Wyszukaj w serwisie
Przed ciążą Ciąża i Poród dziecko 0-2 przedszkolak szkoła Życie rodzinne zdrowie i pielęgnacja dziecka quizy

Rodzice

Rodzice – kim są? Podstawowe informacje

Rodzice to zbiorcze określenie ujmujące w swe ramy parę wychowującą dziecko – matkę i ojca. W sensie praktycznym rodzice zwykle są spokrewnieni z dzieckiem w pierwszym stopniu linii prostej jako jego wstępni (rodzice biologiczni), choć element ten niekoniecznie stanowi przymus. Prawo wyróżnia bowiem sytuacje, w których jeden lub oboje rodziców dziecka nie są jego rodzicami biologicznymi, a przybranymi (rodzina adopcyjna lub rodzina zastępcza).

Rodzice wraz z dzieckiem tworzą rodzinę, która wedle wszystkich systemów prawnych i filozoficznych stanowi podstawową komórkę społeczną. Rodzina składająca się wyłącznie z rodziców i ich dzieci to rodzina nuklearna, w odróżnieniu do rodziny wielopokoleniowej, która, zgodnie ze swą nazwą, łączy w sobie kilka generacji rodu.

Rodzice pełnią istotną rolę w wychowaniu dziecka, dbałości o jego komfort psychiczny i fizyczny, a także właściwy rozwój w wymiarze moralnym, emocjonalnym i intelektualnym.

Rola rodziców w wychowaniu i edukacji dziecka

Rola rodziców w wychowaniu dziecka jest kluczowa dla jego odpowiedniego wychowania i edukacji. W ramach podejmowanych przez siebie działań codziennych stanowią oni dla dziecka właściwe wzorce i współpracują ze sobą na rzecz stworzenia dla swojej pociechy jak najkorzystniejszych warunków dla jego rozwoju intelektualnego i emocjonalnego.

Wspólny wysiłek rodziców w wychowaniu dziecka nie może ograniczać się wyłącznie do aspektów ekonomicznych, choć oczywiście są one istotne. Najważniejsze jest to, by otoczyć dziecko ciepłem i miłością, na jakie bezwarunkowo ono zasługuje. Szacunek, empatia oraz czas poświęcony na rozmowę i zabawę to najlepsza droga ku temu, by wychować dziecko na dobrego człowieka.

Jak być dobrym rodzicem?

Pojęcie „dobrego rodzica” może do pewnego stopnia mieć wymiar subiektywny, jednak biorąc pod uwagę najbardziej pożądany rezultat wychowania dziecka – a więc jego szczęście osobiste oraz posiadane przezeń umiejętności praktyczne, pozwalające mu w przyszłości na osiągnięcie sukcesu – odpowiedź na pytanie „jak być dobrym rodzicem” wydaje się być dość prosta.

Kluczem do bycia przykładnym rodzicem jest szczera miłość do dziecka, z której wypływają pozostałe, czasem nieco instynktowne czyny. Dziecko bez względu na jego wiek należy traktować z szacunkiem i zrozumieniem, poświęcać mu czas, okazywać czułość i angażować się w jego życie – naturalnie, wraz z jego wiekiem zwiększając poziom autonomii dziecka, by nie tworzyć dlań „złotej klatki”. W najprostszych słowach jednak można by stwierdzić, że dobry rodzic to po prostu kochający rodzic.

Pokaż więcej

matka z dzieckiem w wózku
25.06.2024 12:05 2300 lub 2700 zł dla rodziców co miesiąc. Zacznie się już 1 października

Październik 2024 roku przyniesie prawdziwą rewolucję w świadczeniach dla rodziców z dziećmi. Każdemu dziecku w Polsce przysługuje co miesiąc 800 złotych. A już za kilka miesięcy ta kwota wzrośnie nawet do 2700 zł.Takie pieniądze będzie można pobierać na dziecko przez 2 lata. A wszystko za sprawą programu Aktywny rodzic, który startuje właśnie 1 października i wprowadza aż 3 nowe świadczenia dla rodziców z dziećmi. Które z nich jest najkorzystniejsze?

kobieta żałoba
23.06.2024 16:13 Postępowanie spadkowe po śmierci rodzica. Komu należy się zachowek?

Na śmierć rodziców nigdy nie jesteśmy gotowi. Niezależnie od tego, ile mamy lat. Niestety, kiedy ten dzień nadchodzi, zostajemy nie tylko z raną w sercu, ale też z masą formalności. Trzeba zająć się organizacją pochówku, uporządkować rzeczy zmarłego, a w końcu podjąć kwestię spadku.Wiele osób zastanawia się, czy po rodzicu konieczne jest otwarcie postępowania spadkowego. Odpowiedź brzmi: Tak. Niezależnie od tego, czy zmarły zostawił niewielki majątek, długi, testament, nawet jeśli jesteś jedynym dzieckiem, należy bezzwłocznie rozpocząć postępowanie.

pieniądze
17.06.2024 15:17 Dodatkowe 1500 zł dla rodziców jeszcze w tym roku. Niedługo rusza nabór wniosków

Tę datę powinni zapisać sobie w kalendarzu wszyscy rodzice małych dzieci. Już 1 października można składać wnioski o babciowe i pozostałe świadczenia z programu Aktywny rodzic. Prezydent Andrzej Duda kilka dni temu podpisał stosowną ustawę i możemy być pewni, że w nowych świadczeniach nie zajdą już żadne zmiany.Aktywny rodzic to prawdziwa rewolucja. Nie tylko wprowadza całkiem nowe świadczenie, czyli Aktywny rodzic w pracy, ale też kasuje funkcjonujące od kilku lat RKO. Zniknie też dobrze znane żłobkowe, a świadczenie, które je zastąpi, będzie miało dużo wyższy limit wypłat.

Świadczenie 800 plus wypłaty w czerwcu
12.06.2024 17:19 Dodatkowe 800 zł dla rodziców. Wypłata już w piątek

Zastanawiacie się, kiedy przyjdzie przelew 800 plus na dziecko w czerwcu? Mamy dobre wieści - jeden już w najbliższy piątek. Skąd te zmiany? I co robić, jeśli przelew nie przyjdzie? A może się zdarzyć, że nie pojawi się on w zwyczajowym terminie na koncie. Wtedy trzeba sprawdzić, czy aby wniosek został złożony poprawnie. Szybkie złożenie wniosku gwarantuje jeszcze wypłatę wyrównawczą. 

rodzice z dzieckiem
11.06.2024 09:38 "Aktywny Rodzic" z podpisem prezydenta. Złóż wniosek, decyzję o wypłacie dostaniesz po wakacjach

Aktywny rodzic z podpisem prezydenta. Kancelaria prezydenta przekazała, że Andrzej Duda podpisał ustawę. Wypłaty z tytułu programu Aktywny rodzic planowane są już jesienią. Wyjaśniamy, kiedy złożyć wniosek.Aktywny rodzic ma wspierać tych, którzy pracują i jednocześnie wychowują dzieci. Składa się z trzech świadczeń: Rodzic aktywny w pracy (tzw. babciowe), Aktywnie w żłobku (zamiast dotychczasowego żłobkowego) oraz Aktywnie w domu (zastąpi RKO).

znudzone dziecko
07.06.2024 12:13 73 dni wakacji, a tylko 14 dni urlopu. Lato to udręka dla rodziców

Wakacje już się zbliżają. Dzieci w tym roku mają szczególnie dużo wolnego czasu, bo aż 73 dni. Rok szkolny kończy się 21 czerwca, a kolejny zaczyna dopiero 2 września. Już nie mogą się doczekać wakacyjnej laby.Rodzice za to mają nie lada zagwozdkę: jak zapewnić dzieciakom opiekę, skoro oni mają w wakacje zaledwie 14 dni urlopu? W jakim wieku dzieci mogą zostać same w domu i co zrobić, by miały naprawdę fajne wakacje?

dziewczynka na rowerze
01.06.2024 10:08 5 tysięcy mandatu za jazdę z dzieckiem po ścieżce rowerowej. Sprawdź przepisy, zanim ruszycie w trasę

5 tysięcy złotych mandatu za jazdę rowerem z dzieckiem po ścieżce rowerowej. Tak, to nie żart. Większość rodziców nie ma o tym zielonego pojęcia, ale dzieci do lat 10 nie mogą jeździć na rowerze po ścieżce, o ulicy już nie wspominając. Nie ma znaczenia, że obok niego są rodzice. Bo rowerzysta poniżej 10 r.ż. to nie rowerzysta, tylko pieszy.Właśnie tak stanowi polskie prawo. Zgodnie z jego przepisami małe dziecko nie może jeździć na rowerze ani po ulicy, ani po ścieżce, a o jeździe bez opiekuna do 10, urodzin może zapomnieć w ogóle. Rodzice nie mają świadomości, jakie zasady panują w tej kwestii, dlatego mandaty sypią się na potęgę. A górna granica grzywny wynosi aż 5 tysięcy złotych. Wyjaśniamy przepisy.

rodzina
01.06.2024 10:02 Chcą zrekompensować własne braki. Jak wychowują swoje dzieci pokolenia X, Y, i Z?

Style wychowania dzieci zmieniają się wraz z pokoleniami. Kilkadziesiąt lat temu naturalne było, że mężczyźni nie wtrącali się w “te sprawy”. Dzieci to była kwestia kobiet. To, na szczęście, jest już przeszłość. Ale do historii odeszło też tzw. wychowanie ”bezstresowe” i kilka pomniejszych trendów.W ostatnich kilkunastu latach bezsprzecznie rządzi rodzicielstwo bliskości. Ono także ulega ewolucji i modyfikacjom, a wpływ na to ma w dużej mierze... wiek rodziców. To, w jakich latach sami się wychowywali, przekłada się na ich podejście do rodzicielstwa. Różnice w podejściu do dzieci przez pokolenie X, Y i Z są bardzo charakterystyczne oraz – ciekawe.

rodzina spacer
22.05.2024 11:35 Kiedy zwrot podatku 2024? Skarbówka przeleje rodzicom 2300 zł

Zwrot podatku 2024 zostanie wypłacony maksymalnie 30 lipca. Jednak niewiele osób będzie czekać aż tak długo. W tym roku Skarbówka wypłaci znacznie mniej pieniędzy, niż w poprzednim okresie rozliczeniowym. Na jakie kwoty mogą liczyć polskie rodziny?- Nie możemy mówić jednoznacznie o wysokości zwrotu, bo sytuacja podatkowa każdego gospodarstwa domowego jest inna - mówi w rozmowie z Portalem Parentingowym Sylwia Żuk, która prowadzi biuro podatkowe.

dzieci w restauracji
11.05.2024 11:16 Jeśli dzieci przeszkadzają ci w restauracji, to przestań tam chodzić. Proste

"Wybraliśmy się z narzeczonym na niedzielny obiad do restauracji. Wyszliśmy przed deserem. Wszystko przez wrzeszczące bachory!" - pisze anonimowo na profilu jednej z popularnych restauracji w mediach społecznych niezadowolona klientka. Zostawiła jedną gwiazdkę.Anonimowo, bo tak łatwiej. Zadała sobie trud, żeby stworzyć fałszywe konto, tylko po to, żeby napisać, że w konsumpcji krewetek przeszkadzały jej dzieci innych gości. Rykoszetem obrywa lokal. Czy w naszym świecie jest miejsce dla dzieci w przestrzeni publicznej, czy maluchy naprawdę wszystkim przeszkadzają?

Szczepienie dziecka
29.04.2024 14:34 Sanepid sprawdzi antyszczepionkowców. Kary finansowe do 50 tys. złotych

Szczepienia według kalendarza są obowiązkowe. Za brak szczepień rodzice mogą ponieść karę finansową. Do pewnego momentu ten przepis był martwy, jednak teraz coraz więcej rodzin musi zapłacić grzywnę. I to wcale nie małą.Z roku na rok rośnie liczba niezaszczepionych dzieci. I to nie ze względu na wskazania medyczne, które nie pozwalają na przyjęcie szczepionek, ale ze względu na brak zgody ze strony rodziców.

przebijanie uszu dziecku
16.04.2024 13:23 Przebiła 3-miesięcznej dziewczynce uszy. "To znęcanie się nad dzieckiem"

W każdej przedszkolnej grupie znajdzie się co najmniej jedna dziewczynka, która ma przekłute uszy. Rodzice uważają, że wygląda to ładnie, a poza tym małe księżniczki czasami bardzo marzą o takiej ozdobie.Przekłuwanie uszu dzieciom jest bardzo kontrowersyjne, nawet jeśli chodzi o kilkulatki. A co dopiero, kiedy mówimy o niemowlakach! Jednak ta mama nie podziela tego zdania. Postanowiła przebić uszy trzymiesięcznemu maluszkowi!

Pani Kinga i jej ojciec
22.03.2024 14:18 27 lat temu uciekła od ojca alkoholika. Teraz musi płacić na jego utrzymanie

Rodzice mają obowiązek utrzymywania niepełnoletnich dzieci. Muszą też pomagać im, jeśli dalej się uczą, aż do ukończenia 26 r.ż. Jeśli tego nie robią, do gry wkracza sąd, który może ustanowić alimenty.Okazuje się, że to działa także w drugą stronę. Dorosłe dzieci też mogą mieć obowiązek utrzymywania rodziców. Nawet jeśli rodzina nie utrzymuje ze sobą kontaktu.

kolejka przed żłobkiem w Lubaniu
05.03.2024 12:38 Kolejka przed żłobkiem w Lubaniu. Rodzice stali całą noc, żeby zapisać dziecko

W nocy z niedzieli na poniedziałek pod miejskim żłobkiem w Lubaniu doszło do niezwykłej sytuacji. Rodzice z dziećmi, krzesełka turystyczne, grille na placu zabaw. Wszystko to w imię jednego celu: zapisu dziecka do żłobka.Pierwsze osoby stanęły w kolejce już w ciągu dnia. A to dlatego, że w poprzednim roku nie dla wszystkich dzieci wystarczyło miejsc w miejskim żłobku.

matka i syn
25.02.2024 02:45 Tak wychowasz pewne siebie dziecko. 5 zasad dla rodziców

Brak pewności siebie rzutuje na całe nasze życie. Gdy poczucie własnej wartości jest zbyt niskie, nie walczymy o siebie, nie próbujemy nowych rzeczy, boimy się sięgać wyżej. Jesteśmy zalęknieni, a przez to nieszczęśliwi. Budowanie pewności siebie u dziecka już od najmłodszych lat jest niezwykle ważne dla jego przyszłości.Te 5 sposobów na to, jak wychować pewne siebie dziecko, nie wymaga od rodziców ani wielkich starań, ani wybitnej wiedzy. Wystarczy zwrócić uwagę na podstawowe komunikaty, jakie kierujemy do swojego kochanego malucha i popracować nad tym, aby nie niszczyły, tylko budowały jego wewnętrzną siłę, jaką jest właśnie pewność siebie.

rodzina w kościele
24.02.2024 14:07 Ksiądz stworzył kącik dla dzieci w kościele. Spadła na niego lawina krytyki

W kościele w Pleszewie powstał kącik dla dzieci. Na potrzeby rodzin, które chcą uczestniczyć we mszy świętej z maluchami, zaadaptowano jedną z kaplic, za co wdzięczni są rodzice z tutejszej parafii. Okazało się jednak, że nie wszystkim ten pomysł się podoba.Proboszcz parafii pw. Ścięcia św. Jana Chrzciciela w Pleszewie podzielił się w mediach społecznościowych swoim najnowszym przedsięwzięciem. W kaplicy kościoła zorganizował salę zabaw dla dzieci, żeby jak mówi, wyjść naprzeciw rodzicom. Zapowiada, że wkrótce zorganizuje także miejsce do przewijania. Niestety oprócz wdzięczności rodziców, spotkał się także z ostrą krytyką.

rodzeństwo
20.01.2024 16:58 Będzie wysoki jak tata, czy niski jak mama? Wzrost dziecka możesz obliczyć!

Po kim dzieci dziedziczą wzrost? Po mamie, tacie, a może po dziadkach? Pewnie nie wiesz, że wzrost swojego dziecka możesz obliczyć, jeszcze zanim przyjdzie ono na świat.Geny mają decydujący wpływ na wygląd naszych dzieci. Tutaj nie ma przypadków. Na wiele cech, w tym także wzrost, wpływa dodatkowo tryb życia i doświadczenia. Nie wiele możemy przewidzieć, ale wzrost dziecka możemy obliczyć i to nawet na dwa sposoby.

darmowe leki dla dzieci jak uzyskać
18.09.2023 12:24 Żądają darmowych leków od lekarzy. Faszerują dzieci "na wszelki wypadek"

Od 1 września dostępna jest cała lista darmowych leków dla dzieci i osób 65 plus. Co ciekawe, ta pozytywna zmiana w lecznictwie wzbudza coraz więcej kontrowersji. Okazuje się, że pacjenci chcą tych leków dostać jak najwięcej – skoro mogą. Duży problem dotyczy darmowych antybiotyków. Jak zauważa Paweł Grzesiowski, to, że na liście darmowych leków dla dzieci i młodzieży znalazło się aż 18 antybiotyków, może pogłębić – i tak już ogromny – problem ich nadużywania

Rodzina canva PRO
05.09.2022 16:50 Jak być eko na urlopie z dzieckiem?

Dbanie o ekologię jest niezbędne dla naszego zdrowia i dobrego samopoczucia, a także dla dobra przyszłych pokoleń. Dlatego warto dawać dzieciom przykład i angażować całą rodzinę w działania, które zaprocentują w przyszłości. O wdrażaniu ekologicznych zachowań nie powinniśmy zapominać także w trakcie wakacji. Czy możliwe jest zorganizowanie przyjaznego środowisku wyjazdu rodzinnego? Jak być eko na urlopie z dzieckiem? Podpowiadamy!

ważne-wazne-lelum
27.03.2022 13:59 Ulga dla samotnych rodziców. Rząd wprowadza kolejne zmiany

Polski Ład namieszał w obowiązującym do tej pory systemie i okazał się wielkim wyzwaniem dla księgowych w całym kraju. Wprowadzone wraz z nim zmiany dotknęły również samotnych rodziców, którzy stracili możliwość wspólnego rozliczenia się z dzieckiem. Teraz rząd wycofuje się z przekształceń. Wraz z Polskim Ładem w życie weszła nowa ulga na dziecko, dzięki której samotni rodzice mogli odliczyć 1500 zł od podatku. W zamian stracili szansę na wspólne rozliczenie z dzieckiem. Niedługo jednak wszystkie zmiany zostaną wycofane.

Adopcja: małżonkowie przygarneli siedioro dzieci
23.03.2022 04:09 Małżeństwo adoptowało siedmioro dzieci. Wcześniej wychowali już piątkę pociech

Wychowanie dzieci wymaga ogromnego zaangażowania ze strony rodziców. Pam Willis oraz jej mąż Gary doskonale o tym wiedzą, ponieważ wychowali już piątkę swoich dzieci. Choć małżonkowie nie planowali powiększać już swojej rodziny, to niespodziewanie adoptowali aż siedmioro dzieci, które straciły swoich biologicznych rodziców w czasie wypadku.Pam jako pierwsza wpadła na pomysł adopcji, po tym, jak w internecie znalazła wpis o tragicznej historii rodzeństwa. Kobieta od razu poczuła, że chce dać im nowy, kochający dom, jednak nie wiedziała, jak na to zareaguje jej mąż. Kiedy wysłała Gary’emu wpis, który wcześniej sama przeczytała, bardzo szybko odpisała, że jej małżonek czuje to samo co ona.

Dziecko bunt
23.03.2022 04:09 Bunt 4-latka. Jak sobie z nim poradzić?

Pierwszy poważny dziecięcy bunt zazwyczaj pojawia się w okolicach czwartego roku życia malucha. Oczywiście wcześniej też mogą się pojawiać u dziecka tego typu zachowania, ale to właśnie bunt 4-latka jest pierwszym poważnym wyzwaniem dla rodzica, jeżeli chodzi o wychowywanie swojego potomka.W tym wieku zachowanie dziecka potrafi się zmienić o 180 stopni dosłownie z dnia na dzień. Nagle najczęściej powtarzanym przez dziecko słowem staje się „nie”, każda nasza prośba lub propozycja spotyka się z wyraźną odmową. Dodatkowo dziecko zaczyna coraz częściej sprawdzać, na jak wiele może sobie pozwolić, a także pojawia się próba wymuszenia danego zachowania u rodzica poprzez wrzask, tarzanie się po podłodze i inne tego typu zachowania.

rodzice
05.03.2022 01:00 Rodzice zostali rozdzieleni z dzieckiem. Dziewczynka została na Ukrainie

Maryna to 10-letnia Ukrainka, której rodzice wyjechali do Polski, aby jej chora na SMA siostra mogła być poddana specjalistycznemu leczeniu. Dziewczynka została na Ukrainie ze swoją ciocią, a kilka dni później wybuchła wojna. Jeszcze zanim na Ukrainie wybuchła wojna rodzice 10-letniej Maryny Pradunets wyjechali do Polski w celu leczenia jej młodszej siostry, cierpiącej na SMA, czyli rdzeniowy zanik mięśni. Choroba ta polega na osłabieniu i stopniowym zaniku mięśni. Proces ten w efekcie prowadzi do upośledzenia większości czynności życiowych.

Chrzest
30.10.2021 02:00 Warunki, żeby zostać rodzicem chrzestnym. Ksiądz może wymagać zaświadczenia

Wybór rodziców chrzestnych jest dla chrześcijan niezwykle ważny. Podczas sakramentu chrztu stoją oni przy dziecku, aby później wprowadzić je w tajemnice wiary. Ze względu na ich kluczową rolę, nie mogą być przypadkowymi ludźmi z ulicy. Rodzice, wybierając chrzestnych, muszą wziąć pod uwagę kilka czynników.Duchowni w różny sposób podchodzą do wyboru chrzestnych. Jedni mają większe, a inni mniejsze wymagania. Istnieje jednak określona liczba reguł, które muszą spełniać wszyscy kandydaci na rodziców chrzestnych.

Syn z ojcem
17.10.2021 02:00 „Rodzice-helikoptery". Kim są? „Śledzą sprawdziany, sprawdzają, co na plastykę"

"Rodzice-helikoptery" to pojęcie, które odnosi się do nadopiekuńczych rodziców. Starają się oni we wszystkim wyręczać swoje dzieci i kontrolują każdy aspekt ich życia. Kalina Chojnacka z portalu kobieta.wp.pl postanowiła zgłębić ten temat.Opiekunowie uczniów szkół podstawowych i średnich skarżą się, że na czatach dla rodziców nieprzerwanie pojawiają się nowe wiadomości. Dotyczą one prac domowych, kartkówek i sprawdzianów. Także nauczyciele i socjologowie przyznają, że nadmierna troskliwość rodziców negatywnie odbija się na młodym pokoleniu i może mieć tragiczne skutki.

Rodzina na spacerze
04.10.2021 02:00 Zmiany w 500 plus. Rodzice powinni wiedzieć

Sejm przyjął zmiany dotyczące obsługi programu 500 plus. Od dziś świadczenia nie będą przekazywane bezpośrednio do ręki. Rodzice będą musieli przyzwyczaić się do zmian.Według nowej ustawy przyjętej przez sejm obsługą programu 500 plus zajmie się ZUS. W związku z wprowadzonymi przepisami rodzice będą musieli zacząć wprowadzać wnioski poprzez system elektroniczny, a świadczenia otrzymywać będą wyłącznie na konto bankowe.

Chłopiec narysował portret mamy
27.09.2021 02:00 Chłopiec narysował portret swojej mamy. Obrazek rozbawił internautów

W pewnym przedszkolu dzieci dostały za zadanie narysować portret jednego ze swoich rodziców. Zrodzone z rąk młodego artysty arcydzieło wywołało szok w całej placówce. Matka widniejąca na obrazku czuła się zażenowana. Utalentowany synek narysował ją nago!Nikki Britton opowiedziała internautom, jak jej synek postanowił stworzyć jej nagi portret na zajęciach w przedszkolu. Trzeba przyznać, że wykonane przez niego arcydzieło jest raczej abstrakcyjne:fot. profil na Facebooku Nikki Britton

Podręcznik od religii
25.09.2021 02:00 W podręczniku do religii znaleźli argumenty przeciw ewolucji. Rodzice są zaniepokojeni

Rodzice zaniepokoili się treściami, które znalazły się w podręczniku do religii. W książce podane były argumenty sprzeciwiające się ewolucji! Jeden z rodziców postanowił opublikować swoje odkrycie na Twitterze. Na jego post zareagowały setki internautów.Lekcje religii od dłuższego czasu wzbudzają kontrowersje w wielu środowiskach. Toczą się dyskusje na temat tego, czy powinny one w ogóle odbywać się w szkole. Wielokrotnie katecheci oskarżani byli o przekazywanie dzieciom nieodpowiednich treści. Tym razem na celowniku znalazł się podręcznik do religii.