Konflikt serologiczny w ciąży
Czym jest konflikt serologiczny w ciąży
O konflikcie serologicznym mówimy, gdy kobieta posiada grupę krwi Rh-ujemną, a dziecko dziedziczy po ojcu grupę krwi Rh-dodatnią i dochodzi do zetknięcia się krwi dziecka z krwią matki, co powoduje reakcję zwaną immunizacją w organizmie kobiety. Reakcja ta może wywołać poważne choroby u dziecka. Zazwyczaj do kontaktu krwi dziecka z krwią matki dochodzi dopiero podczas porodu, ponieważ w okresie życia płodowego maluszek chroniony jest przez łożysko, ale zakażenia w trakcie trwania ciąży również się zdarzają. Aktualnie wyróżnia się trzy postacie konfliktu serologicznego.
-
Ciężki stopień anemii – najczęstszy i najmniej groźny dla dziecka. Objawy typowe dla anemii – możliwe duszności, powiększona śledziona i wątroba oraz ogólna bladość dziecka.
-
Uogólniony obrzęk płodu – najbardziej niebezpieczna forma konfliktu serologicznego, jej objawami są obrzęki skóry i tkanki podskórnej oraz wybroczyny. Wcześniej zazwyczaj skutkował obumarciem płodu wewnątrz macicy, na szczęście obecna medycyna i profilaktyka pozwalają na zapobieganiu tej dolegliwości
-
Ciężka żółtaczka hemolityczna – podwyższony poziom bilirubiny mogący doprowadzić do poważnego uszkodzenia mózgu dziecka. Objawy żółtaczki związanej z konfliktem serologicznym pojawiają się już w pierwszej dobie po urodzeniu dziecka
Tak jak wspomnieliśmy wcześniej, konflikt serologiczny może pojawić się, gdy kobieta ma grupę krwi z Rh-ujemnym, co występuje u 15 % kobiet. Nie ma co do tego dokładnych o oficjalnych danych, ale szacunkowo ciąże obciążone konfliktem serologicznym nie przekraczają kilku procent wszystkich ciąż (okolice 2%)
Profilaktyka konfliktu serologicznego
Już w pierwszym trymestrze ciąży jednym z obowiązkowych badań w kalendarzu jest oznaczenie grupy krwi matki i stwierdzenie występowania alloprzeciwciał (antygeny przeciwko krwinkom czerwonym) przeciwko czerwonym krwinkom. Jeśli badanie nie wykryje obecności przeciwciał w krwi matki zostanie ono powtórzone w drugim i trzecim trymestrze ciąży. W sytuacji, w której badanie wykaże obecność alloprzeciwciał ciężarna zostaje otoczona szczególną dodatkową opieką. Kolejne badania oznaczające będą wykonywane co 4 tygodnie a także zwiększy się częstotliwość badań USG badających przepływ krwi tętnicy środkowej mózgu. Niedokrwienie, na które narażony jest płód, a także inne schorzenia wynikające z konfliktu serologicznego kwalifikują się do pobytu na oddziale patologii ciąży a także mogą skutkować koniecznością wykonywania inwazyjnych badań prenatalnych a także leczenia wewnątrzmacicznego. Jeśli kobieta jest zagrożona wystąpieniem konfliktu serologicznego – powinna bezwzględnie stosować się do zaleceń lekarskich.
Leczenie konfliktu serologicznego
Czy konflikt serologiczny można leczyć? Cóż, przede wszystkim to nie konflikt serologiczny się leczy, tylko choroby jakie powoduje u płodu. Jeśli na skutek konfliktu serologicznego u ciężarnej dojdzie do zachorowania płodu na chorobę hemolityczną – wówczas oczywiście konieczne jest wdrożenie odpowiedniego leczenia.
Zabieg, o którym mówimy, jest możliwy tylko dzięki nieustannemu rozwojowi medycyny i gałęzi jaką są zabiegi wewnątrzmaciczne – a to stosunkowo młoda, choć prężnie rozwijająca się gałąź tej nauki.
Wewnątrzmaciczne przetaczanie krwi – bo o tym zabiegu mowa – przeprowadzany jest pod ścisłym nadzorem, polega na wprowadzeniu od krwioobiegu dziecka krwinek pozbawionych antygenu D – przeciwciał niewrażliwych na odpowiedź immunologiczną matki. Początkowo wykonuje się zabieg w częstotliwości co około 7 dni, aby po unormowaniu się poziomu parametrów hematologicznych zmniejszyć częstotliwość dwu- lub nawet trzykrotnie. Ponadto matce może być podawana gammaglobulina, której zadaniem będzie zatrzymanie produkcji alloprzeciwciał w jej układzie odpornościowym.
Jeśli po porodzie u noworodka będzie występowała żółtaczka hemolityczna wówczas zostanie on poddany fototerapii, której celem będzie szybsze pozbycie się bilirubiny z organizmu dziecka. Jeśli sytuacja będzie ciężka, może okazać się, że konieczna jest kolejna transfuzja krwi – wymienna lub uzupełniająca.
Zarówno diagnostyka prenatalna, możliwości profilaktyczne jak i możliwości leczenia wewnątrzmacicznego spowodowały, że konflikt serologiczny jest możliwy do wykrycia na bardzo wczesnym etapie, a dzięki temu nie musi stanowić zagrożenia dla zdrowia i życia dziecka.
undefined
Bibliografia
-
gyncentrum.pl/blog/pl/konflikt-serologiczny-czym-jest-i-jak-wplywa-na-przebieg-ciazy
