Całe życie harowałaś na depresję. Tych sześć momentów jest kluczowych

Etapy życia, które mogą sprzyjać depresji

Jak mantrę powtarzają różni szarlatani, że z kobietami to nigdy nie wiadomo. Hormony nimi rządzą. Przecież ten cały PMS wywraca ich humor do góry nogami. Skoro mogą przyczyniać się do wahań nastroju, czy mogą powodować depresję?

Dr hab.n. med. Sławomir Murawiec zwraca uwagę na to, że nie tylko hormony odpowiadają za nasze zdrowie psychiczne. - Musimy pamiętać, ze hormony to zdecydowanie nie wszystko - mówi mój rozmówca. - To zawsze będzie zależało od cech osobniczych, tego, jak kobieta radzi sobie z emocjami, jak żyje i jakie ma doświadczenia - zaznacza dr Murawiec. - Według starszych opracowań im starszy człowiek, tym ryzyko depresji większe, jednak dziś wiemy, że to nie do końca prawda - wyjaśnia ekspert. 

Psychiatrzy zauważają, że do ich gabinetów zgłaszają się coraz młodsze kobiety. W Polsce brakuje psychiatrów dziecięcych, a kolejki wcale się nie skracają. Czy zatem depresja dopada nas już w czasie bycia nastolatką? Kto przypomni sobie górki i dołki tego okresu, nie będzie miał wątpliwości, że już na tym etapie warto zadbać o swoje zdrowie psychiczne.

- Spójrzmy na tzw. Milenialsów (30-, 40-latowie), to pokolenie wychowano w przekonaniu, że muszą iść po sukces i to najlepiej osiągnąć go w młodym wieku, na każdej płaszczyźnie życia. Okazuje się, że ktoś ma 40 lat i w zasadzie nie zrobił wielkiej kariery, jego życie prywatne też odbiega od lansowanego przez media i portale społecznościowe ideału i co wtedy? Przychodzi poczucie porażki, zmarnowanego czasu i to też może skutkować depresją - wjaśnia dr Murawiec.

Zauważa, że w kolejnym pokoleniu, tzw. Zetek, trend nieco się zmienia, młodsi lepiej przestrzegają zasady work-life-balence. Choć i oni nie do końca mogą się ustrzec, przed dążeniem do sztucznie wykreowanych ideałów, a to bywa zgubne.

Lekarz przyznaje, że środowisko psychiatrów na całym świecie zauważa, że problemy psychiatryczne są widoczne w większej skali u osób, które przeszły Covid-19. - Ozdrowieńcy mają zwiększone ryzyko występowania różnego rodzaju zaburzeń psychicznych. W niektórych badaniach mówi się, że nawet 50 proc. tych, którzy przebyli Covid-19 ma jedno zaburzenie psychiatryczne, u ok. 10 proc. będzie ich kilka różnych - mówi mój rozmówca.

Etapy w życiu, kiedy jesteśmy podatne na depresję

Po okresie dojrzewania kolejnym momentem zwiększonego ryzyka wystąpienia depresji jest ta poporodowa, jednak ona wiąże się ściśle z tym wydarzeniem w naszym życiu i nie może pojawić się w innym okresie. Jednak warto pamiętać, na co wyraźnie zwraca uwagę nasz rozmówca, że w zasadzie na każdym etapie życia kobiety z każdego pokolenia może dotknąć depresja. 

Bodźcem do rozwinięcia się choroby może być np. bolesne rozstanie z wieloletnim partnerem, zdrada z jego strony lub jego śmierć. Takie przełomowe wydarzenia sprawiają, że jesteśmy mniej odporni. Zatapiając się w smutku, możemy doświadczyć stanów depresyjnych czy nawet zapaść na ciężką depresję.

Dlatego tak uderza samotność we własnym domu. Dla wielu kobiet wyprowadzka dzieci z rodzinnego gniazda będzie momentem przełomowym. Ekspert nie ma żadnych wątpliwości, jeśli matka całe swoje życie opiera tylko na opiece nad dziećmi - ryzyko depresji w tym okresie jest znacznie większe. - Sposób interpretacji takich zmian zależy od stylu życia. Jeśli dzieci były centralnym punktem, to ich wyprowadzka, może być trudna - przyznaje.

Szukaj filarów, które będą cię trzymać

Dr Sławomir Murawiec podkreśla, że dużo łatwiej sobie z tym poradzić, jeśli mamy inne zajętości poza opieką nad najbliższymi. - Ryzyko jest znacznie większe, jeśli więź z partnerem jest słaba, małżonkowie żyją bardziej obok siebie, niż razem, jeśli kobieta nie ma innych źródeł satysfakcji. Najtrudniejsze jest to właśnie dla pań, które całe życie poświęcają opiece nad dziećmi, bo wtedy pojawia się nie tylko dużo wolnego czasu, ale i poczucie pustki - wyjaśnia lekarz. Nie jest to sytuacja bez wyjścia.

- Warto poszukać innych zadań dla siebie, które pozwoliłyby się realizować i pomyśleć o sobie – podpowiada Murawiec. Psychiatra podkreśla, że im więcej mamy obszarów osobistych, tym łatwiej będzie nam się ustrzec przed depresją. - To trochę, jak stół na jednej nodze, jeśli opieramy całe życie na jednym filarze, to kiedy on znika, wszystko może runąć. Im więcej obszarów nadaje naszemu życiu sens, podparcie, tym łatwiej będzie przed depresją się uchronić.

Podobnie jest w sytuacji, gdy przechodzimy na emeryturę. Jeśli masz grono wspierających znajomych, angażujące hobby - wciąż masz czym zapełnić czas, będzie ci łatwiej przetrwać, gdy wolnej przestrzeni będzie więcej. Często kobiety zapominają o sobie, a jeszcze częściej mylą poświęcanie sobie czasu z zatapianiem się w samotności. - Szukajmy aktywności, które nadadzą sens życiu i nam samym poczucie przydatności - mówi dr Murawiec. 

Czy przed depresją można się ustrzec

Tu właśnie pojawia się temat profilaktyki. Dużo mówi się o tym, żeby nie jest żywności wysoko przetworzonej, bo zwiększa ryzyko otyłości, wraz z całą gamą chorób współwystępujących i nowotworów. Mówi nam się zewsząd, jak ważny jest regularny ruch, który pomaga zadbać o serce i układ krwionośny. Wiemy, że mamy jeść zielone warzywa dla układu nerwowego i produkty bogate w wapń, by ustrzec się przed osteoporozą. Ale co wiemy o profilaktyce zdrowia psychicznego?

Skoro zaczęliśmy od hormonów, to i tu o nich wspomnijmy. Regularne badanie ich poziomu może mieć wpływ na nasze zdrowie psychiczne, mowa tu o estrogenie, ale nie tylko. Depresja pojawia się wśród powikłań i objawów niektórych chorób, np. niedoczynności tarczycy. Kolejnym czynnikiem ryzyka jest np. niedobór Wit. D, którą w naszej szerokości geograficznej powinniśmy suplementować całorocznie niezależnie od wieku. Jednak zastanówmy się nad stylem życia, który ma ogromny wpływ na nasz dobrostan.

- Warto o siebie dbać, ale nie przez zdobywanie kolejnych szczebli samorozwoju, warto np. uczyć się sobie odpuszczać - ekspert podkreśla, że presja społeczna najczęściej jest szkodliwa. Dawniej był trend na to, żeby w momentach, gdy nam źle - przetrwać ten czas w samotności. Kobiety za tym poszły i nie znalazły tam szczęścia - zauważa psychiatra. 

Człowiek jest stworzeniem stadnym i dla swojego zdrowia psychicznego potrzebujemy własnej "wioski wsparcia", ludzi, dla których nasza obecność i aktywność ma znaczenie. Warto szukać zajęć artystycznych, które coraz częściej znajdziemy również w wiejskich ośrodkach kultury, działalność na rzecz społeczności, w której żyjemy, potrafi być bardzo angażująca i nadawać nowy sens życiu. To wszystko można zamknąć w ramach profilaktyki zdrowia psychicznego, również depresji. 

Jeśli jednak czujesz, że potrzebujesz fachowej pomocy - nie wahaj się o nią prosić. Do lekarza psychiatry nie trzeb mieć skierowania, jednak jeśli w twojej okolicy kolejki są długie, wsparcia może udzielić ci także lekarz pierwszego kontaktu. W sytuacjach kryzysowych warto znać nr do Całodobowej Linii Wsparcia dla osób w kryzysie psychicznym 800 70 2222. Inne ważne numery telefonu znajdziesz TUTAJ.

Zobacz także:

Co piąta Polka nigdy nie zostanie babcią. Ale wcale nie rwie przez to włosów z głowy

Samotność szkodzi zdrowiu - dosłownie. Dlatego jedź do babci na Święta

Tusk obiecał babciowe, ale nie dla wszystkich. Stawia dwa warunki