Tym razem pojawiły się wcześniej! Uważajcie na rodzinnych spacerach
Jesteśmy tak spragnieni ciepła, że gdy tylko na zewnątrz robi się nieco przyjemniej, wychodzimy szukać wiosny. Wyruszamy do parków i lasów, a tam, oprócz uśpionych jeszcze biedronek, czekają już na nas inne robaki. Takie, z którymi wolelibyśmy nigdy nie mieć do czynienia – kleszcze.
Choć powinny jeszcze trwać w stanie hibernacji, taka pogoda sprawia, że zaczynają wychodzić ze swoich kryjówek. I, naturalnie, szukają ofiar. Trzeba bardzo uważać, a po spacerach dokładnie oglądać całe ciało.
Kleszcze atakują prawie cały rok
Kleszcze atakują nie tylko wiosną i latem, jak przyjęło się uważać. W gruncie rzeczy najbardziej aktywne są raczej wiosną i jesienią, ale tu też nie chodzi o porę roku, tylko o temperaturę. Dla kleszcza wystarczy, żeby było ok. 4,5-5 st. C. Gdy jest na tyle ciepło, wychodzi ze swojej kryjówki – te owady hibernują tuż pod ziemią, gdzie mogą się schronić zarówno przed mrozem, jak i utratą wilgoci.
Jeżeli zima nie jest zbyt mroźna, kleszcze spokojnie mogą być więc aktywne nawet przez cały rok. I teraz kiedy od dłuższego czasu mamy dodatnie temperatury, niestety możemy natrafić na takiego pajęczaka.
Zwykle kleszcze wchodzą na źdźbła traw, a nawet na krzewy do 150 cm wysokości, i z tej perspektywy, swoim aparatem Hallera, starają się namierzyć ofiarę. Choć są ślepe, potrafią to zrobić bezbłędnie (jak wiemy), ponieważ ten ich radar wyczuwa okoliczne zmiany w cieple, wilgotności, stężeniu dwutlenku węgla, zapachach, a nawet w drganiach.
Kleszcze roznoszą groźne choroby
Ukąszenie przez tego niemal mikroskopijnego (1-3 mm) pajęczaka może być bardzo niebezpieczne. Kleszcze roznoszą groźne choroby, takie jak:
- borelioza, inaczej choroba z Lyme – wywoływana przez krętki z rodzaju Borrelia. Początkowo na ciele chorego obserwujemy (choć nie zawsze!) charakterystyczny rumień, występują też objawy grypopodobne, takie jak ból głowy, gorączka, dreszcze, bóle stawów. Jeśli w tym momencie zostanie wdrożone leczenie (antybiotykoterapia przez 2-3 tygodnie), chorobę łatwo można opanować. Gorzej, gdy rozwinie się forma przewlekła.
- kleszczowe zapalenie mózgu – tym razem patogenem jest wirus z rodziny Flaviviridae. Objawy tej choroby również mogą być pomylone z grypą, jednak mijają one po tygodniu. Tydzień później znów się pojawiają, ale o wiele intensywniejsze. Mogą to być oczopląs, zaburzenia świadomości, gorączka powyżej 40 st. C, ból głowy, sztywność karku, problemy z mową i połykaniem.
- anaplazmoza – w Polsce występująca sporadycznie. Wywołują ją Gram-ujemne bakterie Anaplasma phagocytophilum. Choroba powoduje gorączkę, bóle mięśniowe, ogólne zmęczenie, i tak, jak borelioza czy KZM, objawy grypopodobne. Choć może mieć bardzo ciężki przebieg, zwykle jest bezobjawowa i samoograniczająca.
- babeszjoza – w Polsce u ludzi występuje rzadko. Znacznie częściej u psów – dlatego właściciele czworonogów powinni systematycznie sprawdzać futro swoich zwierzaków i nie zapominać o preparatach na kleszcze.
Jak chronić się przed kleszczami?
Na początek najważniejsze – od wielu już lat istnieje skuteczna szczepionka przeciwko KZM czyli kleszczowemu zapaleniu mózgu. Warto pomyśleć o niej już teraz, bo szczepienie rekomenduje się zacząć właśnie wczesną wiosną. By uzyskać pełną ochronę, trzeba przyjąć trzy dawki szczepionki w odstępach kilkumiesięcznych. Co ważne – można szczepić już małe dzieci od 1 r. życia.
Jeśli chodzi o pozostałe choroby przenoszone przez kleszcze – niestety szczepionek nie ma. W dodatku np. na boreliozę można chorować wiele razy. Pocieszające jest to, że prace nad szczepionką przeciwko tej chorobie trwają i może już niedługo będzie można chronić się przed nią skuteczniej. Póki co, trzeba postawić na profilaktykę:
- odpowiedni strój podczas spacerów w lasach i parkach – sprawdzają się długie spodnie, długie rękawy, czapki i wysokie buty. Warto również ubierać się jasno – na takim tle lepiej zauważyć wszystkie ciemniejsze “kropeczki”.
- używanie repelentów – najlepsze środki odstraszające kleszcze, to te zawierające substancję o nazwie DEET lub ikardyne, dla małych dzieci rekomendowane są spraye na bazie olejków zapachowych, np. z cytroneli, wanilii, goździków,
- regularne sprawdzanie ciała – po powrocie z terenów zielonych należy – jak najszybciej – dokładnie obejrzeć ciało. Szczególną uwagę zwracamy na obszary, takie jak pachy, krocze, owłosiona skóra głowy oraz za uszami. Kleszcz wyjęty z ciała po 12 godzinach nie powinien jeszcze zakazić.
Zobacz także:
Zakazane metody na wyciągnięcie kleszcza. 6 błędów, które popełnia niemal każdy
Na głowie córki mama zauważyła kleszcza. Wcześniej pojawiły się dolegliwości
Jak chronić się przed kleszczami w czasie ciąży?
