Wyszukaj w serwisie
Przed ciążą Ciąża i Poród dziecko 0-2 przedszkolak szkoła Życie rodzinne zdrowie i pielęgnacja dziecka quizy

Ciąża

Ciąża – co to jest? Podstawowe informacje

Ciąża to całość procesu fizjologicznego, związana z przyjściem na świat nowego organizmu. Czas jej trwania mierzy się od momentu zapłodnienia komórki jajowej przez plemnik aż do porodu. Przebieg ciąży – wraz z jej rezultatem, czyli narodzinami potomstwa – jest taki sam dla wszystkich ssaków łożyskowych i torbaczy, choć różnić się może czas trwania ciąży, a także ilość potomstwa przypadającego na jedną ciążę.

Współcześnie, w odniesieniu do człowieka, mianem ciąży określa się nie tylko rozwój dziecka w łonie matki, ale również ogół zmian zachodzących w ciele kobiety w trakcie trwania ciąży. Wymienić w tym zakresie można nie tylko zmiany fizyczne, ale również hormonalne.

Ciąża u człowieka trwa w przybliżeniu 280 dni, a więc 40 tygodni, czyli 9 miesięcy. Powszechnie dzieli się ją na trzy trzymiesięczne okresy, zwane trymestrami. Ciążę można podzielić również na dwa okresy, związane ze stadiami rozwojowymi dziecka – zarodkową i płodową.

Etapy rozwoju ciąży u człowieka

Powstanie ciąży jest nieodłącznie związane ze stosunkiem płciowym kobiety i mężczyzny. Jej początek liczony jest od momentu zapłodnienia komórki jajowej przez plemnik, choć wielu naukowców postuluje, by początkiem ciąży oznaczać moment zagnieżdżenia się zarodka w macicy.

Pierwszy trymestr to okres datowany od pierwszego do 12 tygodnia. Zmiany w ciele kobiety nie są wówczas dostatecznie widoczne, by potwierdzić ciążę bez odpowiednich badań. Wskazaniem do wizyty u ginekologa może być spóźniająca się miesiączka i pozytywny wynik testu ciążowego. 

Drugi trymestr, a więc okres pomiędzy 12 a 24 tygodniem ciąży, to najintensywniejszy czas rozwoju dziecka, w trakcie którego prawidłowo rozwinięte są już wszystkie jego kończyny i narządy. Na początku drugiego trymestru warto wykonać badania prenatalne, które wykluczą obecność wad genetycznych płodu, a także pozwolą na określenie płci dziecka.

Trzeci trymestr stanowi już wyłącznie oczekiwanie na poród, który nastąpić powinien pomiędzy 38 a 42 tygodniem ciąży (zwykle ma to miejsce w 40 tygodniu). W tym czasie rozwój dziecka w łonie matki polega niemal wyłącznie na zwiększaniu masy jego ciała.

Nieprawidłowy rozwój ciąży – przykłady

Okresowe wizyty u ginekologa są w czasie ciąży niezbędne dla ochrony zdrowia matki i dziecka. Pomagają one także wykluczyć występowanie jakichkolwiek wad rozwojowych płodu, a w razie zagrożenia ciąży dają możliwość skutecznego ratowania życia dziecka, przy jednoczesnym zachowaniu zdrowia i dobrego samopoczucia matki.

Współczesna medycyna pozwala także na szybkie wykrycie nieprawidłowego rozwoju ciąży, który może poważnie zagrażać życiu matki. Przykładem może być ciąża pozamaciczna (ciąża ektopowa), a więc sytuacja, w której zarodek zagnieżdża się poza macicą, na przykład w jajowodzie. Prawidłowy rozwój ciąży jest w takiej sytuacji niemożliwy, wobec czego jego finał zawsze stanowi poronienie. 

Bez pilnej interwencji medycznej poważnie zagrożone będzie życie matki, gdyż na przykład w wyniku pęknięcia jajowodu, powodowanego rozrostem nieprawidłowo zagnieżdżonego zarodka, może dojść do krwawienia wewnętrznego. W medycynie rozpoznajemy również przypadek ciąży mnogiej, w ramach której jeden z zarodków zagnieżdża się prawidłowo, a drugi nie – jest to ciąża heterotopowa. Choć zarodka umiejscowionego nieprawidłowo nie można uratować, to istnieją duże szanse na uratowanie życia dziecka rozwijającego się prawidłowo, przy zachowaniu zdrowia matki.

Pokaż więcej

ludzie na grillu
11.05.2024 09:20 Ciężarna sąsiadka popija na grillu. Czy można to gdzieś zgłosić?

Chociaż mówi się to wszem wobec, wszyscy dobrze o tym wiedzą, a lekarze przestrzegają i grzmią, i tak ciągle się zdarza. Chodzi oczywiście o alkohol w ciąży. Nawet minimalna ilość może mieć wpływ na rozwój płodu. A jednak ciągle można spotkać się z sytuacją, że przyszła mama sięga po drinka.Niektórzy wręcz uważają, że nie ma w tym nic złego, a mama może wypić odrobinę alkoholu. Wiele osób nie widzi zagrożenia w niskoprocentowych napojach. A jednak nie ma dawki alkoholu, którą w ciąży można by uznać za bezpieczną.

ciężarna w podróży
10.05.2024 14:25 Wyjedziesz na urlop, stracisz prawo do zasiłku. Czego nie wolno robić na L4 w ciąży?

Zwolnienia lekarskie są opatrzone kodem choroby, a w spisie tych kodów ciąża jako taka w ogóle nie występuje. Są za to inne oznaczenia, które wpisują lekarze w L4 dla ciężarnych. To od nich zależy czy kobieta na takim zwolnieniu może wychodzić z domu albo wyjeżdżać na wakacje. To bardzo ważne, bo ZUS masowo kontroluje zwolnienia i prawo do zasiłku chorobowego bardzo łatwo stracić.Na pewno nie raz słyszałaś słynne powiedzenie: "ciąża to nie choroba". Ale tylko kobiety wiedzą, że w tym odmiennym stanie można czuć się gorzej niż podczas poważnego zachorowania. Dlatego tzw. ciążowe L4 wystawiane są na potęgę. Sama z takiego zwolnienia korzystałam. Problem w tym, że niewiele kobiet ma świadomość, co może, a czego nie może robić, będąc na zwolnieniu. A ZUS nie śpi.

gęsia skórka
08.05.2024 21:00 Dreszczy i gęsiej skórki w ciąży nie wolno ignorować. Może oznaczać poważne komplikacje

Objawy ciąży to nie tylko mdłości i większa senność. Są takie, które mogą przyszłą mamę zaskoczyć. Niektóre pojawiają się, kiedy już wiesz o maleństwie rosnącym z twoim łonie, wtedy można się przestraszyć. Np. dreszcze w ciąży. Czy należy się nimi martwić i co mogą oznaczać?Pewnie nie raz słyszałaś, że ciężarnej, z racji na zwiększoną objętość krwi w organizmie, ciągle jest gorąco. Tym bardziej może więc zdziwić, kiedy tobie, przeciwnie, jest zimno i masz dreszcze. Czyżbyś się przeziębiła? Skąd bierze się uczucie chłodu w ciąży?

dziewczynka
07.05.2024 09:26 Żadna Zosia, żadna Janka. To imię dla dziewczynki podbije rankingi w nowym roku

Od kilku lat na szczycie rankingu najpopularniejszych imion dla dziewczynek są Zosia, Zuzia i Laura. Jednak już niedługo. Coraz więcej dziewczynek nazywane jest tym pięknym kwiatowym imieniem. W najbliższych latach to ono może okazać się najczęściej wybieranym przez rodziców. 

spuchnięte łydki
06.05.2024 12:50 Ucisk w łydce może być objawem gestozy. Na ból pomogą te napary

Dlaczego w ciąży puchną nogi, albo stopy? To część procesu przygotowywania się ciała do porodu, której nie da się całkowicie wyeliminować. Ale na spuchnięte nogi w ciąży jest kilka sposobów. Warto też wiedzieć, kiedy opuchlizna może być powodem do niepokoju.Spuchnięte łydki i stopy, których nie można wcisnąć w żadne buty. Niektóre ciężarne mają jeszcze gorzej, bo puchną im także dłonie. Opuchlizna to jedna z całej gamy nieprzyjemnych ciążowych dolegliwości, z którą zmaga się większość przyszłych mam. Jaka jest jej przyczyna?

Pierwsza Komunia Święta
06.05.2024 10:05 Czy na L4 można iść na komunię? Odpowiedź nie jest oczywista, a ZUS kontroluje na potęgę

Choroba nie wybiera. Często bywa tak, że dopada nas w najgorszym momencie, np. tuż przed ważną rodzinną uroczystością – komunią, chrztem czy weselem. Gdy czujemy się źle, bierzemy L4 i nie idziemy do pracy. A co z imprezą? Czy na niej możemy się pojawić? Wyjaśniamy.W Internecie rozpętała się burzliwa dyskusja pod anonimowym pytaniem o obecność na komunii podczas zwolnienia lekarskiego. Tymczasem ZUS nie śpi – tylko w I kwartale 2024 po przeprowadzeniu kontroli wstrzymał wypłatę zasiłków chorobowych dla prawie 10 tys. osób, zaoszczędzając tym samym 12 mln złotych! Lepiej więc nie ryzykować.

gniazdo bocianie
06.05.2024 09:26 Zdradzają i pożerają potomstwo. Czy bocian na dachu zawsze zwiastuje szczęście?

Bocianie gniazdo na polskiej wsi było zawsze odczytywane jako dobry znak. Mówiono różnie, albo, że bocian zagnieździł się w obejściu, bo ludzie dobrzy, albo, że gospodarze będą mieć szczęście, bo boćki go wybrały. Bocianie gniazda na dachu to rzadkość, najczęściej ptaki wybierają specjalne platformy.Dlaczego bociany gniazdują przy ludzkich siedliskach i co nimi kieruje, kiedy wybierają takie, a nie inne okolice? Przez wielki te ptaki obrosły w legendy, nie wszystkie prawdziwe. Dziś rozprawiamy się z tym, co fałszywe o bocianim żywocie.

Agata Młynarska
01.05.2024 10:31 "Nie jesteś w pełni kobietą". Skandaliczne słowa w programie Agaty Młynarskiej

“Nie jesteś w pełni kobietą” - takie zdanie powiedziała jedna z uczestniczek programu “Konfrontacje Agaty” emitowanego TVN Style. Wszystko dlatego, że jej rozmówczyni urodziła dziecko drogą cesarskiego cięcia.Kontrowersyjna wypowiedź spotkała się z ogromnym sprzeciwem wśród telewidzów i internautów. Zwłaszcza że padła z ust osoby, która na co dzień zajmuje się wspieraniem kobiet.

test ciążowy
27.04.2024 13:38 Badania, które trzeba wykonać w ciąży. Wszystko, co powinna wiedzieć przyszła mama

Gdy na teście ciążowym pojawią się dwie kreski, tak bardzo przez nas wyczekiwane, często mamy mieszane uczucia. Z jednej strony to wielka radość – w końcu chciałyśmy mieć dziecko. Ale pojawia się też niepewność: "czy dam sobie radę jako mama?", "jak będę się czuła przez najbliższe 9 miesięcy?", "czy dziecko urodzi się zdrowe?".Wiele kobiet obawia się też tego, że w trakcie ciąży będzie musiało wykonać mnóstwo badań. O niektórych z nich mówi się, że są niebezpieczne lub bardzo nieprzyjemne. A jak jest naprawdę? Opowiada nam o tym Dagmara Filipecka Tyczka, ginekolog-położnik i perinatolog ze Szpitala Specjalistycznego św. Zofii w Warszawie.

kobieta para
25.04.2024 14:49 Ile żyją plemniki? W ciążę możesz zajść nawet w dni niepłodne

Pary starające się o dziecko najczęściej podejmują próby w czasie dni płodnych kobiety. Wtedy szanse są największe. Jednak nie oznacza to, że stosunek poza tym okresem na pewno nie zakończy się ciążą.Wszystko dlatego, że plemniki żyją naprawdę długo, zwłaszcza w sprzyjających warunkach, a właśnie takie mają w drogach rodnych kobiety. Zdarza się, że przetrwają aż do momentu rozpoczęcia owulacji.

kobieta
25.04.2024 09:36 Holenderskie tabletki aborcyjne trafią do Polski. Rząd podpisał ustawę

Holandia przyjęła nowe prawo, zgodnie z którym Polki po teleporadzie będą mogły otrzymać pocztą tabletki aborcyjne z tego kraju. Holandia jest jednym z głównych państw, w których Polki szukają pomocy w przypadku niechcianej ciąży."Jeśli kobieta bardzo nie chce być w ciąży, to znajdzie sposób na to, aby ją usunąć” – mówi była położna, a dziś deputowana holenderskiego parlamentu, Elke Slagt-Tichelman.

test ciążowy
23.04.2024 20:22 Zaszłam w ciążę, a moja umowa o pracę się kończy. Co dalej?

Dwie kreski na teście ciążowym czasami oprócz radości przynoszą też wielkie zmartwienie. Zwłaszcza wtedy, kiedy kobieta nie planowała powiększać rodziny, bo nie ma stabilnej sytuacji zawodowej. I nie chodzi wcale o to, by mieć pracę, do której można wrócić po urlopie macierzyńskim, ale o to, aby mieć się z czego utrzymać w trakcie ciąży i już po porodzie.Co się dzieje, gdy kobieta zachodzi w ciążę, a jej umowa o pracę się kończy? Te kwestie reguluje artykuł 177 § 3 Kodeksu Pracy. Przepisy są tutaj bezwzględne. Umowa o pracę na czas określony zostanie przedłużona do dnia porodu, ale tylko pod jednym bardzo ważnym warunkiem. 

ile przytyć w ciąży
21.04.2024 11:13 Ile można przytyć w ciąży? Nowe wytyczne są bezlitosne dla przyszłych matek

Ile zdrowo przytyć w ciąży? To pytanie zadaje sobie wiele przyszłych mam. W ciąży wszak nie tyją same. Płód w brzuchu rośnie razem z nimi i domaga się jedzenia. Dodatkowe porcje mogą trafić nie tylko do niego, ale także w biodra mamy. Jaka jest zdrowa waga ciężarnej? Właśnie się zmieniła.Badacze ze Szwecji wyliczyli, ile ciężarne mogą przytyć w czasie oczekiwania na dziecko. Dla jednej grupy kobiet w ciąży wieści są niepokojące.  

kobieta trzymająca test ciążow
20.04.2024 13:49 Test ciążowy może dawać fałszywy wynik. Kiedy jest najbardziej wiarygodny?

Najczęściej zaleca się zrobienie co najmniej dwóch testów ciążowych. Niestety bywają zawodne i wynik nie musi być zgodny z prawdą. Przyczyn nieprawidłowego wyniku może być kilka.Czasami to po prostu wadliwość produktu lub nieprawidłowe przechowywanie w hurtowni czy w aptece. Czasami jednak został wykonany w złym momencie i jest za wcześnie, by cokolwiek wykrył.

mężczyzna grający na konsoli
18.04.2024 17:07 Oznaki, że twój facet nie jest gotowy na dziecko. Decydują drobnostki

Wszystko idzie dobrze, więc odhaczacie kolejne punkty: wspólne mieszkanie, zaręczyny, ślub. Naturalnie następny etap przed wami to staranie się o dziecko. Wiele osób podejmuje taką decyzję, bo po prostu czuje, że to jest dobry moment. Że taka jest kolej rzeczy.Ale zdarza się, że mimo tego tak naprawdę nie jesteśmy na to gotowi. Obawiasz się, że twój facet może nie być przygotowany do roli ojca, chociaż mówi, że tak jest? Oto kilka oznak, że dla niego to nie jest najlepszy czas na nowy etap w życiu.

karta ciąży usg
18.04.2024 11:58 Który termin porodu jest prawidłowy? Ten z karty ciąży, czy z USG?

Widzisz upragnione dwie czerwone kreski i od razu biegniesz do lekarza. Już na pierwszej wizycie u ginekologa usłyszysz planowany termin swojego porodu, a data zostanie wpisana do karty ciąży. Ale potem przychodzi pora na USG, podczas którego możesz poznać nową, często całkiem inną datę. Która z nich jest prawidłowa?W karcie ciąży 7 października, a z USG – 29 września. Czasami różnice między dwoma datami sięgają nawet 10 dni. Jak to możliwe? Te dwa terminy przewidywanego porodu oblicza się całkiem innymi sposobami i tylko jeden z nich jest prawidłowy.

orzechy włoskie
17.04.2024 17:29 Ile orzechów włoskich można zjeść w ciągu dnia? Skromniutka porcja

Orzechy włoskie są zdrowe. Co do tego stwierdzenia nikt nie ma wątpliwości. Ale ile właściwie orzechów możemy zjeść dziennie? Okazuje się, że dzienna porcja jest znacznie mniejsza, niż nam się wydaje.Orzechy włoskie działają zbawiennie na nasz mózg, obniżają cukier i spowalniają proces starzenia. Niezbędne są również w diecie kobiety starającej się o dziecko i karmiącej piersią. Jednak tu też pojawia się pewne "ale". 

szparagi
16.04.2024 10:37 Powinnaś zacząć się nimi zajadać. Poprawiają libido i wspierają pracę nerek. Koniecznie z truskawkami

Czy wiesz, że chińscy mędrcy leczyli niepłodność szparagami? Jeżeli problemy z poczęciem wynikały z małej ochoty na zbliżenia, to te wiosenne warzywa musiały być bardzo skuteczne. Szparagi to wyjątkowo silny naturalny afrodyzjak i nie jest to jedyny powód, aby jeść je bez ograniczeń w trakcie starań o dziecko.Szparagi są bogate w kwas foliowy, chlorofil i całą gamę witamin. Mają dobroczynny wpływ na organizm kobiety, znacznie zwiększają szanse na zajście w ciążę i jej zdrowy przebieg. Szparagi powinny jeść także te panie, które już są przy nadziei. Nie muszą się ich bać także mamy karmiące, bo to samo zdrowie dla nich i dla maluszka.

zaparcia w ciąży
15.04.2024 07:02 Jak sobie radzić z zaparciami? Wymieniamy aż 17 produktów, które działają od razu

Zaparcia w ciąży to problem, który dotyka co drugiej przyszłej mamy. Mogą być uciążliwe i niekomfortowe, wpływają na samopoczucie ciężarnej, a mogą również nieść konsekwencje zdrowotne. Z zaparciami w ciąży można walczyć, a najskuteczniejszym i darmowym sposobem na poprawę perystaltyki jelit jest dieta.Zmiany hormonalne i fizyczne w czasie ciąży mogą wpływać na trawienie i jakość wypróżniania u ciężarnej. Zaparcia w ciąży to żaden powód do wstydu. By uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji zatwardzenia, warto zmodyfikować dietę. To najprostszy i najbardziej skuteczny sposób na zaparcia.

noworodek
14.04.2024 12:02 Noworodki płaczą w języku swoich rodziców. To zaskakujące, czego uczą się w brzuchu mamy

Czasami wydaje nam się, że dziecko zaczyna poznawać świat dopiero po narodzinach. A jednak nieprawda! Jego zmysły rozwijają się już w życiu płodowym i nawet z brzucha mamy docierają do niego jakieś informacje.Dziecko odbiera bodźce, jego mózg je analizuje i zapamiętuje. To fascynujące, z jakim zasobem wiedzy mały człowieczek przychodzi na świat!

bliźniaczki
12.04.2024 09:51 Na świat przyszły nietypowe bliźnięta. Taka ciąża zdarza się raz na 2 miliardy

W grudniu 2023 roku na świat przyszły niesamowite bliźnięta. Ciąża, której były owocem, zdarza się rzadziej, niż wygrana na loterii, bo zaledwie raz na dwa miliardy!Kobieta, która je urodziła, ma dwie macice, a dzieci rozwijały się pojedynczo w każdej z nich. Według lekarzy można je nazwać bliźniętami dwujajowymi. Taka ciąża to prawdziwy fenomen. 

ciężarna
11.04.2024 18:09 Jak obliczyć termin porodu? Ciężarne korzystają z tego wzoru, a bywa błędny

Z tego wzoru korzysta każdy ginekolog. Reguła Neagelego służy do wyznaczania daty porodu na podstawie terminu ostatniej miesiączki. Jednak wynik działania będzie prawidłowy tylko wtedy, gdy kobieta miała równe cykle.Do wyznaczenia tej ważnej daty, jaką jest termin porodu, od wielu lat stosuje się ten sam wzór. Reguła działa świetnie, ale tylko przy 28-dniowych cyklach. Czy jeżeli ciężarna miewała nieregularne cykle, to poród może ją zaskoczyć?

zmęczona kobieta
07.04.2024 18:39 Ten objaw ciąży zaskakuje przyszłe mamy. Pojawia się jeszcze nim zobaczysz dwie kreski na teście

Pierwsze sygnały świadczące o ciąży są bardzo niespecyficzne. Łatwo pomylić je z przemęczeniem lub przeziębieniem, albo w ogóle nie zwrócić na nie uwagi. Jednym z pierwszych objawów, który pojawia się jeszcze przed pozytywnym testem ciążowym, jest senność.Wiele kobiet już od pierwszych dni ciąży ma ochotę przede wszystkim spać. I nic w tym dziwnego. W organizmie kobiety dochodzi w tym czasie do prawdziwej rewolucji. Za nagłe napady senności lub potrzebę dłuższego snu odpowiadają hormony, przede wszystkim wzrost poziomu progesteronu.

ozempic
03.04.2024 09:53 Stosowały lek na odchudzanie i zaszły w ciążę. Wielki boom na "ozempicowe dzieci"

Popularny lek na odchudzanie ma niespodziewany skutek uboczny, tak przynajmniej twierdzą pacjentki, które leczenie otyłości zakończyły... ciążą. Lekarze podają dwa powody, nieplanowanych poczęć u tych osób. A kobiety mówią wprost - wcześniej długo starały się bezskutecznie o dziecko, po leczeniu w końcu się udało.Medycy przestrzegają jednak, żeby Ozempic nie traktować jako leku na niepłodność, bo ten stosuje się tylko w ścisłej kontroli lekarza. Lek może dawać skutki uboczne i stosuje się go wyłącznie w leczeniu niepłodności. 

dziecko
02.04.2024 14:17 W kwietniu urodzisz...perfekcjonistę. Te dzieci kochają luksus

Dziecko urodzone w kwietniu zostało poczęte na przełomie lipca i sierpnia. Jesteś już pewnie zmęczona końcówką ciąży, która przypadła na zimę. Konieczny okazał się nowy płaszcz, bo w żadnej kurce nie mogłaś się dopiąć. Kwiecień, jeśli będziemy mieć trochę szczęścia, będzie piękny, ale jak wiadomo, z tym bywa różnie. "Kwiecień plecień, bo przeplata, trochę zimy, trochę lata" i tak jest też z charakterem osób urodzonych w kwietniu - są zmienne. Jednak mają wspólną cechę - kochają luksus. Jednak to nie wszystko, co łączy kwietniowe dzieci.

Marcin Hakiel Dominika
02.04.2024 09:34 Hakiel z partnerką zakpili z internautów. Ludzie się wkurzyli

W wielkanocny poniedziałek na Instagramie Dominiki, partnerki Marcina Hakiela ojawiło się zdjęcie, internauci, zamiast ruszyć z gratulacjami, zwęszyli podstęp. Test ciążowy to żart na Prima Aprilis. Kiepski żart - ciśnie się od razu na usta, bo to, z czego para żartuje, dla wielu śmieszne nie jest. Temat fałszywych ciąż pojawia się w tym okresie co roku.

sałatka jarzynowa
30.03.2024 20:57 Czy ciężarna może jeść sałatkę jarzynową? Tylko pod 1 warunkiem

Bez sałatki jarzynowej nie ma w Polsce świąt. I kropka. Niestety, nie wszyscy mogą ochoczo zasiąść do jej zajadania. Sałatka z gotowanych warzyw nie jest polecana osobom z wysokim cholesterolem i nadciśnieniem. Klasyk polskiej kuchni nie jest również zalecany ciężarnym. Dlaczego?Jajka, warzywa, kiszonki - co w sałatce jarzynowej może się nie podobać? Jeden składnik sałatki sprawia, że nie nadaje się ona dla kobiet w ciąży. 

wiesiołek
29.03.2024 16:41 Olej z tej rośliny zastąpi najdroższe kremy. Wystarczy 1 łyżka dziennie

Z każdym jego łykiem dostarczamy sobie cennych kwasów nienasyconych. Dba o naszą urodę, sprawia, że cera nabiera blasku, sprężystości, wygląda świeżo i jędrnie. Ale nie to jest najważniejsze. Ten olej dba przede wszystkim o nasze zdrowie.Reguluje gospodarkę hormonalną, zarówno u nastolatek, jak i dojrzałych kobiet w okresie menopauzy. Gdy poznasz wszystkie korzyści, jakie płyną z jego stosowania, natychmiast będziesz chciała go mieć!