Fiskus przyjrzy się, z kim sypiasz. Ulga na dziecko nie dla samotnych matek

20 lutego 2024

Autor tekstu: Marta Uler

Samotni rodzice mogą skorzystać z możliwość rozliczenia podatku PIT na preferencyjnych warunkach. A komu przysługuje ulga dla samotnie wychowujących dziecko? By móc rozliczyć się wspólnie z dzieckiem, samotny rodzic musi spełniać kilka warunków.

Podstawowym jest udowodnienie samodzielnego wychowywania dziecka. I tu czasem powstaje problem. Gdy, przykładowo, samotna mama zwiąże się z nowym partnerem, to może zastanawiać się, czy nadal jest samotną matką.

PIT dla samotnych rodziców

W 2023 roku nie nastąpiły żadne istotne zmiany w prawie podatkowym, które mogłyby wpłynąć na zasady korzystania z ulgi dla osób samotnie wychowujących dziecko w roku 2024. Nadal rodzice, którzy samodzielnie wychowują swoje dziecko lub dzieci mogą rozliczyć się na preferencyjnych warunkach.

Ulga na dziecko wpływa na obniżenie zobowiązania podatkowego, więc warto z niej skorzystać. Ale – nie każdemu ona przysługuje. Samotny rodzic (lub opiekun prawny dziecka) musi być:

panną lub kawalerem,
wdową lub wdowcem,
rozwódką lub rozwodnikiem,
osobą, w stosunku do której orzeczono separację,
osobą, której małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

Dziecko natomiast jest:

małoletnie,
pełnoletnie, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, ale uczące się.

I warto tu podkreślić, że ulga podatkowa dla osób samotnie wychowujących dziecko przysługuje wyłącznie jednemu z rodziców.

Czym jest samotne rodzicielstwo w świetle prawa?

Samotnym rodzicem jest panna, kawaler, wdowa, wdowiec, rozwódka, rozwodnik itd. (j.w.)., ale wyłącznie wtedy, kiedy faktycznie samotnie wychowuje dziecko. Tu nie ma żadnych zawiłości ani kruczków. Jeśli jesteś samotną matką – na pewno o tym wiesz.

Z kolei, jeżeli para, która razem mieszka, ma wspólne dziecko i wspólnie je wychowuje, chciałaby rozliczyć się na preferencyjnych warunkach, np. w ten sposób, że matka rozliczy się z dzieckiem, to będzie to niezgodne z prawem.

Często, będąc samotnymi rodzicami, zastanawiamy się natomiast, czy jeśli wchodzimy w nowy związek, to wciąż należy nam się ta ulga. I tu warto mieć świadomość, że – TAK . Statusu “samotnej matki” czy ”samotnego ojca” nie tracimy, kiedy mieszkamy z partnerem niebędącym ojcem dziecka. Podobnie, kiedy otrzymujemy np. pomoc od dziadków i u nich mieszkamy. Jeśli te osoby nie ingerują w proces wychowania i nie łożą na dziecko, to możemy rozliczać się wspólnie z dzieckiem jako samotny rodzic (IPPB4/415-38/12-4/JK3, 2012.03.22, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie).

Jakie korzyści daje wspólne rozliczenie z dzieckiem?

Gdy samotny rodzic rozlicza się wspólnie z dzieckiem, jego podatek będzie określany w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów. Stąd też o korzyści podatkowej można mówić w sytuacji, gdy:

wysokość zarobków samotnie wychowującego rodzica, bez korzystania z preferencji, spowodowałaby przejście do wyższego progu skali podatkowej (z 12% na 32%), a zatem jeżeli przekroczą one 120.000 zł.,
opłacalność tej formy opodatkowania polega również na wykorzystaniu podwójnej wartości kwoty wolnej od podatku, która przy dziecku niezarabiającym w ogóle nie zostałaby wykorzystana.

A co z ulgą prorodzinną?

Samotni rodzice mogą także połączyć korzyści wynikające z rozliczenia się z dzieckiem z ulgą prorodzinną . Aby z niej skorzystać, należy wypełnić PIT-0, który stanowi załącznik do zeznań podatkowych, takich jak formularze PIT-37 oraz PIT-36. Trzeba tam podać liczbę dzieci, ich numery PESEL, dane osobowe i daty urodzenia. Co ważne – wysokość ulgi zależy od liczby dzieci w rodzinie, a przysługuje już na pierwsze dziecko.

Wysokość ulgi wynosi: