Test na tego wirusa możesz pobrać sama. Nowa metoda walki z rakiem dostępna już w Polsce
W Polsce każdego roku diagnozuje się około 3 tysięcy przypadków raka szyjki macicy. Dla wielu kobiet brzmi to jak wyrok. Tymczasem mamy możliwości do tego, żeby skutecznie się przed nim chronić i w porę wykrywać.
Od 2023 refundowane są szczepionki na wirusa HPV, który jest główną przyczyną zachorowań na raka szyjki macicy. A już od 2021, żeby zrobić test na HPV, nie trzeba nawet iść do placówki medycznej. Wymaz można pobrać samemu, a wyniki badań są bardzo dokładne.
Test na HPV zrobisz bez wizyty w laboratorium
W dniach 22 – 28 stycznia 2024 obchodzimy w Europie Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy. Z tej okazji porozmawialiśmy z dr n. med. Wojciechem Homolą ginekologiem z Centrum Ginekologii i Położnictwa FemiMea. Dowiedzieliśmy się o nowej metodzie wykrywania wirusa HPV, która jest już dostępna w Polsce.
- Nowością w Polsce od 2021 roku jest możliwość samodzielnego pobrania wymazu z pochwy w kierunku HPV. Takie badania są powszechne i bezpłatne w wielu krajach na świecie. Wymaz odsyłany jest do laboratorium, które wykonuje taką samą analizę jak przy wymazie pobranym przez pracownika medycznego. Najważniejsze, że naukowcy udowodnili, że nie ma żadnej różnicy między samodzielnym pobraniem a wymazem wykonanym w placówce medycznej. Skuteczność wykrywania HPV jest w obydwu przypadkach taka sama - mówi dr Homola.
Diagnozowanie stanów przedrakowych bądź wczesnoinwazyjnego raka szyjki macicy jest bardzo ważne. Można wtedy zastosować małoinwazyjny zabieg elektrokonizacji, który polega na usunięciu zarażonych tkanek szyjki macicy. Niestety wiele przypadków w Polsce wykrywanych jest bardzo późno i kończy się operacją usunięcia całego narządu rodnego.
Objawy zakażenia HPV
Ten nowotwór jest wyjątkowo przebiegły, bo długo nie daje żadnych objawów. 97 procent przypadków raka szyjki macicy wywołuje wirus HPV. Jest bardzo powszechny i prawie każda z nas będzie miała z nim kontakt. Ale od momentu zarażenia wirusem do rozwinięcia nowotworu może minąć nawet 10 lat.
- Z wirusem HPV zetknie się prawie każdy człowiek aktywny seksualnie. Rak szyjki macicy bardzo długo nie daje żadnych objawów. Dopiero w zaawansowanym stadium może powodować krwawienia, wydzielinę o nieprzyjemnego zapachu z dróg rodnych czy trudności w oddawaniu moczu. Na tym etapie może być też wyczuwalny guz w podbrzuszu – mówi dr Homola.
- Wcześnie wykryty rak szyjki macicy rokuje bardzo dobrze. Blisko w 100 proc. wyleczalny jest na etapie przedrakowym (HSIL), który można wykryć za pomocą cytologii - tłumaczy dalej.
HPV szczepienie
Dr Wojciech Homola jest przekonany, że ten nowotwór nie musi być dla nas tak groźny:
- Rak szyjki macicy mógłby być ograniczony do choroby rzadkiej, występującej sporadycznie. Mamy do tego narzędzia. Mamy dostępne szczepienia i bardzo dobre badania przesiewowe w postaci testu na HPV i cytologii płynnej – mówi
Profilaktyka to także szczepienia. W Polsce bezpłatnie są szczepione 12 i 13-latki. Dr Homola mówi, że najlepiej wykonać je jeszcze przed rozpoczęciem współżycia, ale wartość ochronną mają także dla osób dorosłych.
Jakie badania powinnyśmy wykonywać, aby mieć jak największe szanse na wczesne wykrycie zmian?
- Najczulszym badaniem jest test na HPV, który powinien być wykonywany u kobiet po 30 roku życia nie rzadziej niż co 5 lat. Przed ukończeniem 30 lat badaniem z wyboru powinna być cytologia płynna LBC. Jednak najbezpieczniej jest wykonywać tzw. co-testing, czyli jedno pobranie, z którego laboratorium wykonuje oba badania. Dosyć powszechnie wykonywanym badaniem jest tzw. cytologia klasyczna, inaczej szkiełkowa – mówi dr Homola
Na koniec dr Wojciech Homola podkreśla: - Jednak najważniejsza jest tutaj pacjentka, która podejmie decyzję, aby się zbadać. Może to zrobić zarówno w placówce medycznej, jak i samodzielnie.
Cytologia a HPV
Jakie badania powinnyśmy wykonywać, aby mieć jak największe szanse na wczesne wykrycie zmian?
- Najczulszym badaniem jest test na HPV, który powinien być wykonywany u kobiet po 30 roku życia nie rzadziej niż co 5 lat. Przed ukończeniem 30 lat badaniem z wyboru powinna być cytologia płynna LBC. Jednak najbezpieczniej jest wykonywać tzw. co-testing, czyli jedno pobranie, z którego laboratorium wykonuje oba badania. Dosyć powszechnie wykonywanym badaniem jest tzw. cytologia klasyczna, inaczej szkiełkowa – mówi dr Homola
Na koniec dr Wojciech Homola podkreśla: - Jednak najważniejsza jest tutaj pacjentka, która podejmie decyzję, aby się zbadać. Może to zrobić zarówno w placówce medycznej, jak i samodzielnie.
Zobacz też:
Jesteś w ciąży? Chroń się przed RSV, bo z tym wirusem nie ma żartów
Beznadziejna sytuacja. 6 tys. kobiet umrze w tym roku z powodu tego nowotworu
Twierdzi, że zachorował na raka w wyniku stosowania zasypki dla dzieci. Ma dostać odszkodowanie
