portalparentingowy.pl Życie rodzinne Myjcie nogi i szykujcie śledzia! Tradycje andrzejkowe, o których nie mieliście pojęcia
Fot. ShutterStock

Myjcie nogi i szykujcie śledzia! Tradycje andrzejkowe, o których nie mieliście pojęcia

29 listopada 2023
Autor tekstu: Marta Lewandowska

Choć imieniny Andrzeja przypadają na 30 listopada, to w wieczór poprzedzający ten dzień obchodzimy Andrzejki. Wigilia św. Andrzeja to dzień, na który w naszej kulturze czekały niecierpliwie nie tylko panienki. Dawniej to święto było traktowane szalenie poważnie.

Dziś Andrzejki kojarzą się raczej z ostatnimi przed Adwentem zabawami tanecznymi, jednak wciąż chętnie sięgamy na nich po lanie wosku i inne wróżby, które traktujemy nieco z przymrużeniem oka. Nasze babki podchodziły do tego znacznie poważniej.

Skąd się wzięły Andrzejki

Święty Andrzej to jeden z apostołów. Przypisuje mu się patronat nad Grecją, Szkocją, Rosją, nardami słowiańskimi, rybakami i małżeństwami. Dawniej wierzono, że to właśnie do niego trzeba się zwrócić, kiedy kobieta chce wymodlić małżeństwo lub potomstwo .  Pierwotnie Andrzejki obchodziły tylko panienki. Cnotliwi kawalerowie zwracali się do świętej Katarzyny (24 listopada). Z czasem jednak to Andrzejki stały się okazją do wspólnego świętowania i wróżenia.

Tej nocy można było poznać swój los, głównie w aspekcie matrymonialnym. Zwyczaj wróżenia w Andrzejki jest znany w Polsce od XVI wieku. Nie jest do końca jasne, skąd się wziął, uczeni przypisują mu korzenie przedchrześcijańskie. Na przełomie pór roku, zgodnie z wierzeniami słowiańskimi, zacierała się granica między światem żywych i martwych . To właśnie przodkowie mieli podpowiadać panienkom, gdzie czeka na nie miłość i wstawiać się za nimi, aby szybko i szczęśliwie wyszły za mąż i doczekały się potomstwa.

święty Andrzej

Fot. Pixabay

Przesądy Andrzejkowe dla panienek

Uwaga, jeśli jeszcze nie jadłaś śniadania, to pozostań głodna. Nasi przodkowie wierzyli bowiem, że panienka, jeśli chce znaleźć miłość, w wigilię świętego Andrzeja musi cały dzień pościć. Mogła zjeść dopiero kolację, na tę serwowano... słonego śledzia. No i potem trzeba zapamiętać, co śniło się po tym śledziku, bo dziewczyna miała ujrzeć w nocnych marzeniach twarz przyszłego męża.

Dziś warto rozejrzeć się te za drzewem wiśni. Gałązkę z takiego należy ściąć i włoży w domu do wody, jeśli do Wigilii zakwitnie, w zbliżającym się roku panienkę czeka ślub. Zwróciłaś uwagę, z której strony o poranku dobiegało szczekanie psa ? Dokładnie z tamtej strony przyjdzie twój przyszły mąż. W Rumunii tej nocy panny śpią nago z 41 ziarnami pszenicy pod poduszką, jeśli przyśni im się próba ich kradzieży - czeka je rychła zmiana stanu cywilnego.

Znane i nieznane wróżby na Andrzejki

Najpopularniejszą wróżbą Andrzejkową bezsprzecznie jest lanie wosku. Należy umieścić wosk w blaszanej miseczce lub rondelku, kiedy się rozpuści, osoba, której dotyczy wróżba, powinna trzymać klucz z dużym oczkiem, przychylna jej kobieta leje wosk przez dziurkę, ciecz musi spadać do zimnej wody. Zastygnięty wosk należy wziąć do ręki i podejść do ściany. Wróży się z cienia, który bryła rzuca. Co tam widzisz? Liczy się pierwsze skojarzenie!

Najpopularniejsze "wyniki":

  • Anioł – dobra wiadomość,
  • But – zabiegany rok,
  • Człowiek – poznasz swoją miłość,
  • Dom – bezpieczeństwo,
  • Fontanna – szczęście,
  • Gwiazda – pieniądze i szczęście,
  • Kot – zdrada,
  • Pies – bądź ostrożny w zawieraniu nowych znajomości,
  • Motyl – wewnętrzna przemiana,
  • Pieniądze – oszczędny rok,
  • Serce – znajdziesz miłość,
  • Słońce – oznacza pomyślny rok.

Kolejna wróżba wymagała obrania jabłka . Im dłuższa obierka, tym lepiej. Następnie należy rzucić ją za siebie prawą ręką przez lewe ramię. Jabłkowa skórka ułoży się w pierwszą literę imienia przyszłego męża. Wolisz konkrety? Wytnij z kartonu duże serce i wypisz na nim wszystkie imiona męskie, jakie przyjdą ci do głowy, przyczep serce do miękkiej poduszki i ustaw pionowo. Panienki zawiązują oczy apaszką, biorą markery do rąk i "na ślepo" zaznaczają imię przyszłego męża.

Moneta na szczęście wymaga niewielkiej miski z wodą ustawionej na podłodze. Panienki biorą do ręki po monecie i ustawiają się wokół miski plecami do niej. Następnie po kolei myślą życzenie (zwykle zamążpójście) i rzucają monetę prawą ręką przez lewe ramię. Ta, która trafi, może liczyć na spełnienie życzenia.

Andrzejki to święto pobożnych

Choć Kościół Katolicki odżegnuje się od wszelkich wróżb , to na bogobojnej polskiej wsi, jeszcze kilka dekad temu wierzono, że wróżby andrzejkowe nie stoją w sprzeczności z wiarą. Przeciwnie, święty Andrzej miał sprzyjać szczególnie panienkom cnotliwym i pobożnym. To one wiodły prym we wróżbach tego dnia.

Wśród ludowych wierzeń pojawiają się też takie przesądy, które dziś mogą nieco śmieszyć. W wigilię świętego Andrzeja trzeba bowiem założyć nowe majtki i... dokładnie umyć nogi . Ten wieczór ma przynieść powodzenie na cały następny rok, czemu taka wróżba na miesiąc przed końcem roku? To także ma związek z religią katolicką. Andrzejki kończą rok liturgiczny w Kościele. Przed nami nowy rok liturgiczny, którego początkiem jest zbliżający się Adwent.

Zobacz także:

Jest w TOP3 imion dla chłopców w Polsce. Niedługo będzie miał imieniny

Dramatyczne informacje o stanie zdrowia żony Kubackiego. "Cztery razy stawało jej serce"

Ludzie wkładają im pieniądze w ręce, nie wiedzą, co robią. To oszuści

Podaruj Pierwszą Radość – świąteczny konkurs z Fisher-Price
Osłódź dziecku oczekiwanie! Jeszcze zdążysz zrobić pyszny kalendarz adwentowy
Obserwuj nas w
autor
Marta Lewandowska

Wydawczyni serwisu. Specjalistka ds. turystyki z duszą społecznika. Z mediami związana od blisko 20 lat. Mama trzech chłopców, która wierzy, że dzieci są doskonałe, a rolą rodzica jest jedynie wspieranie ich w odkrywaniu własnej drogi. Zwolenniczka rodzicielstwa intuicyjnego. Pisze głównie o tym, jak czerpać przyjemność z bycia rodzicem, ale też śledzi to, co dzieje się w polskiej szkole. Z zamiłowania ogrodniczka, uwielbia dawać drugie życie używanym rzeczom i gotować.

Napisz do mnnie: marta.lewandowska@iberion.pl


 

Chcesz się ze mną skontaktować? Napisz adresowaną do mnie wiadomość na mail: redakcja@portalparentingowy.pl
Przed ciążą Ciąża i Poród dziecko 0-2 przedszkolak szkoła Życie rodzinne zdrowie i pielęgnacja dziecka quizy