Zapalenie zatoki klinowej
Czym jest zatoka klinowa
Zatoka klinowa to nic innego jak jedna z zatok przynosowych. Ze wszystkich zatok, ona położona jest najgłębiej w czaszce, a dokładnie w trzonie nieparzystej kości klinowej – ta znajduje się za sklepieniem jamy nosowej.
Zatoki (każda jedna) otwarte są do jamy nosowej. Są również unerwione przez gałęzie nerwu trójdzielnego. Każda ma własną błonę śluzową, która pokryta jest urzęsionym nabłonkiem śluzowym.
W sąsiedztwie zatok klinowych znajdują się:
-
poniżej i do przodu – jama nosa,
-
bocznie – leżące w jamie czaszki zatoki jamiste,
-
skrzyżowanie wzrokowe oraz przysadka mózgowa znajdujące się powyżej jamy czaszki.
Budowa zatoki klinowej wygląda następująco – jest ona wypełniona powietrzem, jej kształt jest nieregularny i można powiedzieć, że przypomina on motyla. Jest zatoką parzystą a od drugiej bliźniaczej zatoki odgradza ją przegroda zatok klinowych. Warto dodać, że przegroda przebiega skośnie lub poziomo, niepośrodkowo jak to często ma miejsce.
Zatoki klinowe znajdują ujście w stropie jamy nosowej poprzez otwory, które znajdują się na tylnej ścianie zachyłka klinowo-sitowego.
Wielkość zatoki klinowej, a w zasadzie jej objętość, teoretycznie wynosi mniej więcej 9 cm³, pomimo to jej faktyczny rozmiar może być o wiele większy i sięgać aż do podstawy kości potylicznej (prawie do otworu wielkiego) lub być o wiele mniejszy i nie przekraczać rozmiarem ziarnka grochu.
Unerwienie zatoki klinowej pochodzi od nerwu sitowego tylnego, gałęzi nerwu ocznego, a także od nerwu szczękowego poprzez gałęzie oczodołowe zwoju skrzydłowo-podniebiennego.
Objawy i przyczyny zapalenia zatoki klinowej
Diagnostyka zapalenia zatoki klinowej (zwłaszcza u dzieci) nie należy do łatwych. Jednakże możemy wyróżnić parę objawów typowych dla tego schorzenia i będziemy do nich zaliczać między innymi:
-
zaburzenia widzenia,
-
mdłości,
-
cienie pod oczami,
-
gęsta wydzielina na tylnej ścianie gardła,
-
ból głowy, nieustający niezależny od pory dnia, nieustający po zastosowaniu leków przeciwbólowych,
-
silny ból głowy promieniujący do potylicy, ale również na skronie, oczy; nasilający się przy pochyleniu głowy do przodu.
Z racji tego, że objawy są dosyć niejednoznaczne, to warto zastanowić się, jacy pacjenci są w tak zwanej grupie wysokiego ryzyka zachorowania na zapalenie zatoki klinowej. Czynniki ryzyka to między innymi
-
przerost migdałka gardłowego,
-
częste infekcje wirusowe i zakażenia,
-
polipy nosa,
-
anatomiczne zaburzenia nosa takie jak krzywa przegroda,
-
mukowiscydoza,
-
alergie.
Diagnostykę potwierdzającą zapalenie zatoki klinowej wykonuje się przy pomocy badań obrazowych, takich jak rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa.
Zakażenie zatoki klinowej następuje przez podrażnienie wewnętrznej powierzchni nosa, może być to związane z działaniem kurzu lub przez alergię. Gdy błona śluzowa jest obrzmiała wówczas dochodzi do zablokowania ujścia zatok przynosowych. Pogrubienie błony śluzowej sprawia, że rozwija się zakażenie, którego następstwem jest namnażanie się bakterii odpowiedzialnych za nadkażenie zatok.
Zakażenie zatoki klinowej ma 2 postacie:
-
ostre zapalenie zatoki klinowej – wywoływane przeważnie przez gronkowca złocistego, pałeczkę grypy lub dwoinka zapalenia płuc, trwa około 12 tygodni;
-
przewlekłe zapalenie zatoki klinowej – wywoływane przez bakterie Gram-ujemne. To pałeczki zapalenia płuc, pałeczki okrężnicy, pałeczki ropy błękitnej bądź bakterii beztlenowych. Może trwać od 3 do 12 miesięcy, a jeśli podłoże jest grzybiczne to nawet kilkanaście lub kilkadziesiąt lat.
Leczenie zapalenia zatoki klinowej
Leczenie tego schorzenia może przebiegać na 2 sposoby. Może być prowadzone leczenie zachowawcze lub leczenie operacyjne. Leczenie zachowawcza zakłada antybiotykoterapię dożylną, która z racji dolegliwości może być łączona z podaniem środków przeciwbólowych. W przypadku nieskuteczności tej metody może zostać podjęta decyzja o przeprowadzeniu interwencji chirurgicznej. Ta jednak z racji umiejscowienia zatoki klinowej należy do szczególnie trudnych. Podczas zabiegu, w celu dostania się do miejsca zapalenia należy całkowicie zniszczyć przegrodę nosową, co z kolei jest powodem długiej, często kilkumiesięcznej rekonwalescencji pooperacyjnej.
Powikłania po zapaleniu zatoki klinowej
Z racji umiejscowienia zatoki klinowej powikłania po jej zapaleniu mogą mieć charakter wysoce niebezpiecznych dla życia i zdrowia pacjenta. Dzieje się tak, gdy stan zapalny przenosi się poza zatoki, wywołując zazwyczaj zapalenie opon mózgowych.
Bibliografia
-
https://dimedic.eu/pl/wiedza/zapalenie-zatoki-klinowej-objawy-i-leczenie-jaki-to-bol
-
https://stylzycia.polki.pl/choroby,czym-grozi-zapalenie-zatoki-klinowej,10353925,artykul.html
