Myjcie nogi i szykujcie śledzia! Tradycje andrzejkowe, o których nie mieliście pojęcia
Choć imieniny Andrzeja przypadają na 30 listopada, to w wieczór poprzedzający ten dzień obchodzimy Andrzejki. Wigilia św. Andrzeja to dzień, na który w naszej kulturze czekały niecierpliwie nie tylko panienki. Dawniej to święto było traktowane szalenie poważnie.
Dziś Andrzejki kojarzą się raczej z ostatnimi przed Adwentem zabawami tanecznymi, jednak wciąż chętnie sięgamy na nich po lanie wosku i inne wróżby, które traktujemy nieco z przymrużeniem oka. Nasze babki podchodziły do tego znacznie poważniej.
Skąd się wzięły Andrzejki
Święty Andrzej to jeden z apostołów. Przypisuje mu się patronat nad Grecją, Szkocją, Rosją, nardami słowiańskimi, rybakami i małżeństwami. Dawniej wierzono, że to właśnie do niego trzeba się zwrócić, kiedy kobieta chce wymodlić małżeństwo lub potomstwo . Pierwotnie Andrzejki obchodziły tylko panienki. Cnotliwi kawalerowie zwracali się do świętej Katarzyny (24 listopada). Z czasem jednak to Andrzejki stały się okazją do wspólnego świętowania i wróżenia.
Tej nocy można było poznać swój los, głównie w aspekcie matrymonialnym. Zwyczaj wróżenia w Andrzejki jest znany w Polsce od XVI wieku. Nie jest do końca jasne, skąd się wziął, uczeni przypisują mu korzenie przedchrześcijańskie. Na przełomie pór roku, zgodnie z wierzeniami słowiańskimi, zacierała się granica między światem żywych i martwych . To właśnie przodkowie mieli podpowiadać panienkom, gdzie czeka na nie miłość i wstawiać się za nimi, aby szybko i szczęśliwie wyszły za mąż i doczekały się potomstwa.
Fot. Pixabay
Przesądy Andrzejkowe dla panienek
Uwaga, jeśli jeszcze nie jadłaś śniadania, to pozostań głodna. Nasi przodkowie wierzyli bowiem, że panienka, jeśli chce znaleźć miłość, w wigilię świętego Andrzeja musi cały dzień pościć. Mogła zjeść dopiero kolację, na tę serwowano... słonego śledzia. No i potem trzeba zapamiętać, co śniło się po tym śledziku, bo dziewczyna miała ujrzeć w nocnych marzeniach twarz przyszłego męża.
Dziś warto rozejrzeć się te za drzewem wiśni. Gałązkę z takiego należy ściąć i włoży w domu do wody, jeśli do Wigilii zakwitnie, w zbliżającym się roku panienkę czeka ślub. Zwróciłaś uwagę, z której strony o poranku dobiegało szczekanie psa ? Dokładnie z tamtej strony przyjdzie twój przyszły mąż. W Rumunii tej nocy panny śpią nago z 41 ziarnami pszenicy pod poduszką, jeśli przyśni im się próba ich kradzieży - czeka je rychła zmiana stanu cywilnego.
Znane i nieznane wróżby na Andrzejki
Najpopularniejszą wróżbą Andrzejkową bezsprzecznie jest lanie wosku. Należy umieścić wosk w blaszanej miseczce lub rondelku, kiedy się rozpuści, osoba, której dotyczy wróżba, powinna trzymać klucz z dużym oczkiem, przychylna jej kobieta leje wosk przez dziurkę, ciecz musi spadać do zimnej wody. Zastygnięty wosk należy wziąć do ręki i podejść do ściany. Wróży się z cienia, który bryła rzuca. Co tam widzisz? Liczy się pierwsze skojarzenie!
Najpopularniejsze "wyniki":
- Anioł – dobra wiadomość,
- But – zabiegany rok,
- Człowiek – poznasz swoją miłość,
- Dom – bezpieczeństwo,
- Fontanna – szczęście,
- Gwiazda – pieniądze i szczęście,
- Kot – zdrada,
- Pies – bądź ostrożny w zawieraniu nowych znajomości,
- Motyl – wewnętrzna przemiana,
- Pieniądze – oszczędny rok,
- Serce – znajdziesz miłość,
- Słońce – oznacza pomyślny rok.
Kolejna wróżba wymagała obrania jabłka . Im dłuższa obierka, tym lepiej. Następnie należy rzucić ją za siebie prawą ręką przez lewe ramię. Jabłkowa skórka ułoży się w pierwszą literę imienia przyszłego męża. Wolisz konkrety? Wytnij z kartonu duże serce i wypisz na nim wszystkie imiona męskie, jakie przyjdą ci do głowy, przyczep serce do miękkiej poduszki i ustaw pionowo. Panienki zawiązują oczy apaszką, biorą markery do rąk i "na ślepo" zaznaczają imię przyszłego męża.
Moneta na szczęście wymaga niewielkiej miski z wodą ustawionej na podłodze. Panienki biorą do ręki po monecie i ustawiają się wokół miski plecami do niej. Następnie po kolei myślą życzenie (zwykle zamążpójście) i rzucają monetę prawą ręką przez lewe ramię. Ta, która trafi, może liczyć na spełnienie życzenia.
Andrzejki to święto pobożnych
Choć Kościół Katolicki odżegnuje się od wszelkich wróżb , to na bogobojnej polskiej wsi, jeszcze kilka dekad temu wierzono, że wróżby andrzejkowe nie stoją w sprzeczności z wiarą. Przeciwnie, święty Andrzej miał sprzyjać szczególnie panienkom cnotliwym i pobożnym. To one wiodły prym we wróżbach tego dnia.
Wśród ludowych wierzeń pojawiają się też takie przesądy, które dziś mogą nieco śmieszyć. W wigilię świętego Andrzeja trzeba bowiem założyć nowe majtki i... dokładnie umyć nogi . Ten wieczór ma przynieść powodzenie na cały następny rok, czemu taka wróżba na miesiąc przed końcem roku? To także ma związek z religią katolicką. Andrzejki kończą rok liturgiczny w Kościele. Przed nami nowy rok liturgiczny, którego początkiem jest zbliżający się Adwent.
Zobacz także:
Jest w TOP3 imion dla chłopców w Polsce. Niedługo będzie miał imieniny
Dramatyczne informacje o stanie zdrowia żony Kubackiego. "Cztery razy stawało jej serce"
Ludzie wkładają im pieniądze w ręce, nie wiedzą, co robią. To oszuści