Nietrzymanie moczu

Czym jest nietrzymanie moczu

Nietrzymanie moczu, choć dotyczy obojga płci, ponad dwukrotnie częściej dotyka kobiety. Dla wielu z nich jest to problem na tyle wstydliwy, że unikają podejmowania tematu podczas wizyt lekarskich. Według szacunków nawet 60% kobiet cierpiących z powodu nietrzymania moczu nie ujawnia tego problemu i nie kontaktuje się w tej sprawie z lekarzem.

Rodzaje nietrzymania moczu

Nietrzymanie moczu może mieć różne podłoże, szacuje się, że z jego powodu cierpi od 25 do 45% kobiet, rozbieżność w szacunkach spowodowana jest niechętnym zgłaszaniem problemu lekarzom. Obecnie wyróżnia się:

• wysiłkowe nietrzymanie moczu – najczęściej występujący rodzaj schorzenia. Związany z osłabieniem mięśni dna miednicy, które nie są w stanie w sposób właściwy zaciskać cewki moczowej;

• nietrzymanie moczu związane z parciem – mimowolne popuszczanie moczu pod wpływem przymusowego na niego parcia, może wynikać z niestabilności lub pobudliwości wypieracza pęcherza moczowego;

• nietrzymanie moczu związane z przepełnieniem – dolegliwość typowo „męska” związana często z przerośniętym gruczołem krokowym; związane z nią jest stałe lub okresowe wyciekanie moczu z pęcherza, który może być przepełniony i rozciągnięty;

• mieszane nietrzymanie moczu – występuje, gdy do objawów wysiłkowego nietrzymania moczu dołączone są objawy nietrzymania związanego z parciem (znanego też jako naglące).

Specjaliści wyróżniają 3 stopnie nietrzymania moczu.

• Stopień 1. Niekontrolowany wypływ moczu ma miejsce podczas nagłego napięcia powłok brzusznych, kiedy w jamie brzusznej nagle wzrasta ciśnienie – np. podczas takich czynności jak kaszel albo kichanie

• Stopień 2. Wypływ moczu ma miejsce podczas normalnych czynności jak praca fizyczna czy bieganie. Każda forma aktywności wymagająca rozstawienia nóg może być pretekstem do wypływu moczu.

• Stopień 3. Najbardziej uciążliwy, ponieważ wypływ moczu może pojawić się w dosłownie dowolnym momencie i nie jest związany z żadnym wysiłkiem. Stan o tyle niebezpieczny, że poza oczywistym dyskomfortem kobiety może powodować również stany zapalne

Przyczyny nietrzymania moczu

Najczęstszą przyczyną nietrzymania moczu jest uszkodzenie mięśnie dna miednicy mniejszej i mięśni Kegla a także osłabienie mięśni okalających cewkę moczową lub osłabienia mięśni w wyniku przebytego porodu. Na nietrzymanie moczu wpływ mają także niekorzystne zmiany hormonalne w okresie menopauzy. U mężczyzn natomiast nietrzymanie moczu jest zazwyczaj związane z przerostem gruczołu krokowego. Czynnikami ryzyka dla wystąpienia nietrzymania moczu są: otyłość, infekcje, częste zaparcia lub przebyte zabiegi i operacje układu moczowo-płciowego, a także choroby układu nerwowego.

Diagnostyka choroby

Diagnostykę nietrzymania moczu rozpoczyna ogólna ocena stanu zdrowia, przeprowadzany jest wywiad ginekologiczno-położniczy albo urologiczny a także wywiad neurologiczny.

Następnie lekarz może zlecić lub wykonać szereg badań, które mają ułatwić postawienie diagnozy, zaliczamy do nich:

• badanie jamy brzusznej,

• badanie ultrasonograficzne,

• ocenę ilości moczu zalegającego po mikcji,

• badanie ogólne oraz posiew moczu,

• badanie ginekologiczne,

• badanie neurologiczne,

• badanie per rectum,

• badanie urodynamiczne,

• cystouretroskopię.

Kolejnym elementem diagnostyki jest kwestionariusz oceniający nietrzymanie moczu oraz dzienniczek mikcji. Pacjent musi w nim odpowiedzieć na pytania:

• jak często zdarza mu się gubienie moczu,

• po jakim wydarzeniu wystąpiło gubienie moczu,

• jak często w ciągu dnia jest oddawany mocz,

• jak duże ilości moczu są gubione,

• czy oddawaniu moczu towarzyszy ból,

• czy moczenie występuje w nocy.

• w jakich sytuacjach bezwiednie gubiony jest mocz.

Dzienniczek mikcji powinien zawierać:

• ilość mikcji dziennie,

• ilość epizodów nocnego oddawania moczu,

• częstotliwość epizodów niekontrolowanego oddawania moczu,

• ilość bezwiednie oddawanego moczu.