Ta niewinna zabawa może się bardzo źle skończyć. Nigdy tego nie rób

Zgubne w skutkach metody uspokajania dzieci

Gdy dziecko płacze, jest marudne, rodzice czasem tracą cierpliwość. Chcąc przerwać "histerię” malucha nagle silniej nim potrząsają. Bywa, że zbyt szybko, bez wyczucia i niedelikatnie kładą je do łóżeczka. Albo gwałtownie je podnoszą. Albo wkładają do wózka i mocno bujają nim na wszystkie strony. Byle tylko zamilkło, w końcu zasnęło. (Naprawdę można zasnąć w takich warunkach?)

Te opisane potencjalne sytuacje to oczywiście formy przemocy. Ale bywa, że potrząsamy dzieckiem, wcale nie mając złych intencji. To może być bezmyślne podrzucanie niemowlaka wysoko pod sufit w ramach zabawy. Albo podbijanie na kolanie (pa-ta-taj). Albo nieuważne podnoszenie dziecka z łóżka, bez należytego podtrzymania główki, która opada bezwładnie do tyłu.

Czasem nawet taki rodzaj potrząsania może okazać się tragiczny w skutkach. Mówimy wtedy o zespole dziecka potrząsanego (shaken baby syndrom). Do niemowląt trzeba podchodzić z wielkim wyczuciem i delikatnością. Kiedy płaczą, tulimy je i łagodnie kołyszemy. W żadnym wypadku nie bujamy intensywnie w wózku. Wystarczy popatrzeć, co się dzieje w takiej sytuacji z główką dziecka. 

Niebezpieczne skutki potrząsania dzieckiem

Zespół dziecka potrząsanego to poważne urazowe uszkodzenie mózgu, do którego dochodzi w wyniku gwałtownych ruchów. Właśnie ten w ten sposób niektórzy opiekunowie niemowlęcia lub małego dziecka (do 2. roku życia) usiłują sobie radzić z własną frustracją. Podczas intensywnego potrząsania delikatny mózg maluszka może uderzać o wewnętrzną stronę czaszki.

Najbardziej podatne na tego typu urazy są niemowlęta, ponieważ mają nieproporcjonalnie dużą i ciężką głowę w stosunku do reszty ciała, a cienką i wiotką szyjkę o słabych jeszcze mięśniach. W dodatku ich naczynia krwionośne są jeszcze bardzo delikatne. Zatem potrząsanie dzieckiem może doprowadzić do różnych deficytów neurologicznych, urazów kręgosłupa, siatkówki okaz, a nawet do trwałego uszkodzenia mózgu i niepełnosprawności.

Szacuje się, by doszło do uszkodzenia ważnych struktur, wystarczy 5 sekund gwałtownego potrząsania. Warto obejrzeć ten film, który opublikowała Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę:

Zespół dziecka potrząsanego – objawy

Szczególnie podatny na urazy jest mózg małego dziecka. "Kiedy dziecko jest potrząśnięte, to on może się zachować jak galaretka, która się posunie w stronę wstrząśnięcia i potem wróci na miejsce, obijając się o ściany czaszki” – mówi dla tvn24.pl prof. Jacek Rudnicki z Pomorskiej Akademii Medycznej.

Objawy zespołu “shaken baby” zależą od rozmiarów uszkodzeń. To mogą być ”tylko”:

• apatia, drażliwość,
• wymioty,
• brak apetytu, problemy ze ssaniem,
• zaburzenia oddychania

Ale także:

• krwiak podtwardówkowy,
• obrzęk mózgu,
• krwotok w siatkówce.

Ponadto u dziecka potrząsanego lekarz może zauważyć siniaki, zadrapania i otarcia w obrębie głowy, szyi i klatki piersiowej, pogorszenie wzroku, pęknięcie czaszki czy złamanie żeber. Oczywiście w tym momencie mówimy już o przestępstwie. "Najgorszą konsekwencją zespołu dziecka potrząsanego jest jego zgon. Dziecko nie musi umrzeć natychmiast, może się to stać po dwóch, trzech tygodniach czy miesiącach” – mówi dla tvn24.pl Izabella Kołecka z Fundacji Pomocy Rodzinie "Opoka".

Dziecko, które jest ofiarą tego typu przemocy, może zapaść w śpiączkę, stupor dysocjacyjny (to reakcja organizmu na szok polegająca na ograniczeniu ruchów, przy zachowanej świadomości), może mieć napady padaczkowe. Leczenie tak skrzywdzonego dziecka zależy od rodzaju i stopnia nasilenia jego urazów. 

Czego nie wolno robić dziecku

Współcześni rodzice są już na szczęście bardziej świadomi, ale starsze pokolenie ma jeszcze złe nawyki z czasów swojej młodości. To nagminne, że dziadkowie podrzucają dzieci pod sufit i jest to według nich forma zabawy. Choć faktycznie, często dzieci rozśmiesza, może być szalenie niebezpieczna. Naprawdę nietrudno o uraz w takim momencie. Wystarczy sobie wyobrazić, z jakim impetem dziecko wpada z powrotem w ręce dziadka. Co się dzieje wtedy z główką? A gdyby tak nie udało mu się złapać malucha?

Fatalne w skutkach może być także wożenie dziecka w wózku po bardzo nierównym terenie, co także wciąż jest uważane przez niektóre osoby, jako świetny sposób uspokajania i usypiania dziecka. Ale mała główka na słabej szyjce "lata” w tym momencie na wszystkie strony i to może się źle skończyć. Dziecko w wózku, na spacerze, ma być delikatnie kołysane, a nie szarpane. 

Dużo szkody mogą też przynieść inne popularne “zabawy”, takie jak huśtanie za ręce i nogi, bieganie z dzieckiem, które znajduje się u opiekuna w nosidełku lub chuście, czy wspomniane podbijanie dziecka do góry na kolanie. Gdy tylko zauważysz, że ktoś w ten sposób zaczyna się ”bawić” z twoim dzieckiem, reaguj. Nie pozwól na to. 

Zobacz także:

Opiekunki krzyczą na dzieci, popychają je. Oto smutna rzeczywistość żłobków

Te słowa niszczą dzieciństwo i rujnują dorosłość. Nigdy nie mów tak do swojego dziecka 

Matka spała w samochodzie. Ludzie natychmiast wezwali policję