Zespół antyfosfolipidowy

Czym jest zespół antyfosfolipidowy

Jest to układowa choroba tkanki łącznej. W przebiegu choroby w krwi osoby chorującej pojawiają się przeciwciała, które atakują fosfolipidy. Sama obecność przeciwciał jednak nie oznacza rozpoznania choroby, do tego potrzebne jest, aby pacjent spełnił nie tylko kryteria laboratoryjne (konkretne przeciwciała) ale także i kliniczne (przypadki zakrzepicy, oraz u kobiet niepowodzenia położnicze). Zespół antyfosfolipidowy może przybrać postać pierwotną, ale również współistniejącą przy innych chorobach.

W epidemiologii choroby mówi się o 40-50 zachorowanych na 100tysięcy osób, przy czym ponad 3krotnie częściej chorują kobiety.

Objawy zespołu antyfosfolipidowego

Zespół antyfosfolipidowy może dawać szereg różnych objawów uzależnionych od tego, w którym miejscu doszło do wytworzenia się zakrzepów. Do najczęstszych objawów choroby zaliczane są:

• Zmiany skórne – fioletowe zmiany na skórze, znane jako siność siatkowa

• Duszności, krwioplucie, kaszel, zawał serca – objawy pochodzenia sercowo – płucnego

• Niepowodzenia położnicze

• Nadciśnienie tętnicze

• Objawy związane z bólami stawów i zakrzepicy żył głębokich

Wystąpienie jakichkolwiek objawów powinno być sygnałem ostrzegawczym dla osoby, u której do nich doszło.

Diagnostyka zespołu antyfosfolipidowego

W większości przypadków diagnoza potwierdzająca wystąpienie zespołu antyfosfolipidowego jest stawiana dopiero po tym, jak choroba ujawni się w objawach, często w przypadku poronienia przez kobietę, ginekolog zaleca wykonanie diagnostyki w tym kierunku. Jeśli ktokolwiek zaobserwuje u siebie jakiekolwiek powikłania zakrzepowe powinien natychmiast skontaktować się z lekarzem rodzinnym w celu rozpoczęcia diagnostyki. Ta opiera się na wykazaniu w krwi obecności przeciwciał antyfosfolipidowych oraz stwierdzeniu szczególnych objawów zakrzepicy. Potwierdzenie zespołu antyfosfolipidowego związane jest z występowaniem kryteriów klasyfikacyjnych tegoż. Te dzielimy na

1.      Kryteria kliniczne takie jak

• Zakrzepica naczyń – przynajmniej jeden epizod zakrzepicy w naczyniach żylnych (nie licząc żył powierzchniowych), tętniczych lub włosowatych.

• Niepowodzenia położnicze – wspomniane w akapicie zespół antyfosfolipidowy a ciążą

2.      Kryteria laboratoryjne

• Wystąpienie przeciwciał antykardiolipinowych w surowicy lub osoczu w stężeniu średnim lub dużym, wykryte przynajmniej 2 razy w ciągu 12 tygodni

• przeciwciała przeciwko beta2-glikoproteinie I obecne w surowicy lub osoczu wykryte przynajmniej 2 razy w ciągu 12 tygodni

• antykoagulant toczniowy obecny w osoczu, wykryty przynajmniej 2 raz w ciągu 12 tygodni

Zespół antyfosfolipidowy a ciąża

Zespół antyfosfolipidowy nie pozostaje obojętny na ciężarne, częstokroć jest jedną z przyczyn powikłań w trakcie niej. Mają one wynikać z tworzeniem się zakrzepów w naczyniach łożyska, choć prawdopodobnie i zgodnie ze stanem obecnej wiedzy medycznej nie jest ot jedyny niekorzystny wpływ przeciwciał antyfosfolipidowych na ciążę.

Obecnie medycyna wyróżnia 3 rodzaje niepowodzeń położniczych, których źródło może prowadzić do rozpoznania zespołu antyfosfolipidowego. Są to:

• Poronienie prawidłowo rozwijającej się ciąży po ukończeniu 10 tygodnia

• Nie mniej niż 3 poronienia przed 10 tygodniem ciąży bez wyraźnej i możliwej do zdiagnozowania przyczynie

• Przedwczesne zakończenie ciąży – przed 34 tygodniem, jeśli ciąża rozwijała się dotychczas prawidłowo, a przyczyną porodu była niewydolność łożyska, stan przedrzucawkowy lub rzucawka u ciężarnej.

Zespół antyfosfolipidowy może być również odpowiedzialny za wewnątrzmaciczne opóźnienia rozwoju płodu.