardią mamy do czynienia, gdy akcja serca osiąga wyniki ponad normę, w co najmniej dziesięciominutowym zapisie. Jej przyczynami mogą być:
odwodnienie;
hipertermia (podwyższona temperatura ciała, spowodowana czynnikami zewnętrznymi);
niedokrwistość płodu lub matki;
niedotlenienie płodu;
zakażenie wewnątrzmaciczne;
infekcja matki;
silny stres ciężarnej;
spożywanie niektórych leków.
Wykonując pomiary płodu można dostrzec jeszcze dwie zależności, a mianowicie akcelerację i decelerację. Akceleracja to trwające co najmniej przez piętnaście sekund przyśpieszenie akcji serca o piętnaście uderzeń na minutę. Jest to jak najbardziej zjawisko prawidłowe, które może powtórzyć się w przeciągu dziesięciu minut. Z kolei deceleracja to trwające dziesięć sekund lub więcej zwolnienia pomiaru tętna o co najmniej piętnaście uderzeń na minutę. To zjawisko uznawane jest za nieprawidłowe, a jego występowanie może oznaczać niewydolność łożyska lub zaburzenia przepływu pępowinowego. Do innych niepokojących zjawisk należą nieregularności i zaburzenia rytmu serca płodu. Wszelkie nieprawidłowości można stwierdzić podczas jednego z badań tętna płodu, a szybko dostrzeżone zmiany pozwolą na wcześniejsze wdrożenie odpowiednich kroków.
Metody badania akcji serca płodu
Do przeprowadzenia badania tętna płodu stosuje się różne metody. Najstarszą z nich jest osłuchiwanie, które wykonuje się przy użyciu słuchawki położniczej. Jednakże ta opcja nie należy do najszybszych, gdyż badanie akcji serduszka można przeprowadzić dopiero po siedemnastym, a czasem osiemnastym tygodniu ciąży. Nowocześniejszą formą badania tętna maluszka jest echosonda, która może być wykonana już w dwunastym tygodniu ciąży. Badanie tą metodą można przeprowadzić w trakcie każdej wizyty ciężarnej u ginekologa. Na początku wizyty lekarz określa położenie płodu, a gdy uda mu się już określić miejsce, w którym tętno będzie najlepiej słyszalne, to przykłada do niego echosondę. Jej niewątpliwą zaletą jest fakt, że bicie serca, poza lekarzem, są w stanie usłyszeć również rodzice. Jednakże pomiary tętna płodu zarówno przy pomocy echosondy, jak i słuchawki położniczej są wyrazami indywidualnej i subiektywnej oceny ginekologa. To od jego wiedzy i doświadczenia zależy, czy wynik zostanie odczytany prawidłowo, czy też nie. Kolejną opcją pomiaru akcji serca maluszka jest kardiografia, czyli KTG. W trakcie tego badania lekarz kontroluje zarówno akcję serca płodu, jak również czynności rozkurczowe mięśni macicy. Ta metoda pozwala uzyskać graficzny zapis czynności serca, dzięki czemu jego praca może być obserwowana w sposób ciągły. Jej dodatkowym atutem jest fakt, że daje możliwość odczytu wyników przez większą liczbę specjalistów. KTG wykonuje się zazwyczaj w końcówce ciąży, pomiędzy 37., a 38. tygodniem lub w trakcie porodu. Do innych popularnych metod z pewnością można zaliczyć badanie ultrasonograficzne, czyli USG. To badanie, podobnie jak KTG, poza pomiarem tętna płodu pozwala dostarczyć wiele potrzebnych informacji o stanie dziecka i jego rozwoju. Dzięki tej metodzie rodzice mogą usłyszeć bicie serca dziecka już od szóstego tygodnia życia płodowego. Najczęściej wykonuje się je rutynowo podczas wizyty u ginekologa. Ostatnią metodą pomiaru jest detektor tętna płodu, nazywany inaczej dopplerem tętna płodu. Dzięki temu urządzeniu można usłyszeć jedynie to, co jest odzwierciedleniem bicia serca dziecka już od dwunastego tygodnia ciąży. Co więcej, urządzenie można nabyć w sklepie i w warunkach domowych indywidualnie monitorować akcje serca maluszka.
