Rak w ciąży – objawy, leczenie, rokowania

Rak w ciąży – objawy

Niestety diagnostyka raka w ciąży nie należy do łatwych. Na szczęście taka diagnoza nie zdarza się zbyt często, statystycznie spośród kobiet w ciąży około 300 rocznie dowiaduje się o nowotworze, co stanowi około 0,01-0,02 % wszystkich ciąż. Z każdym rokiem liczba ta wzrasta, dlatego tak ważne jest, aby w porę rozpoznać zmiany nowotworowe. Diagnostyka kobiet spodziewających się dziecka jest jednak znacznie utrudniona.

Z chwilą poczęcia dziecka w organizmie kobiety zaczynają zachodzić zmiany hormonalne. Dodatkowo pojawiają się typowe dla tego stanu dolegliwości, takie jaki wymioty, nudności, uczucie zmęczenia czy wzdęcia. Jednocześnie objawy te mogą występować również przy niektórych typach nowotworów. Z tego powodu bardzo często sygnały świadczące o nowotworze są mylnie interpretowane jako naturalna reakcja organizmu na ciąże. Największe trudności z rozpoznaniem raka w ciąży są w przypadku nowotworów  jelita grubego oraz jajnika, których objawy są bardzo zbliżone do tych, które występują w czasie ciąży. Najczęściej wykrywane  nowotwory u kobiet w ciąży to: rak szyjki macicy, rak piersi, czerniak złośliwy, rak tarczycy, chłoniak Hodgkina, białaczka. Rzadziej diagnozuje się u kobiet w ciąży raka kości, raka płuc czy raka mózgu.

Czy można leczyć raka w ciąży?

Leczenie raka w ciąży jest wyjątkowo trudnym zadaniem, które niesie za sobą szereg groźnych konsekwencji. Niestety nigdy nie ma pewności, że wybrana metoda leczenia będzie skuteczna i nie zaszkodzi dziecku. Dodatkowym utrudnieniem jest późne rozpoznanie choroby, przez co leczenie jest wyjątkowo skomplikowane i złożone. Decyzja o sposobie leczenia pacjentki u której zdiagnozowano nowotwór jest podejmowana przez specjalistów kilku dziedzin medycznych: onkologów, ginekologów i chirurgów. Po przeanalizowaniu wszystkich wyników badań oraz rozmowie z pacjentką lekarze podejmują decyzję o sposobie leczenia.  Największą trudnością w przypadku kobiet spodziewających się dziecka są nowotwory, które wymagają agresywnego leczenia. Lekarze stoją przed trudnym zadaniem, ponieważ stawką jest nie tylko życie matki, ale także nienarodzonego dziecka. Aby możliwie jak najbardziej ochronić płód przed szkodliwym działaniem terapii nowotworowej najczęściej rezygnuje się ze stosowania chemioterapii. Ten typ terapii w przypadku kobiet w ciąży niesie za sobą ryzyko powikłań, takich jak przedwczesny poród, uszkodzenie narządów płciowych, pojawienie się wad wrodzonych, obumarcie płodu oraz poronienie. Chemioterapia jest stosowana wyłącznie wtedy, gdy rak jest wyjątkowo odporny na inne metody leczenia. Co ważne, nie stosuje się jej w pierwszym trymestrze ciąży, kiedy płód nie jest jeszcze ukształtowany i ryzyko wystąpienia powikłań jest znacznie większe, niż w późniejszym etapie ciąży. Nie oznacza to niestety, że w dalszym rozwoju ciąży ryzyko nie występuje. Niestety nie ma w pełni bezpiecznej metody leczenia nowotworu u kobiety spodziewających się dziecka. Zawsze istnieje ryzyko, że zastosowane leczenie wpłynie szkodliwie na płód. Wynika to przede wszystkim z faktu, że niezależnie od metod leczenia, prawie wszystkie leki stosowane w leczeniu onkologicznym przedostają się przez łożysko.

Diagnostyka raka w ciąży

Diagnostyka raka w ciąży wymaga specjalnego podejścia. Ważne jest, aby metody diagnostyczne były możliwie jak najmniej inwazyjne. W przeciwnym razie mogą być one niebezpieczne dla płodu. Z tego powodu unika się wykonywania w ciąży badań z wykorzystaniem promieniowania jonizującego, które mogą spowodować zaburzenia rozwoju płodu, a nawet przyczynić się do poronienia. Promieniowanie jonizujące stosuje się wyłącznie w przypadku, gdy nie ma możliwości skorzystania z bardziej bezpiecznych metod leczenia. Dla kobiet w ciąży zdecydowanie bezpieczniejsze jest badanie RTG. Ze względu na mniej inwazyjny charakter i niskie promieniowanie uważa się, że badanie RTG nie stanowi zagrożenia dla płodu. Innym typem badania, które nie wykazuje promieniowania jonizującego, a przez to jest bezpieczne dla kobiet w ciąży, jest rezonans magnetyczny. W wyjątkowych sytuacjach dopuszcza się wykonywanie tomografii komputerowej. Ryzyko zagrożenia dla płodu jest niewielkie, ale zaleca się wykonywanie tomografii wyłącznie wtedy, gdy jest to konieczność. Nie ma również przeciwwskazań do wykonywania biopsji na pacjentkach spodziewających się dziecka, zdaniem lekarzy jest ona całkowicie bezpieczna dla płodu.

Rak w ciąży – leczenie

Leczenie nowotworu u kobiet w ciąży wiąże się nie tylko z ograniczonymi możliwościami diagnozowania, ale również leczenia. Mimo to możliwości zastosowania terapii nie różnią się specjalnie od tych, stosowanych w przypadku osób, które nie spodziewają się dziecka. Trudność polega na wpływie leków stosowanych przy terapii nowotworowej na zdrowie i życie płodu. W przypadku raka u kobiet w ciąży za stosunkowo bezpieczną metodę leczenia uważa się przeprowadzenie operacji chirurgicznej, o ile oczywiście istnieje taka możliwość. Pozostałe metody to chemioterapia i radioterapia. Niestety obie wiążą się z dużym ryzykiem powikłań i uszkodzenia płodu. Jeśli jednak sytuacja tego wymaga, stosuje obydwie te metody po konsultacji onkologa i ginekologa. Dla bezpieczeństwa płodu unika się stosowania tych terapii w pierwszym trymestrze ciąży, kiedy płód jest bardziej narażony na działanie toksycznych substancji stosowanych w terapii. Zdecydowanie bezpieczniejsze jest stosowanie tych metod leczenia w drugim i trzecim trymestrze ciąży, kiedy dziecko jest bardziej rozwinięte i ukształtowane.