Żeromski, Sienkiewicz, Mickiewicz. Z listy lektur znikają klasyki

Projekt odchudzenia podstawy programowej

Ministra Edukacji Narodowej Barbara Nowacka zapowiadała już od dawno, że zamierza wprowadzić zmiany w szkole na szeroką skalę. Pod nóż ma iść podstawa programowa z 17 przedmiotów. Zmiany mają być bardzo szerokie i obejmować nawet zamykanie placówek.

W przyszłym roku szkolnym 2024/2025 zostaną wprowadzone już pierwsze cząstkowe zmiany. Ostateczne będą wprowadzone w szkołach podstawowych od 1 września 2026, a w ponadpodstawowych - 1 września 2028. Dzięki temu placówki będą mogły przygotować się do nowych wymagań.

Jak informuje resort na stronach rządowych: “Celem zmian podstawy programowej jest ograniczenie obowiązkowego zakresu treści nauczania, co przy pozostawieniu aktualnego wymiaru godzin nauczania umożliwi nauczycielom i uczniom spokojniejszą i bardziej dogłębną realizację treści.”

Konsultacje z rodzicami

Zmiany mają być wprowadzone w taki sposób, by nie wymagały wymiany podręczników w okresie przejściowym, czyli zanim wejdzie w życie planowana reforma szkolnictwa. Obecnie są na etapie planowania.

Ministra Edukacji zaprosiła do konsultacji rodziców i nauczycieli. Od połowy lutego do poniedziałku, 19.02., mogli zgłaszać swoje propozycje i zastrzeżenia. Będą wzięte pod uwagę przy planowaniu nowej podstawy programowej.

"Przewidujemy, że w kwietniu projekty trafią do konsultacji społecznych i uzgodnień międzyresortowych, a w czerwcu zostaną podpisane przez ministra edukacji" - poinformował gov.pl.

Wykreślone z listy lektur w szkole podstawowej

Niedawno zostały ogłoszone zmiany na listach lektur. Te dotyczące szkoły podstawowej odbiły się największym echem. Kontrowersje wzbudziły wykreślenie takich pozycji jak "Syzyfowe prace" oraz propozycja omawiania "W pustyni i w puszczy" wyłącznie we fragmentach.

Poza zmianą podejścia do powieści Sienkiewicza listy lektur obowiązkowych pozostają w podstawówce bez zmian. Za to utwory poetyckie lub omawiane we fragmentach mocno się zmieniają. W klasach IV-VI nie będzie takich tekstów jak:

• "Powrót taty" Adama Mickiewicza,
• "Pan Tadeusz" – opis zwyczajów i obyczajów, w tym polowanie i koncert Wojskiego,
• "Katarynka" Bolesława Prusa,
• "W pamiętniku Zofii Bobrówny" Juliusza Słowackiego,
• mit o Orfeuszu i Eurydyce,
• biblijne przypowieści o siewcy i pannach roztropnych,
• wybrane wiersze Władysława Bełzy,
• pieśni i piosenki patriotyczne.

Zaproponowano także wykreślenie wierszy Różewicza, Herberta i Miłosza.

W klasach VII-VIII z listy utworów poetyckich wykreślono:

• treny I i V Jana Kochanowskiego,
• "Żonę modną" Ignacego Krasickiego,
• "Redutę Ordona" i "Śmierć Pułkownika" Adama Mickiewicza,
• wybrane wiersze Cypriana Kamila Norwida, Mariana Hemara, Jarosława Marka Rymkiewicza, Jana Lechonia, Jerzego Lieberta oraz fraszki Jana Sztaudyngera.

MEN proponuje także wykreślić "Syzyfowe prace" Stefana Żeromskiego oraz "Quo vadis" Henryka Sienkiewicza. Obie lektury były czytane tylko we fragmentach. Zmiana ma dotyczyć także "Pana Tadeusza" - dzieci mają omawiać tylko wybrane elementy.

Najwięcej zmian w szkołach ponadpodstawowych

Uczniów szkół ponadpodstawowych czeka o wiele więcej zmian. Tutaj cięcia dotyczą listy lektur obowiązkowych. Prawdopodobnie znikną z niej:

• "Pieśń nad Pieśniami",
• fragmenty "Legendy o św. Aleksym",
• fragmenty "Kroniki polskiej" Galla Anonima,
• Psalmy 13 i 47 Jana Kochanowskiego,
• "Pamiętniki" Jana Chryzostoma Paska,
• "Romeo i Julia" Williama Szekspira,
• "Hymn do miłości ojczyzny" Ignacego Krasickiego,
• "Konrad Wallenrod" Adama Mickiewicza,
• "Z legend dawnego Egiptu" Bolesława Prusa,
• "Ludzie, którzy szli" Tadeusza Borowskiego,
• "Rozdziobią nas kruki, wrony…" Stefana Żeromskiego,
• wybrane utwory z okresu stanu wojennego, 
• wybrane wiersze Kazimiery Iłłakowiczówny, Tadeusza Gajcego, Stanisława Balińskiego, Czesława Miłosza, Jana Polkowskiego i Wojciecha Wencla,
• fragmenty "Drogi donikąd" Józefa Mackiewicza,
• "Raport o stanie wojennym" Marka Nowakowskiego,
• wybrane teksty Kabaretu Starszych Panów.

Z listy lektur dodatkowych zostaną usunięte utwory Jana Pawła II. Do tej pory były omawiane w klasach o profilu z rozszerzonym językiem polskim.

Lista lektur w liceach zmniejszy się o książki patriotyczne i religijne. Klasyki czytane przez całe pokolenia. W zamian za to ma pojawić się więcej wydawnictw współczesnych. Wśród wstępnych propozycji resortu edukacji pojawiają się takie nazwiska jak Tokarczuk, Myśliwski, Szczygieł czy Terakowska.

Zobacz także:

Na rekolekcje dopiero po lekcjach? Kolejna ważna zmiana w szkołach

Kościół sięga po "prawo Jana Pawła II". Dotyczy dzieci szykujących się do I komunii

Przykra niespodzianka dla maturzystów. CKE przesunęła termin egzaminu