Wyszukaj w serwisie
Przed ciążą Ciąża i Poród dziecko 0-2 przedszkolak szkoła Życie rodzinne zdrowie i pielęgnacja dziecka quizy
portalparentingowy.pl > Dziecko 0-2 > Gdzie dziecko ma ciemiączko? Czy wolno go dotykać? Wyjaśniamy
Beata Łajca
Beata Łajca 22.04.2024 13:05

Gdzie dziecko ma ciemiączko? Czy wolno go dotykać? Wyjaśniamy

noworodek
fot. Unsplash/Frankie

Noworodki przychodzą na świat z nie do końca zrośniętymi kośćmi czaszki. Ta luka nosi nazwę ciemiączko i jest niezbędna w porodzie i w pierwszych miesiącach życia dziecka. Ale gdzie dziecko ma ciemiączko? I czy może mieć więcej niż jedno?

Tak, ciemiączka są dwa. O drugim, nieco mniejszym, niektóre mamy w ogóle nie wiedzą, chociaż jest tak samo ważne, jak to pierwsze. Ciemiączka wymagają od nas dużej delikatności, ale to nie prawda, że nie można ich dotykać, albo że wymagają jakiejś specjalnej pielęgnacji.

Gdzie dziecko ma ciemiączko

Ciemiączko to nic innego jak dziura między kośćmi czaszki. Noworodki rodzą się najczęściej z dwoma ciemiączkami, a wcześniaki mogą ich mieć nawet więcej. Pierwsze, większe, znajduje się na czubku głowy i jest nazywane ciemiączkiem przednim.

Ma kształt rombu i u noworodków, które nie mają długich włosków, widać je gołym okiem. Doskonale da się je wyczuć palcami – w przeciwieństwie do reszty głowy ciemiączko jest miękkie. Dzieci rodzą się z różnymi ciemiączkami. Niektóre są większe, inne mniejsze i nie ma żadnych norm określających ich poprawną wielkość.

Drugie ciemiączko, tylne, znajduje się na potylicy. Jest dużo mniejsze i zrasta się bardzo szybko, między 6. a 16. tygodniem życia dziecka. Zarastanie ciemiączka przedniego trwa znacznie dłużej, a wcześniaki miewają dodatkowe ciemiączka boczne.

Beata - 2024-04-22T114026.131.jpg
fot. Unsplash/Abigail Boone

Kiedy zarasta ciemiączko

Ciemiączko przednie nie zarasta wcześniej niż w 9-10 miesiącu życia. Ale proces może trwać nawet do półtora roku. W niektórych źródłach można znaleźć informacje, że ciemiączko zarasta nawet do drugich urodzin dziecka.

Zbyt wczesne lub opóźnione zarastanie ciemiączka nie musi być oznaką choroby, ale może wymagać wizyty u lekarza. Przedwczesne zarastanie może skutkować wzrostem ciśnienia śródczaszkowego i zaburzeniami neurologicznymi. Dlatego tak ważne są regularne kontrole w pierwszych miesiącach życia dziecka. 

Z lekarzem warto skonsultować się także wtedy, gdy ciemiączko nie zrośnie się całkowicie w po ukończeniu półtora roku. Czasami świadczy to o niedoborze witaminy D, może być też uwarunkowane genetycznie.

Ciemiączko pulsuje – czy to normalne

Wygląd ciemiączka może świadczyć o poważnych problemach, dlatego młode mamy często się nim martwią. Ale pulsowanie ciemiączka jest zjawiskiem całkowicie normalnym i zdarza się praktycznie wszystkim zdrowym dzieciom, zwłaszcza podczas płaczu, silnych emocji, intensywnego ssania czy zbyt wysokiej temperatury.

Martwić powinno ciemiączko tętniące, czyli takie, które nie tylko pulsuje, ale jest trwale napięte i wypukłe. To może być objawem wzrostu ciśnienia śródczaszkowego. W takim przypadku trzeba niezwłocznie udać się do lekarza. 

Podobnie groźne jest ciemiączko wklęsłe, bo może świadczyć o odwodnieniu. Ale zdarza się także zdrowym dzieciom, np. podczas noszenia pionowo. U dobrze nawodnionych dzieci wklęsłość mija po odłożeniu do łóżeczka.

Czy ciemiączko można dotykać

To, że w tym miejscu nie ma kości czaszki, nie znaczy, że możecie zwykłym dotykiem uszkodzić mózg. Chroni go błona łącznotkankowa. Ciemiączko można dotykać, czesać w tym miejscu włoski i myć wodą. Na pewno nie wolno go naciskać. 

Poza tym, wbrew panującym powszechnie przekonaniom, ta część niemowlęcej głowy wcale nie potrzebuje specjalnej pielęgnacji

Ciemiączko to nie to samo co ciemieniucha. To drugie to pospolita nazwa czepca kołyskowego, czyli łagodnego zapalenia łojotokowego skóry, które rozwija się najczęściej na głowie, czasem na brwiach, a nawet klatce piersiowej i kroczu. Ale ciemieniusze nie da się zapobiec przez smarowanie ciemiączka czymkolwiek. Najlepiej po prostu zostawić je w spokoju i tylko sprawdzać regularnie, czy poprawnie się zrasta.

Zobacz także:

Co dziecko wybiera na roczek? Urodzinowa wróżba powie, co przyniesie mu los

Karmienie piersią nie przynosi żadnych korzyści? Wszyscy byliśmy w błędzie

Niemowlę płacze i krzyczy w kąpieli? Wykorzystaj ten sposób, a pokocha wodę