Paciorkowiec w ciąży
Co warto wiedzieć o paciorkowcu?
GBS to skrót od angielskojęzycznego zwrotu oznaczającego paciorkowca a dokładniej rzecz biorąc Streptococcus agalactiae lub group B Streptococcus. Według badań i danych szacunkowych paciorkowiec ten występuje u około 10-30% kobiet. Miejscem jego bytowania jest przewód pokarmowy. Ze względu na to, że układ pokarmowy, a w zasadzie jego ostatnia część znajduje się w szczególnie bliskim sąsiedztwie zakończenia układu rodnego kobiety zdarza się, że paciorkowce przechodzą z cewki moczowej do pochwy. Ryzyko związane jest z tym, że często paciorkowiec nie daje żadnych objawów. Paciorkowiec ten z reguły nie stanowi zagrożenia dla matki, niemniej jednak jego obecność w drogach rodnych stwarza wysokie ryzyko, że podczas akcji porodowej GBS przeniesie się na dziecko. Bakterie te u noworodka mogą spowodować szereg szczególnie niebezpiecznych dla zdrowia i życia powikłań. Do najczęstszych możemy zaliczyć zapalenie opon mózgowych, posocznicę i zapalenia płuc oraz inne choroby układu oddechowego.
Badanie w kierunku obecności paciorkowca, zgodnie z zaleceniami polskiego towarzystwa ginekologicznego wykonuje się u każdej ciężarnej kobiety. Badanie wykonuje się pomiędzy 35 a 37 tygodniem ciąży.
Jak wygląda badanie w kierunku GBS?
Procedura badania GBS nie należy do szczególnie skomplikowanych, w niektórych przypadkach dopuszcza się, aby ciężarna samodzielnie przeprowadziła pobranie próbki materiału w celu przekazania go do badania. Do pobrania materiału używa się specjalnej wymazówki, a sam materiał pobierany jest z odbytnicy oraz przedsionka pochwy.
Wynik badania zwyczajowo dostępny jest po około 5 dniach od przesłania próbki do laboratorium, wyniki intepretowane są przez lekarza prowadzącego ciąże, choć de facto w tym konkretnym przypadku wynik jest dodatni lub ujemny, co oznacza, że stwierdzono lub nie obecność bakterii paciorkowca w przesłanym materiale.
GBS dodatni – co dalej?
Jeśli u ciężarnej zostanie potwierdzony dodatni wynik testu na GBS lekarz zobowiązany jest do wprowadzenia tej informacji do karty ciąży pacjentki. Polskie Towarzystwo Ginekologiczne dodatkowo zaleca profilaktykę zakażenia GBS w przypadku:
-
kobiet, u których w 35-37 tygodniu wykryto obecność S. agalactiae,
-
kobiet, u których wynik badania mikrobiologicznego jest ujemny, ale w wywiadzie pacjentka podaje wystąpienie zakażenia okołoporodowego S. agalactiae, u któregoś z poprzednich dzieci,
-
kobiet, u których wynik badania mikrobiologicznego jest ujemny, ale wcześniej w obecnej ciąży stwierdzono obecność S. agalactiae w moczu,
-
kobiet, u których poród rozpoczął się przed wykonaniem planowych badań na nosicielstwo S. agalactiae (przed 35-37 tyg.),
-
kobiet, u których nieznane są wyniki badań nosicielstwa, ale które zgłosiły się do szpitala po 18h od pęknięcia błon płodowych,
-
kobiet, u których nieznane są wyniki badań nosicielstwa, ale u których temperatura ciała ≥38°C.
Profilaktyka powinna zostać wdrożona bezpośrednio po przyjęciu ciężarnej do szpitala. Dla większości przypadków zalecanym lekiem jest penicylina G, której podanie odbywa się dożylnie w dawkach:
I dawka – 5mln jednostekkażda kolejna dawka – 2.5mln jednostek podawane co 4h aż do zakończenia porodu.
Możliwe jest również zastosowanie ampicyliny zgodnie ze schematem
I dawka 2g, każda kolejna 1g co 4h do zakończenia porodu.
GBS u noworodka – jak wygląda postępowanie?
Dzieci nosicielek GBS są szczególnie narażone na zakażenie paciorkowcem. Może do tego dojść nawet podczas połykania przez nie płynu owodniowego. Bakteria najczęściej atakuje jamę ustną, skąd przenosi się do układu oddechowego dziecka oraz przewodu pokarmowego. Paciorkowiec u dziecka może wywołać szereg niebezpiecznych chorób, a do najgroźniejszych należą:
-
Sepsa
-
Zapalenie płuc
-
Zapalenie opon mózgowo rdzeniowych
Noworodki matek, które są nosicielami GBS według zaleceń PTGIN powinny być pod wzmożoną obserwacją w pierwszej dobie życia. Częściej zostają one zatrzymane dłużej na oddziale i zdarza się, że konieczna jest zaawansowana opieka neonatologiczna lub wykonanie dodatkowych badań w celu diagnostyki poporodowej dziecka.
W przypadku dzieci, u których matek nie zastosowano okołoporodowej profilaktyki antybiotykowej (to rzadkość, ale zdarzają się takie sytuacje) często wykonuje się również oznaczenie białka CRP w surowicy krwi, badanie powtarza się 2 lub 3 razy co 12 godzin. Dzieci, u których wyniki są dobre, mogą zostać wypisane do domu nie wcześniej niż po 48godzinach obserwacji. Dzieci zakażone paciorkowcem powinny zostać objęte pełną diagnostyką oraz leczeniem.
undefined
Bibliografia
undefined
https://zdrowie.wprost.pl/dziecko/10249707/paciorkowiec-w-ciazy-objawy-rozpoznanie-i-leczenie.html
undefinedundefinedundefined
