Płodowy zespół alkoholowy

Czym jest płodowy zespół alkoholowy?

Płodowy zespół alkoholowy określa się także skrótem FAS, pochodzącym od angielskiego fetal alcohol syndrome. Schorzenie to bierze się z wystawienia płodu na działanie alkoholu. Może to mieć bardzo różne skutki, począwszy od poronienia, przez różne wady rozwojowe po upośledzenie umysłowe.

W zależności od ekspozycji na alkohol i cech indywidualnych, objawy czasem znacznie się od siebie różnią, jednak często wspólne są opóźnienie wzrostu w okresie prenatalnym i poporodowym, czyli niska masa ciała oraz wzrost.

Noworodek dotknięty chorobą może wykazywać większą wrażliwość na dźwięki (nadwrażliwość), być bardziej drażliwy, mieć słabą koordynację ręki z okiem i nieprawidłowe napięcie mięśniowe.

Płodowy zespół alkoholowy to też wiodąca przyczyna upośledzeń umysłowych. Te występują tak w ciężkiej, jak i łagodnej postaci. Kolejną cechą jest występowanie u dzieci małogłowia, który to termin oznacza mniejszy obwód głowy, niż spodziewany dla tego wieku oraz płci. Uważa się, że schorzenie to powodowane jest opóźnionym wzrostem wielkości mózgu.

Sama struktura mózgu też ulega dużym zmianom. Płodowy zespół alkoholowy osłabia pasma nerwowe łączące półkule mózgowe i te obszary odpowiedzialne za koordynację. Rezultatem jest pojawienie się trudności z pamięcią, upośledzenie mowy i nieumiejętność rozwiązywania problemów. Dochodzą do tego wszystkiego nieprawidłowości behawioralne – nadpobudliwość, impulsywność i problemy z przystosowaniem się do społeczeństwa. Zdarza się, że fizyczne nieprawidłowości nie występują i wymienione powyżej schorzenia to jedyne objawy płodowego zespołu alkoholowego.

Alkohol w ciąży

Pierwszą pułapką, w którą może wpaść przyszła mama, są poglądy twierdzące, że w ciąży nie powinno się nadużywać alkoholu, ale jego umiarkowane ilości są akceptowalne. Twierdzenie to jest szkodliwe przede wszystkim dla dziecka, ponieważ nie istnieje coś takiego jak dopuszczalna dawka alkoholu dla kobiety w ciąży. Żadna ilość nie jest bezpieczna, każda może zaszkodzić rozwijającemu się w brzuchu mamy maleństwu i doprowadzić do powikłań lub nawet poronienia.

Alkohol to powszechna używka i jego ogólnodostępność na pewno nie pomaga w okazywaniu samokontroli, dlatego kobieta powinna szczególnie skupić się na tym, by okazać silną wolę i nie ulegać pokusie.

Łożysko to organ, za pomocą którego dziecko pobiera substancje odżywcze i to właśnie tą drogą dociera do niego alkohol. Płód nie ma szans przetworzyć tak silnej substancji w taki sposób, w jaki robi to ciało dorosłego. W czasie pierwszego trymestru nawet małe ilości mogą doprowadzić do poważnych wad wrodzonych.

Wszystkim tym problemom można zapobiec w bardzo prosty sposób, wystarczy całkowicie ograniczyć spożywane w ciąży napoje wyskokowe.

Płodowy zespół alkoholowy – leczenie

Płodowy zespół alkoholowy objawia się na wiele różnych sposobów i każdy z nich wymaga odmiennego leczenia. Często jest tak, że powstałe wady fizyczne oraz psychiczne nie są uleczalne i zostają na resztę życia, chociaż jeśli zacznie się je leczyć odpowiednio wcześnie, można zredukować jego objawy w przyszłości.

Są objawy leczone za pomocą farmaceutyków, leczenie dolegliwości psychicznych wykonywane jest za pomocą terapii behawioralnej i edukacyjnej. Pomaga też odpowiednio wczesne zdiagnozowanie wady, i otoczenie dziecka opieką i miłością. Odpowiednia interwencja może zmniejszyć wpływ wad na przyszłe życie i umożliwić prawidłowe funkcjonowanie w społeczeństwie.

Opieka nad dzieckiem dotkniętym płodowym zespołem alkoholowym może okazać się wymagająca ze względu na problemy wychowawcze, gorsze wyniki w nauce i impulsywne zachowanie często prowadzące do konfliktów.