Zdradzają i pożerają potomstwo. Czy bocian na dachu zawsze zwiastuje szczęście?
Bocianie gniazdo na polskiej wsi było zawsze odczytywane jako dobry znak. Mówiono różnie, albo, że bocian zagnieździł się w obejściu, bo ludzie dobrzy, albo, że gospodarze będą mieć szczęście, bo boćki go wybrały. Bocianie gniazda na dachu to rzadkość, najczęściej ptaki wybierają specjalne platformy.
Dlaczego bociany gniazdują przy ludzkich siedliskach i co nimi kieruje, kiedy wybierają takie, a nie inne okolice? Przez wielki te ptaki obrosły w legendy, nie wszystkie prawdziwe. Dziś rozprawiamy się z tym, co fałszywe o bocianim żywocie.
Bocianie gniazdo to symbol narodowy
"Do kraju tego, gdzie winą jest dużą popsować gniazdo na gruszy bocianie, bo wszystkim służą - tęskno mi, Panie" - pisał Cyprian Kamil Norwid. Ale bocianie gniazdo jest obecne w naszej kulturze bardzo często . Początkowo te ptaki do ludzi wcale nie lgnęły. Osiedlały się w lasach, na skałach, z czasem jednak zaczęły się zbliżać do ludzkich osiedli. Oczywiście nie z miłości do człowieka, ale dlatego, że tam, gdzie jest człowiek - łatwiej o jedzenie.
"Człowiek zostawia trochę brudu obok siebie, więc sprzyja to pojawiającym się szkodnikom. Bociany pomagają je zwalczać" - mówił w rozmowie z Dzień Dobry TVN Jacek Wąsicki, założyciel Ośrodka Rehabilitacji Dzikich Zwierząt w Mikołowie. To tłumaczy, dlaczego boćki zakładają gniazda na terenie gospodarstw ludzkich . Te zwierzęta żerują w pobliżu swojego gniazda, uznaje się je za terytorialne.
Bocian przynosi dzieci
Każdy z nas słyszał historię, że bociany przynoszą dzieci . Ale bocian jest przede wszystkim symbolem wiosny. Każdego roku wracają tłumnie z gorącej Afryki, aby właśnie w naszej szerokości geograficznej złożyć jaja i wychować potomstwo. Z racji na przypisywane bocianom moce (przynosić miały dobrobyt) ludzie dążyli do tego, aby gniazdo bocianie pojawiło się jak najbliżej ich obejścia.
Zwyczajowo budowano platformy, które miał ułatwić bocianom założenie gniazda . Kiedy bocian wybiera miejsce, para zaczyna wspólne budować gniazdo. Samica znosi jaja w odstępach dwudniowych i bociani rodzice wspólnie je wysiadują, a następnie opiekują się dziećmi. Co ciekawe przez lata sądziliśmy, że bociany łączą się w pary na całe życie. Dziś wiemy, że to nie prawda.
Zarówno samiec, jak i samica wracają do tego samego gniazda, jeśli jedno z partnerów się spóźni, jego miejsce może zająć inny ptak. Wtedy spóźniony małżonek zostaje na lodzie. Zwykle bociany przeżywają około 9 lat, bo są narażone na mnóstwo niebezpieczeństw. Najstarszy osobnik, jakiego udało się śledzić badaczom, przeżył 39 lat!
Około 4 roku życia bociany osiągają dojrzałość płciową. Wcześniej nie zakładają gniazd. Mieszkają w zaroślach, czasem na samotnych drzewach. Możemy obserwować taniec takich "młodziaków", które latają w większych grupach nad łąkami.
Skąd się wzięły bociany w Polsce
Według dawnych wierzeń Bóg po stworzeniu świata zauważył, że drobne gryzonie i płazy rozmnożyły się nadmiernie. Zebrał je więc do worka i polecił człowiekowi, aby wysypał zawartość worka do rzeki. Ten ciekawski posłaniec chciał zobaczyć, cóż takiego Bóg chciał sprzątnąć. Zajrzał do worka i "wszelkie robactwo rozeszło się po świecie". Bóg zamienił ciekawskiego człowieka w bociana, aby ten posprzątał bałagan, który spowodował. W niektórych regionach wierzy się, że bocian jest reinkarnacją bliskiego zmarłego, który czuwa nad swoimi.
Wierzono, że bocian zakłada gniazdo u dobrych ludzi, inni wiedzieli, że bocian wyjada szkodzące gospodarstwu gryzonie. Kuszono więc te ptaki, aby gnieździły się w obejściu. Na platformach układano błyszczące przedmioty, kawałki chleba, a nawet rozsypywano cukier, byle zaprosić boćka. Bocianie gniazdo na dachu minimalizowało szkody, więc gwarantowało obfite zbiory. Jeśli nie brakowało jedzenia, gospodarze mogli wykarmić własne dzieci, więc tak - bocian maczał palce w narodzinach ludzkiego potomstwa. Dla swoich dzieci aż tak miły nie jest.
Pisklę wypadło z bocianiego gniazda
Częściej niż byśmy chcieli to przyznać, bociany wyrzucają z gniazda swoje młode . Zwykle jedno, czasem dwoje. Tak dzieje się w świecie zwierząt, kiedy rodzice uznają, że nie są w stanie wykarmić całego miotu. Najsłabsze pisklę zostaje wypchnięte z gniazda, czasem połknięte przez matkę. Bywa, że do tej okrutnej zbrodni posuwają się sąsiedzi.
Jeśli na niewielkiej przestrzeni jest więcej gniazd bocianów, korzystając z nieobecności rodziców, sąsiedzi mogą uśmiercić ich dzieci, aby poszerzyć swój teren żerowania i zagwarantować łatwiejszy dostęp do pożywienia swoim młodym. Bociany żywią się nie tylko żabami, ale też innymi płazami, niewielkimi ssakami i ptakami. Bociany boją się ludzi jeśli poczują się zagrożone, mogą zaatakować. Choć dorosły osobnik waży niespełna 3,5 kg, to jego dziób jest bardzo silny i twardy, ptak, atakując, celuje w delikatne części ciała, np. w oczy.
Pozostańmy jednak przy tym, że bociany to w zasadzie nasz symbol narodowy i dobra wróżba, bo przecież tych gniazd nie ma wcale aż tak wiele. Jeśli boćki wybrały twoją posesję, to masz wielkie szczęście - możesz obserwować te niezwykłe, majestatyczne zwierzęta z bliska.
Zobacz także:
Bierzesz to ze sobą do lasu? Nic dziwnego, że nie możesz opędzić się od kleszczy. One to uwielbiają
Widzisz kobietę w ciąży na ilustracji? To nie jedyna rzecz ukryta na obrazku
Test ciążowy może dawać fałszywy wynik. Kiedy jest najbardziej wiarygodny?